Mr. van de week is mr. Margreet Ahsmann. Aanstaande vrijdag zal zij het hoogleraarsambt bij de Universiteit Leiden aanvaarden met het uitspreken van haar oratie ‘Van meester tot priester: Feit en fictie in rechtswetenschap en rechtspleging’. Zij is daarnaast werkzaam bij de rechtbank ‘s-Gravenhage als senior rechter in de sector civiel recht. Vanuit die rol zal zij vorm geven aan de doelstelling van het samenwerkingsconvenant dat de rechtbank Den Haag heeft gesloten met de Leidse juridische faculteit: het bevorderen van de kennisuitwisseling.
In 1996 maakte u de overstap naar de rechtspraktijk. U richtte zich vervolgens met name op het opleiden van rechters en nu bent u weer (deels) terug bij de wetenschap. Waarom?
Als wetenschapper heb ik me beziggehouden met Romeinsrechtelijke teksten. Maar het recht kun je pas echt begrijpen als je ook de praktijk kent. Bij iedere beslissing gaat het om wat de Romeinse jurist Celsus kernachtig noemde de ‘ars aequi et boni’, de kunde van het billijke en goede. Alles wat ik tot nu toe heb gedaan, komt in mijn nieuwe functie bijeen met volop nieuwe uitdagingen.
Het lijkt wel alsof er elk jaar steeds meer hoogleraren Rechtspleging bijkomen. Heeft u een idee hoe dat komt?
Rechtspleging staat de afgelopen jaren steeds meer in een brede maatschappelijke belangstelling. Veel rechtbanken hebben een samenwerkingsverband gesloten met een universiteit. Dat is van belang omdat de rechtspraak de wetenschap nodig heeft en omgekeerd. De hoogleraar Rechtspleging speelt daarin een belangrijke rol. Hij – ik ben overigens de eerste ‘zij’ – is daardoor snel van nieuwe ontwikkelingen op de hoogte en kan ook studenten enthousiast maken voor een mogelijke werkkring in de rechterlijke macht.
Hoe komt het dat studenten over het algemeen zo weinig geinteresseerd lijken te zijn in de rechtspraak als carrièremogelijkheid?
Ik vermoed dat de rechtspraak wordt beschouwd als een niet te nemen vesting. Rechtspraak heeft nog steeds een aureool van plechtigheid en afstandelijkheid. In mijn colleges hoop ik duidelijk te maken dat werken in de rechtspraak juist heel uitdagend is. Rechtspreken vergt veel, maar het bijzondere is dat hoofd en hart er als het ware in samen komen.
Hoe moeilijk wordt het om studenten te interesseren voor de rechtspraak nu de RAIO-opleiding dreigt weg te vallen?
Dat wordt inderdaad heel moeilijk omdat afgestudeerden niet meer direct kunnen instromen. De vraag is of de rechtspraak op deze wijze geen potentiële talenten mist. Ik hoop dat de Raad voor de rechtspraak zich nog bedenkt en recent afgestudeerden alsnog in de opleiding zal betrekken.
Wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
De president van de Hoge Raad, Visser. Hij was in 1939 benoemd maar op 23 november 1940 door de Duitsers uit zijn ambt gezet omdat hij joods was. Terwijl Visser de bezetter tegenwerkte, bleef protest van de raadslieden over diens ontslag uit terwijl zij hun werk gewoon bleven doen. Enkele dagen later (op 26 november) hield in Leiden de decaan van de rechtenfaculteit, Cleveringa, zijn indrukwekkende rede waarin hij zijn afschuw uitsprak over het feit dat E.M. Meijers ontslagen was. Zoals voor Leiden het gewetensoordeel van Cleveringa voorbeeldig blijft, zou ik het mooi vinden als het moedige optreden van Visser voor de rechtspleging een bron van inspiratie zou vormen.
Welk wetsartikel vindt u het mooist?
Art 6 EVRM: fair trial. Daar draait het in de kern om.
Welk wetsartikel het slechtst?
Art. 789 lid 7 sub c … de naam van de wet wil ik maar niet onthouden; ik weet het niet.
Wat is het hoogtepunt uit uw juridische carrière?
Mijn benoeming in de rechtbank Rotterdam als ontwikkelingscoordinator. In die rol kon ik al mijn ideeën kwijt over al wat voor de opleiding en vorming van een rechter van belang is. Heel inspirerend waren de gesprekken met raio’s en rio’s over morele dilemma’s van een rechter. In ons vak gaat het steeds om de beoordeling van feiten, méér dan om het recht. Bij een moreel dilemma komt daar nadrukkelijk je eigen persoon bij. Afzijdig houden in situaties is de makkelijkste oplossing. Het gaat erom alle belangen af te wegen en steeds voor jezelf na te gaan op welk moment je laat zien dat je voor een bepaalde opvating wilt staan: dat creeert moedige rechters.
Welke juridische websites raadpleegt u vaak?
rechtspraak.nl; SSR.nl
Welk boek las u het laatst?
Jerusalem, the biography van Simon Sebag Montefiore. Een fascinerend boek met veel achtergrondinformatie. Ik ben de afgelopen jaren veel in Israel/Palestina geweest omdat mijn man in oost Jeruzalem woonde en in Ramallah werkte. Ik heb toen aan den lijve ondervonden hoe moeilijk het probleem van recht en onrecht is.
Weet u een goede Mr. van de Week? Mail ons: office@mr-magazine.nl
