Yvonne Compier
Mr. van de week is Lieke Coenraad. Op 28 februari spreekt zij haar oratie ‘Harmonieleer voor juristen. Geschiedenis en toekomst van het familieprocesrecht vanuit het perspectief van conflictoplossing’ uit. Daarmee aanvaardt zij haar benoeming tot hoogleraar privaatrecht, in het bijzonder conflictoplossing, aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Coenraad is tevens raadsheer-plaatsvervanger bij het Gerechtshof Amsterdam.
De harmonieleer bestudeert de opeenvolging van en de onderlinge samenhang tussen akkoorden. Wat heeft deze muziektheorie te maken met het juridische metier?
De harmonieleer in de muziek leert dat elke conflictsituatie uiteindelijk wil oplossen in een situatie van rust: een dissonant akkoord, dat spanning in zich draagt, vraagt om oplossing in een consonant akkoord dat rust brengt. Ook bij conflictoplossing in een juridische context gaat het over het zoeken en vinden van dat rustpunt. Het concept conflictoplossing neemt geen genoegen met het doorhakken van een knoop door de rechter zonder dat het onderliggende probleem is opgelost en vroeg of laat weer op kan spelen. Het gaat om de daadwerkelijke oplossing van het conflict, dus ook van de onderliggende problemen. Hierbij is primair te denken aan het oplossen van het conflict door partijen zelf, in onderling overleg, zonder tussenkomst van de rechter, maar bijvoorbeeld wel met behulp van mediation.
Mediation inspireert kennelijk ook tot het trekken van parallellen met bijvoorbeeld jazzmuziek. Met name in Amerika zijn mensen uit de mediationhoek daarmee bezig. Ik vind dat wel grappig, maar zie het vooral als liefhebberij en neem het wetenschappelijk niet heel serieus. Ik heb mij voorts laten vertellen dat veel mediators muzikaal zijn en actief muziek maken.
Wat is de opvallendste conclusie in uw oratie?
Die houd ik nog even voor me tot 28 februari.
Na uw rechtenstudie hebt u een aantal jaar Klassiek Zang gestudeerd aan de Schumann Akademie. Is zingen een goede manier om in harmonie met uzelf te komen?
Ja zeker. Ik werk momenteel aan de Alt-Rhapsodie van Brahms, voor alt en mannenkoor. Luister maar eens naar dat stuk, en dan vooral naar het moment dat de mannen erbij komen. Dan is alles goed.
Als u het voor het zeggen had dan…?
… wordt op lagere en middelbare scholen goed taalonderwijs gegeven (zodat wij daar op de universiteit ook van kunnen profiteren) en mag je een biertje drinken tijdens een klassiek concert. Hier kunnen de klassieke concertzalen nog wat leren van veel pop- en jazzpodia.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Ik denk nog steeds met veel plezier terug aan mijn promotiedag en ook aan mijn onderzoeksverblijf in München. Ook mijn recente ervaring in Straatsburg vind ik een hoogtepunt. Het afgelopen jaar heb ik namelijk de kans gekregen als consultant nauw betrokken te zijn bij het ontwerpen van regelgeving van de Raad van Europa over conflictpreventie en -oplossing bij verhuizing met kinderen na scheiding. In het Engels bestaat voor dergelijke verhuizingen trouwens een juridisch-technische term: relocation. Wel zo efficiënt.
Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Studenten, collega’s en geschiedenis. Uit de wisselwerking met studenten (en niet te vergeten de rechters en advocaten in het postacademisch onderwijs) en collega’s (zowel op de universiteit als bij het hof) komen de beste ideeën voort. Geschiedenis relativeert fijn en geeft (over)zicht. Het is eeuwig zonde dat op veel juridische faculteiten de rechtshistorische leerstoelen op dit moment een doodstrijd aan het leveren zijn.
Welk wetsartikel vindt u het mooist?
Artikel 19 Rv natuurlijk. Hoor en wederhoor stond niet alleen centraal in mijn (romeinsrechtelijke) proefschrift, maar is een beginsel dat ook in het dagelijks menselijk verkeer van groot belang is.
Welk wetsartikel het slechtst?
Mag het ook het lelijkste artikel zijn? Tegenover mooist staat immers lelijkst. Het lelijkst zijn mijns inziens artikelen met onhandige aanduidingen, zoals de artikelen 1:253aa, 1:253ha en 1:253sa BW. Inhoudelijk niets mis mee, maar ze beklijven niet door die benummer/belettering.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Ik ben nog steeds heel erg van papier, maar kijk wel met enige regelmaat op onder meer rechtspraak.nl vanwege de uitspraken en de procesreglementen.
Welk boek las u het laatst?
De Kreuzersonate, van Tolstoj. Ik heb mooier werk van hem gelezen, maar heb er toch plezier aan beleefd. Het is een overspelnovelle, althans, het gaat om de suggestie van overspel en het loopt slecht af. Je krijgt meteen zin om naar Beethoven of Janácek te luisteren of The unbearable Lightness of Being (de film) weer eens te kijken. Die werken zijn allemaal met de novelle te verbinden, evenals de vrijwel gelijknamige roman van Margriet de Moor.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Stephen Fry. Wat een leuke, moedige en intelligente man en dan ook nog eens die Engelse humor.
