Betekening van gerechtelijke stukken in civiele en handelszaken binnen de Europese Unie (met uitzondering van Denemarken) kan volgens de EU Betekeningsverordening nr. 1393/2007 op verschillende wijzen geschieden. Naast betekening via de verzendende en ontvangende instanties is ook toezending langs consulaire of diplomatieke weg, per post of rechtstreeks door deurwaarders, ambtenaren of andere bevoegde personen mogelijk. In alle gevallen dient het in bijlage II opgenomen modelformulier te worden meegestuurd. Daarmee wordt de geadresseerde in kennis gesteld dat hij het stuk kan weigeren of binnen een week terugzenden, indien het niet is gesteld in een taal die de geadresseerde begrijpt of in de officiële taal van de aangezochte lidstaat.
Wat als de vertalingen en het modelformulier worden vergeten? Dat overkwam de in Ierland woonachtige Henderson. De Portugese Novo Banco SA had hem voor de Portugese rechter gedagvaard. Henderson wist niet dat hij de stukken kon weigeren wegens ontbreken van het modelformulier van bijlage II en de vertalingen. Volgens Portugees recht leidt dat tot nietigheid van de betekening. Het Hof van Justitie van de Europese Unie dacht daar anders over.
Doel van de verordening is om de doelmatigheid en snelheid van gerechtelijke procedures te verbeteren en een goede rechtsbedeling te verzekeren. Echter, daarbij mag op geen enkele wijze afbreuk worden gedaan aan de daadwerkelijke eerbiediging van de rechten van verdediging van degene voor wie de stukken bestemd zijn. Het niet meesturen van het modelformulier van bijlage II en de vertalingen leidt echter niet tot nietigheid van de betekening, zoals het Portugese recht voorschrijft. Dat zou namelijk in strijd zijn met het doel van de verordening. De verordening gaat nu eenmaal voor het nationale recht. De omissie dient te worden hersteld door het modelformulier van bijlage II overeenkomstig de bepalingen van die verordening alsnog aan de geadresseerde te sturen, aldus HvJ EU 2 maart 2017, zaak C-354/15, ECLI:EU:C:2017:157.
Drie jaar procederen en terug bij af. Voor een relatief kleine vordering en hoge kosten aan rechtsbijstand zouden partijen van aanvang aan meer gebaat zijn geweest bij een goede alternatieve conflictoplossing.
