Vijf dagen nadat bekend werd dat Vincent L. wordt verdacht van ontucht met een minderjarige jongen kreeg ik een mail van L. Hij schrijft zich uit voor mijn nieuwsbrief. Kennelijk had hij de meest recente editie nog in zijn @om.nl-inbox zitten en klikte hij op ‘afmelden’.
Gek genoeg had ik heel even de neiging om hem sterkte te wensen nu die enorme stommiteit zijn loopbaan verwoest. Ik kan dat alleen maar verklaren uit de compassie met de dader die er tijdens mijn studie is ingemasseerd door de zogenoemde Utrechtse School. Uiteraard reageerde ik niet op de mail. Ook al omdat het maar de vraag is of L. die mail zelf heeft gestuurd. De kans dat de Rijksrecherche zijn inbox bestudeert en leegt, is immers levensgroot.
L. was plaatsvervangend hoofdofficier van justitie. Ik kwam hem herhaaldelijk tegen toen hij nog fraudeofficier was. De eerste keer bij een interview voor Mr. (samen met twee collega’s). En eind 2015 bijvoorbeeld bij een rondetafelgesprek over fraude en ethiek bij belastingadviseurs. Als warming-up voor het gesprek lunchte de afvaardiging van de redactie met de officier en zijn voorlichter in café-restaurant Open, op een steenworp afstand van het parket. In 2016 schreef L. mee aan een hoofdstuk voor een boek over fraude en fraudebestrijding, waarvan ik redacteur was.
L. is een toegankelijke man, die mij geknipt leek voor de netwerkfunctie die nodig is om het strafrecht in te zetten als optimum remedium. Volgens de krantenberichten heeft hij betaalde seks gehad met een jongen van zestien. Uit sms-berichten zou blijken dat de jongen nog drie andere volwassen mannen liet betalen voor zijn seksuele dienstverlening. Dat suggereert een zekere mate van vrijwilligheid.
Soms zijn getrouwde mannen aangewezen op mannenprostitutie om hun huwelijk in stand te houden. Bij mijn weten heeft L. een meerderjarige vriend. Of die bedrogen is, weet ik niet. Maar hoe het ook zij – als iemand kan weten dat ontucht met minderjarigen strafbaar is – ook al lijken ze twintig en doen ze het vrijwillig – dan is het wel een officier van justitie. Alleen al daarom kan L. – als het feit bewezen wordt – absoluut niet meer functioneren binnen de magistratuur en moet zijn @om.nl-adres uit de lucht.
Magistratelijkheid
Hoewel ik niet kan uitsluiten dat er ook rechters zijn die hun handen niet thuis kunnen houden, kan ik de zaak-L. niet helemaal los zien van het verlies van magistratelijkheid door het OM. Ik heb mij jarenlang wild geërgerd aan de twee VVD-campagnevoerders Teeven en Opstelten op Veiligheid en Justitie. De minister werd onder zijn ambtenaren overigens ‘Sprekend Pak’ genoemd, hetgeen weinig inhoud suggereert.
Onder hun regie werd het OM een organisatie die doelstellingen van het kabinetsbeleid moest halen. Joep Lindeman schetst in zijn proefschrift een ontluisterend beeld van de teloorgang der magistratelijkheid: lager personeel bestraft plegers van strafbare feiten, is daarbij volledig afhankelijk van de informatie die de politie aanlevert en deinst niet terug voor ‘creatief boekhouden’. Zo kan een winkeldief alsnog worden aangepakt door hem of haar te bestempelen tot lid van een crimineel samenwerkingsverband (zie. p. 177). Kortom: het OM corrumpeert en de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak kaartte de machtspositie van het OM onlangs volkomen terecht aan.
Al in 2007 werd advocaat-generaal Jan. K. verdacht van ambtelijke corruptie, valsheid in geschrifte en oplichting van een verzekeringsmaatschappij. Ik weet niet hoe die zaak is afgelopen. Maar omdat hij mij ooit wees op de legal thrillers van John Grisham kan hij bij mij een potje breken. In maart dit jaar eiste het OM vijftien maanden tegen advocaat-generaal Matthieu van S.T. wegen belastingfraude en valsheid in geschrift.
Nog even over die lunch: L. maakte een opmerking waaruit bleek dat hij zich zeer bewust was van zijn afbreukrisico als fraudeofficier. Ik ben dan ook blij dat hij niet is betrapt op fraude.
