Mr. van de week is Alke Metselaar. De juriste van de Autoriteit Financiële Markten kreeg de prijs voor beste annotatie in AB Rechtspraak Bestuursrecht. In haar noot behandelde ze een rechterlijke uitspraak over staatssteun.
In deze zaak ging het om een heffing die de Staat oplegde aan woningcorporaties om daarmee de staatssteun aan Vestia te financieren. Wat hield de uitspraak in?
Een aantal woningcorporaties moest een heffing betalen die onder meer werd gebruikt om Vestia voor een faillissement te behoeden, nadat Vestia in 2011 in ernstige financiële problemen was geraakt door risicovolle investeringen in de grillige derivatenmarkt. De woningcorporaties meenden dat zij de heffing niet zouden moeten betalen. Zij voerden aan dat de met de heffing gefinancierde saneringssteun voor Vestia in strijd kwam met het Europese staatssteunverbod. De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State oordeelde anders. Volgens de Afdeling had de Europese Commissie de financiële ondersteuning van woningcorporaties goedgekeurd en was dus ook de saneringssteun voor Vestia geoorloofd.
En wat was uw commentaar?
De Europese Commissie heeft in 2009 inderdaad besloten dat Nederland staatssteun mag verlenen aan woningcorporaties wanneer zij volkshuisvestelijke taken in het algemeen belang vervullen. Het is echter nog maar de vraag of die vlieger ook voor Vestia opgaat. Volgens de Afdeling was het niet relevant of de steun rechtstreeks aan de de volkshuisvestelijke taken van Vestia werd besteed, zo lang maar wordt voorkomen dat de corporatie zich niet meer volledig met de uitoefening van die taken bezig kan houden. Dat vind ik een gezochte redenering. Het mag dan wel zo zijn dat Vestia zonder de steun zijn volkshuisvestelijke taken niet meer naar behoren had kunnen uitvoeren, maar dat betekent nog geen vrijbrief voor het gebruik van gemeenschapsgeld voor – in wezen – het dekken van verliezen als gevolg van de ongelukkige en achteraf zeer onverantwoorde keuze van een woningcorporatie om te speculeren op de derivatenmarkt.
De jury noemde uw noot ‘compact, helder en correct’ geschreven. Een zeldzaam schrijftalent in de wereld van juristen die erom bekend staan dat ze eenvoudig dingen zo moeilijk mogelijk uitleggen?
Juristen gaan steeds duidelijker schrijven. Dit wordt ook steeds meer aangemoedigd. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de uitreiking van de Klare Taalbokaal voor de meest begrijpelijke rechterlijke uitspraak en het schitterende pleidooi van Lex Michiels in zijn afscheidsrede voor verstaanbaarheid in het bestuursrecht. Ik hoop dat dit een blijvende ontwikkeling is, want moeilijk taalgebruik verbloemt al snel (ook voor de schrijver) een gebrek aan begrip. Als je wilt weten of je iets echt hebt begrepen, probeer dan eerst alle ruis en jargon uit je tekst te slopen, dan kom je er heel snel achter. Het blijft wel balanceren. Met een tekst die heerlijk leest maar juridisch niet meer voldoende precies is, schieten we ook weinig op.
Frankrijk is berucht is als het gaat om het verlenen van staatssteun. Is Nederland braver?
Ik heb het niet onderzocht maar ja, dat lijkt me wel. Maar we hebben nog veel te winnen als het gaat om eerlijke concurrentie.
Als u het voor het zeggen had dan?
Dan zou het klimaat veel hoger op de politieke agenda staan. Hoe gaan we om met steeds extremer en onvoorspelbaarder weer? Wat heeft dat voor maatschappelijke gevolgen en hoe kunnen we de beschikbare kennis en talenten inzetten om tot oplossingen te komen?
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
De verdediging van mijn proefschrift. Daar werk je zo lang naar toe dat het heel moeilijk voor te stellen dat het proces een keer afgerond is. Halverwege dacht ik opeens: goh, nu ben ik daadwerkelijk mijn proefschrift aan het verdedigen.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Ik raak makkelijk geïnspireerd door mijn directe omgeving en dan vooral mijn collega’s. Hoe luxe is het om te werken met gepassioneerde juristen die precies en scherp van geest zijn, die naast hun vaktechnische expertise hun rechtvaardigheidsgevoel laten spreken en die zichtbaar genieten van hun vak.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Ik heb lang overwogen om aan het conservatorium zang te studeren. Uiteindelijk is het een hobby gebleven.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
wetten.overheid.nl.
Welk boek las u het laatst?
Een klein leven, van Hanya Yanagihara. Ontluisterend mooi.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Barack Obama, als het voor een paar dagen is. Bij een langere straf, zet me dan maar samen met mijn man. Veel gezelliger.
