Mr. van de week is Kim van der Kraats. Zij is teamvoorzitter van het team handel en kanton in de rechtbank Overijssel. Van der Kraats promoveerde op 1 september aan de Universiteit Utrecht op de eigen(aardig)heid van de kantonrechter, een vergelijking tussen de kantonrechter en de ‘gewone’ civiele rechter. Conclusie: ze verschillen nauwelijks nog van elkaar.
Waarom koos u dit onderwerp voor uw proefschrift? Op welke vraag wilde u antwoord hebben?
Het onderwerp is opgekomen toen ik zelf als kantonrechter werkte in Utrecht en ten gevolge van de competentiegrensverhoging in een gemengd team terecht kwam waarin kantonrechters en civiele rechters over en weer zaken gingen behandelen. Ik merkte toen dat er wederzijds duidelijke beelden bestonden over hoe de ander werkte en ik wilde graag weten of en in hoeverre die beelden juist waren.
U constateert dat de kantonrechter en de civiele rechter nauwelijks nog van elkaar verschillen in de wijze waarop de procedure verloopt en het toepassen van het procesrecht. Terwijl de kantonrechter juist in het leven is geroepen als laagdrempelig forum. Zorgelijk?
Het is een feitelijke constatering dat de beide type rechters inmiddels zover naar elkaar zijn toegegroeid dat ik aanbeveel het onderscheid op te heffen. Dan hoeven burgers zich ook niet meer af te vragen bij wie ze moeten zijn. Het feit dat ze naar elkaar toe zijn gegroeid, heeft vele goede kanten, maar nu zie je dat de vraag om simpele, laagdrempelige, efficiënte rechtspraak in zaken van alle dag in de buurt weer toeneemt. Aan die vraag moet tegemoet worden gekomen.
Is er een oplossing?
Een optie is een (kanton)rechter 2.0, waar mensen zich gemakkelijk met hun juridische geschil kunnen melden en snel en deskundig verder worden geholpen. Een absolute voorwaarde daarvoor is dat de griffierechten in zaken met een klein financieel belang worden verlaagd. Ik zie nu vaak in de praktijk dat de drempel te hoog is. Het is noodzakelijk na te gaan waar de samenleving behoefte aan heeft en dat we alle goede initiatieven binnen de Rechtspraak worden bundelen om te kijken hoe we daaraan goed invulling kunnen geven. Op een moderne manier en met behoud van de kernwaarden.
Wat doet u zelf liever, optreden als kantonrechter of als rechter in de meervoudige kamer?
Het mooie aan het vak van rechter is juist dat je je op zoveel verschillende manieren kunt ontwikkelen. Niet alleen lezen, zitten en schrijven, maar ook oordelen over zoveel wisselende rechtsgebieden, mensen en geschillen. En ook nadenken over het vak en de uitdagingen waar de samenleving ons voor stelt, geschoold worden, en lesgeven. De ene keer meervoudig zitten, de andere keer alleen (althans met een griffier).
Als u het voor het zeggen had dan?
Dan beginnen we morgen te werken aan de (kanton)rechter 2.0.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Mijn promotie was een topdag waarvan ik – ondanks de spanning – enorm van heb genoten. Maar mijn benoeming als rechter en als teamvoorzitter waren ook hoogtepunten. Ik voel me een bevoorrecht mens.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Alles uit jezelf halen wat erin zit en je talenten inzetten om de wereld voor een paar mensen ietsje beter te maken, inspireert mij. En gelukkig zijn er mensen die mij stimuleren en uitdagen. Bijvoorbeeld mijn promotor Ivo Giesen en co-promotor Roland Eshuis. Zonder hun was het nooit gelukt, ze zijn meedenkend kritisch. En Rosa Jansen, voormalig voorzitter van SSR en nu de baas van Slachtofferhulp, die zich onvermoeibaar voor de Rechtspraak hier en in het buitenland heeft ingezet, een sterke vrouw die vecht voor waar ze voor staat. En Ruth de Bock, die met haar oratie en onderzoek de Rechtspraak het goede pad wijst en de discussie stimuleert, enorm veel heeft bereikt en toch dichtbij de praktijk en zichzelf blijft.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Wat ik denk dat interessant voor anderen is, deel ik.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Legal Intelligence
Welk boek las u het laatst?
Mijn eigen boek, tot vervelends toe. Ik verheug me nu op het lezen van ‘De onzichtbaren’ van Murat Isik.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Het liefst iedere week met een ander, lijkt me het meest interessant en afwisselend.
