De financiële waarden van geschillen waarover rechters jaarlijks oordelen, bedraagt ruim 20 miljard euro. Dat berekende onderzoeksbureau Ecorys in opdracht van de Raad voor de rechtspraak. Worden daar de bewindvoeringszaken bij opgeteld, dan komt er nog eens 6,6 miljard euro aan beheerde vermogens bij.
De Raad voor de rechtspraak wilde weten wat het financieel belang is dat is gemoeid met rechtszaken. Een kwantificering van dat belang is een belangrijke indicatie het economisch belang van de Nederlandse rechtspraak. Uit verschillende onderzoeken bleek eerder dat goede rechtspraak (tijdig, betrouwbaar, deskundig) bijdraagt aan de economie van een land.
Het Ecorys-onderzoek richtte zich op een schatting van de jaarlijks in totaal met civiele en bestuursrechtelijke rechtszaken in Nederland gemoeide financiële belangen. Het onderzoek is beperkt tot rechtsgebieden met een overwegend of substantieel financieel belang: kanton, civiel (waaronder familie), bestuur en belasting. Alleen zaken in eerste aanleg zijn in het onderzoek betrokken.
Met deze zaken is jaarlijks een bedrag van ongeveer 20,5 miljard euro gemoeid, berekende Ecorys. Daarnaast wordt via bewindvoeringen nog eens een voorraad van ter waarde 6,6 miljard per jaar door de kantonrechter beoordeeld. De helft van die jaarlijkse 20,5 miljard euro komt voor rekening van de faillissementsverzoeken. Daarnaast gaat er in de schuldsaneringsverzoeken nog eens één miljard om en bij de civiele handelszaken gaat het om jaarlijks bedrag van bijna 5 miljard. Kanton handelszaken voegen daar nog een 1,9 miljard aan toe. Bij bestuurszaken gaat het om ruim 500 miljoen en bij belastingzaken om jaarlijks 900 miljoen.
Om onderzoekstechnische en praktische redenen is op bestuursrechtelijk gebied een aantal zaken met mogelijk groot financieel belang niet in het onderzoek betrokken. Zaken in eerste aanleg bij de Centrale Raad van Beroep, het College van Beroep voor het bedrijfsleven en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zijn niet meegenomen. “Daarom kan”, aldus de Raad voor de rechtspraak, “worden geconcludeerd dat op jaarbasis zeker rond de 30 miljard euro gemoeid is met rechtszaken”.
De Raad voor de rechtspraak laat vervolgonderzoek doen om nog meer inzicht te krijgen in het economische belang van rechtspraak.
