Bij vrijspraken is de argumentatie van rechters niet altijd goed te volgen. Bovendien heeft de rechter ogenschijnlijk moeite met redeneren met waarschijnlijkheden. Die conclusies trekt prof. mr. Lonneke Stevens in haar oratie ‘Onterechte vrijspraken?’ bij de aanvaarding van haar ambt als hoogleraar strafprocesrecht aan de Vrije Universiteit (VU).
In die oratie onderzocht ze zaken waarin de verdachten een op voorhand niet erg geloofwaardig scenario aanvoeren en de rechter toch vrijspreekt. Stevens gaat in op de strafprocesrechtelijke regels die de argumentatie beïnvloeden en vergelijkt die met de logica. Ze concludeert dat de rechter bij het rationeel redeneren weinig houvast heeft aan de regels van het strafprocesrecht.
Verder stelt Stevens vast dat het debat over waarheidsvinding in strafzaken vooral wordt gevoerd buiten het strafrecht om, hoewel bijna iedereen het erover eens is dat het strafrecht beter kan worden van niet-juridische kennis over waarheidsvinding. Daarom is nu de strafrechtjurist aan zet, meent Stevens. Want juist die kan de theorie met de praktijk verbinden, kent de hindernissen en kan realistische kleine stappen zetten.
