Mr. van de week is Otto Volgenant. Hij is advocaat bij Boekx Advocaten Media & IP en, samen met dr. Tarlach McGonagle, opsteller van de Persvrijheidsmonitor 2016.
Nederland scoort altijd goed als het om persvrijheid gaat. Maar door bedreigingen van persvrijheid elders in de wereld kunnen ook hier journalisten in het nauw komen. Kunt u dat toelichten?
Samen met dr. Tarlach McGonagle van de UvA maak ik jaarlijks een overzicht van hoe het met de persvrijheid in Nederland is gesteld. Daarin noemen we een aantal voorbeelden. Nederlandse journalisten die bijvoorbeeld over Turkije schrijven lopen risico’s. Zo werd columniste Ebru Umar in Turkije aangehouden wegens haar kritische columns en tweets over president Erdogan. Na vrijlating mocht ze enige tijd Turkije niet verlaten. In haar Nederlandse woning werd ondertussen ingebroken en werd een muur beklad. Umar zag een rechtstreeks verband met haar aanhouding.
In een artikel in het journalistenvakblad Villamedia noemt u allerlei inbreuken op de persvrijheid in Nederland: een verbod op de online publicatie van processen-verbaal uit het Holleeder-dossier, de strategie van Pretium om zó frequent te procederen dat media niet meer durven publiceren, etc. Past VVD-voorzitter Henry Keizer ook in dat rijtje? Hij weigerde onlangs journalisten de toegang tot een persconferentie.
Dat is zeker een beperking van de vrijheid van nieuwsgaring. Het weigeren van journalisten gebeurt helaas vaker. Ook Donald Trump en Geert Wilders houden bepaalde media buiten de deur. In Nederland hebben journalisten bovendien steeds vaker te maken met bedreigingen en geweld, zo blijkt uit recent onderzoek van professor Alex Brenninkmeijer en criminoloog Marjolein Odekerken.
U treedt vooral op voor de media. Vertegenwoordigt u ook klagers over media?
Jazeker. Wij komen regelmatig op voor mensen die schade lijden door publicaties op bijvoorbeeld GeenStijl. En we helpen slachtoffers van internetpesten en wraakporno om bij Google en Facebook gehoor te vinden.
Wordt u bij uw werk vooral gedreven door principes of door business?
Door principes. En er zijn gelukkig genoeg cliënten die daar goed voor betalen. Dat geeft mij de mogelijkheid om af en toe een principiële zaak voor niets te doen. Ik doe geen enkele zaak waar ik niet voor de volle 100 procent achter sta. Vrijheid en onafhankelijkheid zijn belangrijke waarden voor mij.
U zult door uw werk een goed beeld hebben van de kwaliteit van Nederlandse media. Welk cijfer krijgen ze van u?
We kennen in Nederland het hele spectrum: van links tot rechts en van uitmuntende onderzoeksjournalisten tot ondermaatse online vuilspuiters. Pluriformiteit van de media is een groot goed…
Als u het voor het zeggen had dan?
Dan zaten er 48 uur in een dag en drie dagen in het weekend.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Een gewonnen procedure bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, dat unaniem oordeelde dat Nederland artikel 10 EVRM schendt doordat een goede wettelijke regeling voor journalistieke bronbescherming ontbreekt. En als ik heel onbescheiden nog een tweede hoogtepunt mag noemen: we hebben in kort geding de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie buiten werking laten stellen omdat die een te grote inbreuk op de privacy van alle burgers maakte.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Buitenlandse advocaten die met gevaar voor eigen leven grondrechten bevechten die in Nederland vanzelfsprekend zijn, zoals de jonge dappere Thaise advocate Sirikan Charoensi, die op 19 mei de Lawyers for Lawyers Award krijgt uitgereikt.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Ik ben in mijn vrije tijd wereldreiziger, racefietser, Ajax-fan, hockeyscheidsrechter, imker en sinds kort amateur-ornitholoog.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Rechtspraak.nl. Ik check elke dag of er nieuwe uitspraken zijn over onrechtmatige publicaties en rectificaties en zet de nieuwtjes direct op Twitter (@OttoVolgenant).
Welk boek las u het laatst?
HhhH van Laurent Binet. Ik raad iedereen aan achter elkaar 1984 van George Orwell en The Circle van Dave Eggers te lezen.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Met de Vietnamese advocaat Nguyen Van Dai. Namens de Stichting Advocaten voor Advocaten (Lawyers for Lawyers) zet ik mij in voor Vietnamese advocaten die door hun werk in botsing komen met de overheid. Zij worden dan op valse gronden gearresteerd en veroordeeld tot lange gevangenisstraffen. Zo ook Van Dai. Hij zit nu al anderhalf jaar gevangen. Hij heeft nog steeds niet met zijn advocaat mogen overleggen. Ik zou graag een dag zijn cel delen om zijn verhaal te horen en hem een hart onder de riem te steken.
