Een netwerk van Nederlandse juristen en rechtenstudenten maakt gevluchte Syrische juristen wegwijs in juridisch Nederland. Ook leren de Nederlanders de Syriërs hoe het vervolgen van oorlogsmisdrijven in zijn werk gaat.
Inmiddels hebben zich meer dan zestig Syriërs aangesloten bij Syria Legal Network-NL. Initiatiefnemer Frederiek de Vlaming (UvA) schat dat er in Nederland 400 Syrische juristen wonen die de oorlog in hun land zijn ontvlucht. De Facebookpagina van de stichting heeft 620 volgers.
De groep komt drie keer per maand bij elkaar. “We bezoeken het Internationaal Strafhof en het Joegoslavië-tribunaal,” vertelt De Vlaming. “Er zijn ook bijeenkomsten op de rechtenfaculteit van de UvA. Meestal doen er zo’n dertig mensen mee.”
Oude garde
Onder hen bevinden zich advocaten, andere juristen, rechtenstudenten en een enkele rechters. “De oude garde zien we minder,” licht De Vlaming toe. “Die vindt het lastiger om uit hun bubble te komen. Ze communiceren moeilijk door de taalbarrière, en hebben door de oorlogservaringen psycho-sociale problemen.” De actiefste deelnemers zijn de jongeren. Die spreken het best Engels, en soms ook goed Nederlands.
Een grote uitdaging is om de Syriërs bij te scholen in de principes van de rechtstaat. “Het begrip van de rule of law is bij Syriërs zeer beperkt,” heeft De Vlaming gemerkt. “Ze zijn opgegroeid in een dictatuur. Hoe het gaat daar, heeft niets te maken met het juridische vak dat wij hier kennen. Het is heel interessant om te kijken hoe je met deze groep kunt werken aan het idee wat de rechtstaat is.”
Nonnen van Vught
Een beperkt aantal juristen wordt klaargestoomd voor de Nederlandse arbeidsmarkt, onder meer dankzij een taalcursus bij de ‘nonnen van Vught’, mogelijk gemaakt door een particulier fonds en de gemeente Amsterdam. “Maar de meesten willen terug als dat kan,” verklaart De Vlaming. “Het land helpen opbouwen.” Daarbij hoort het berechten van oorlogsmisdadigers. Het netwerk zet excellente rechtenstudenten van de UvA in om oorlogsmisdrijven te vertalen in juridische terminologie.
“Het Openbaar Ministerie (OM) is daarom zeer geïnteresseerd in ons netwerk. Wij willen een brugfunctie vormen tussen de Syrische gemeenschap hier en het OM, om duidelijk te maken dat je kunt vertrouwen op het OM en de politie. Heel anders dan in Syrië dus. We gaan ons uiteraard niet bemoeien met concrete zaken.”
Vriendschappen
Omdat de juristen behoren tot verschillende etnische, politieke en religieuze groepen, liggen spanningen op de loer. “Maar we zijn streng,” zegt De Vlaming. “We praten hier over het recht, niet over Syrië want dan krijg je conflicten.”
Het netwerk, dat tot 1 juni wordt gesubsidieerd door Amnesty International en nu op zoek is naar vervolgfinanciering, bestaat ruim een jaar. Wat hebben De Vlaming cs tot nu toe bereikt? “Het kennisniveau over de rechtstaat en het internationaal recht is enorm omhoog gegaan. Ook zijn er contacten gelegd met Nederlandse juridische netwerken en dergelijke groepen elders in Europa. En door de bijeenkomsten zijn vriendschappen ontstaan tussen voormalige vijanden.”
