Twee jaar geleden begonnen zeven studenten bij de Hogeschool Amsterdam met de opleiding Master Legal Management. In januari studeerde de eerste lichting af. Wat hebben ze geleerd? Mr. sprak met twee studenten, een docent en een opleidingsmanager.
De klassieke jurist heeft vooral oog voor de regels. Geef hem een zaak en hij kijkt welke regel van toepassing is, en het probleem is opgelost. Op naar de volgende zaak.
Een cliché misschien, maar toch. Veel juristen vinden het machtig interessant om een zaak juridisch helemaal uit te benen, zonder al te veel oog te hebben voor de consequenties voor de organisatie waar ze werken. Om juristen die affiniteit hebben met management en organisatie te scholen in juridisch-organisatorische vaardigheden, startte de HvA in 2014 met de Master Legal Management.
(© Mark Sassen Fotografie)
Stefanie Berends is één de afgestudeerden. “Meervoudig kijken is het belangrijkste dat ik de afgelopen twee jaar heb geleerd,” vertelt Berends, die bij Aon risico-adviezen geeft aan professionele cliënten zoals advocaten, notarissen en accountants. Ze wilde haar kennis verbreden en had managementambities. Toen ze in 2011 in een artikel in Mr. de opleiding zag aangekondigd, meldde ze zich aan.
Zelfreflectie
Ze noemt de opleiding ‘een tweejarig compleet pakket voor juristen die iets anders willen dan een inhoudelijk-juridische verdieping’. Deelnemers krijgen er vakken als management, strategie en innovatie, verandermanagement en procesmanagement, maar leren bijvoorbeeld ook beknopt en begrijpelijk schrijven. Het gaat om competentiegericht onderwijs, gericht op het onder de knie krijgen van vaardigheden dus. Alles toegespitst op de rechtspraktijk. Twintig procent van het curriculum bestaat uit juridisch-inhoudelijke verdieping en wordt verzorgd door de VU.
Stefanie zegt dat ze er veel heeft geleerd. “Ten eerste omdat je steviger wordt als persoon. Je weet meer en je kunt meer, mede dankzij intervisie en zelfreflectie.” Haar afstudeeronderzoek deed ze op de financiële afdeling van advocatenkantoor Pels Rijcken in Den Haag. Ze vindt dat ze door de opleiding een betere sparringpartner is geworden van het management, of het nu gaat om marketing, HRM of strategische beslissingen. Sinds kort maakt ze deel uit van het managementteam van Aon Professional Services.
Geworteld in de praktijk
De eerste deelnemers aan deze masterstudie zijn afkomstig van advocatenkantoren, gemeenten en het bedrijfsleven. Ze zijn allemaal geworteld in de praktijk. Drie jaar praktijkervaring plus een juridische vooropleiding zijn de toelatingsvereisten om aan de opleiding tot T-shaped jurist te mogen beginnen. Waarin de staande poot van de T staat voor juridische kennis en vaardigheden en de ligger van de T voor andere expertise, zoals psychologische-, financieel-economische- en managementkennis en schrijfvaardigheden.
(© Mark Sassen Fotografie)
“Juridische kennis is niet meer genoeg voor mensen voor juridische afdelingen van bedrijven of managers binnen juridische organisaties zoals advocaten- en notariskantoren,” zegt docent Ivar Timmer. “Van bedrijfsjuristen wordt nu meer verwacht dan vroeger. Ze moeten procesmatig kunnen werken en ook kunnen inschatten welke effecten juridische ontwikkelingen hebben op de organisatie. Binnen de advocatuur en het notariaat zien we soortgelijke ontwikkelingen. Cliënten van advocaten worden veeleisender, notarissen hebben meer concurrentie door de digitalisering. Voor de jurist worden niet-juridische vaardigheden dus steeds belangrijker. Dit betekent niet dat elke jurist direct managementspecialist moet worden, maar wel dat een juridische afdeling of organisatie als geheel alle specialismen in huis moet hebben” Timmer vat het zo samen: de juridische afdelingen en organisaties moeten ook T-shaped worden.
Claims
Wat hebben organisaties daar concreet aan? “Dat verschilt per organisatie,” licht Timmer toe. “Een overheid die op een bepaald beleidsterrein veel bezwaarschriften krijgt, kan kijken hoe dat komt en er vervolgens iets aan doen. Het zelfde geldt voor een bedrijf dat op bepaalde contracten steeds claims krijgt.” Dat lijkt voor de hand te liggen, en dat is in zekere zin ook zo, bevestigt Timmer. “Maar als je dat vervolgens wil uitvoeren, gaat het wel makkelijker als je verstand hebt van procesmanagement of verandermanagement.”
(© Mark Sassen Fotografie)
Opleidingsmanager Robbert Land vult aan: “De gemiddelde jurist is niet sterk in verandermanagement.”
Proces- en verandermanagement waren precies de twee disciplines die Nathalie Niestadt wilde beheersen. Niestadt is medewerker juridische zaken en compliance bij Europeesche Verzekeringen, en heeft net als Stefanie Berends de Master Legal Management gevolgd. Nathalie wilde een pragmatische masteropleiding combineren met haar werkervaring. “Dankzij de opleiding ben ik klaar om een volgende stap te zetten.” Ze denkt daarbij aan een managementfunctie.
Verbeterpunt
Niestadt merkt nu al dat ze in haar werk profiteert van de opleiding. “Ik heb meer oog voor het hele bedrijf. Als je op de ene afdeling iets verandert, heeft dat effect op de hele organisatie. Je leert beter de verbanden zien, waardoor je beter kan participeren in managementoverleg.”
Stefanie Berends heeft nog wel een verbeterpunt voor de opleiding. “Financieel management moet een vak worden. Je moet als jurist weten wat je kostprijs is.” Met die suggestie kan opleidingsmanager Robbert Land aan de slag. In september begint de volgende lichting.
