Geïnformeerde burger straft lager

Delen:

Foto: Pixabay

Vraag het aan een burger en de kans is groot dat hij zegt: strafrechters leggen te lichte straffen op. Nu is ook duidelijk welke groepen onder die burgers zo denken (en welke minder), en waarom zij vinden dat er zwaarder moet worden gestraft.

In het mei-nummer van Trema (Tijdschrift voor de Rechterlijke Macht) geven drie onderzoekers van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) een verklaring voor dit fenomeen. Zij lieten psychologiestudenten en ROC-studenten een beschrijving van een mishandelingszaak lezen, waarna zij een voorstel voor een straf konden doen. Die beschrijving van de strafzaak was bij de helft van alle studenten een kort krantenberichtje en bij de andere helft een (langer) uittreksel van het dossier. Op die manier kon worden vastgesteld of het uitmaakt of de hoeveelheid informatie over een zaak bepalend is voor de strafmaat, en of dat verschilt tussen hoger en lager opgeleiden.

Uit dit experiment blijkt dat bij lager opgeleiden (ROC-studenten) de hoeveelheid informatie over de zaak méér invloed heeft dan bij hoger opgeleiden. Lager opgeleiden die veel informatie kregen over de zaak wilden een beduidend kortere straf, vergeleken met ROC-studenten die weinig informatie kregen. Bovendien was dit effect veel sterker bij lager opgeleiden dan bij hoger opgeleiden. Voor hoger opgeleiden maakte het niet zo veel uit hoeveel informatie zij kregen over een zaak.

De onderzoekers spreken van een ‘informatie-effect’: als burgers beter worden geïnformeerd over een strafzaak en over de achtergronden van de verdachte, neemt hun neiging om strenger te straffen af. Ook opleiding is van invloed: hoger opgeleiden vinden een streng straffende rechter minder belangrijk dan lager opgeleiden. Dat noemen de onderzoekers het ‘opleidingseffect’. Het informatie-effect is bij lager opgeleiden sterker dan bij hoger opgeleiden.

Volgens de onderzoekers gaan burgers, in hun oordeel over het rechtssysteem, vooral af op de media. Maar mediaberichten zijn meestal niet volledig. Ze besteden veel aandacht aan ernstige criminaliteit en aan slachtoffers. Als burgers niet goed begrijpen hoe rechters de straf bepalen, vinden ze die al snel te laag. Daarom pleiten de onderzoekers ervoor meer begrijpelijke informatie over de achtergronden van zaken te delen, vooral onder lager opgeleiden.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven