Mr. van de week is Raoul Dekkers. De senior raadsheer en voorzitter van de strafkamer internationale misdrijven van het Gerechtshof Den Haag is benoemd tot constitutioneel rechter in de Kosovo Specialist Chambers. Dit tribunaal, gevestigd in Den Haag, is opgezet voor de berechting van oorlogsmisdrijven die zouden zijn begaan door leden van het Bevrijdingsleger van Kosovo, een etnisch Albanese paramilitaire organisatie die aan het eind van de jaren negentig van de vorige eeuw vocht tegen Servië om afsplitsing van de regio Kosovo.
Heel praktisch: Is het een full time baan? En voor hoe lang bent u benoemd?
Ik ben benoemd als rechter in de constitutionele kamer van het tribunaal. Dit is de hoogste autoriteit voor de interpretatie van de Grondwet van Kosovo voor zover het de jurisdictie en het werk van de rechters en aanklagers van het tribunaal betreft. Het betreft geen full-time benoeming. De kamer komt alleen samen indien en voor zover er vragen zijn over de uitleg en toepassing van de Grondwet en andere (interne) procedurele regelingen. De benoeming loopt door totdat de laatste zaak is afgerond.
Wat wist u vóór uw benoeming van de Kosovo-oorlog?
Ik heb in het verleden enkele jaren als internationaal rechter gewerkt in het oorlogstribunaal van Bosnië en Herzegovina in Sarajevo en ben derhalve goed op de hoogte van de gewapende conflicten op de Balkan, waaronder de Kosovo-oorlog.
Die oorlog is al weer lang geleden. Getuigen zijn gestorven, herinneringen vervaagd. Is dat een groot obstakel?
Genoemde factoren maken de waarheidsvinding er niet eenvoudiger op. Wanneer een getuige een verklaring aflegt, zal hij een beroep moeten doen op zijn herinnering. Het is steeds de vraag hoe betrouwbaar die herinneringen zijn. Herinneringen zijn vaak onvolledig omdat aandacht, stress, emoties en andere de waarheid beïnvloedende factoren een selectieve invloed hebben op wat door de getuige wordt waargenomen of herinnerd. Het is evident dat ook het tijdverloop een bijzondere wissel trekt op het geheugen en de grenzen daarvan. Een ander punt van aandacht is dat veel getuigen in oorlogszaken ernstig getraumatiseerd zijn, waardoor gebeurtenissen kunnen zijn verdrongen en zal moeten worden beoordeeld hoe goed (waarheidsgetrouw) de gebeurtenissen vervolgens nog worden herinnerd. Deze en andere factoren spelen mee bij de beoordeling van de betrouwbaarheid van de getuigenverklaringen en vragen iedere keer om een zorgvuldige afweging door de rechter.
Is er een fundamenteel onderscheid tussen het berechten van oorlogsmisdrijven en het berechten van commune delicten?
Nee, in beide gevallen gaat het in de kern om toepassing van een aantal universele fundamentele rechtsbeginselen die behoren tot het wezen van een samenleving en die van een dergelijk groot belang zijn dat zij juridisch normerend zijn, zoals het recht op een eerlijk proces. Het zijn met name de ernst van de misdrijven en exceptionele omstandigheden waaronder zij zijn begaan, die de oorlogsmisdrijven onderscheidend maken van de commune delicten.
Welk doel heeft u zich gesteld voor uw nieuwe baan?
In veel landen waar sprake is geweest van een gewapend conflict, hebben burgers hun vertrouwen in de rechtstaat verloren. Ik wil mij samen met mijn nieuwe collega’s inzetten om dit vertrouwen te herwinnen, zodat het voor alle inwoners van Kosovo, ongeacht hun etnische en religieuze afkomst, duidelijk wordt dat uiteindelijk iedere burger aan de wet is onderworpen.
Als u het voor het zeggen had dan?
Hebt u even…
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Mijn benoeming als rechter in de rechtbank Den Haag; de rest kwam min of meer op mijn pad.
Wat of wie is of was in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
De Italiaanse jurist Antonio Cassese en anderen die op de een of andere wijze hun leven hebben gewijd aan de bescherming van de rechten van de mens.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Ik spreek vloeiend Swahili.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
www.peacepalacelibrary.nl, de website van het Vredespaleis die een indrukwekkende collectie bevat over internationaal publiek- en privaatrecht, vergelijkend recht en jurisprudentie uit alle delen van de wereld.
Welk boek las u het laatst?
In het huis van de dichter, van Jan Brokken, over het getourmenteerde en door heimwee verteerde leven van de Russische pianist Youri Egorov, die ik in mijn studententijd nog regelmatig heb zien spelen. Hij kwam weer tot leven in dit aangrijpende boek over vriendschap.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Met mijn beste vriend Ruud van Megen, voor het genoeglijke geleuter, over alles. En zonder beperkingen.
