Oud-minister Rouvoet heeft op 22 februari het document: Scheiden…..en de kinderen dan, aangeboden aan minister Dekker. In dit document geeft hij een aantal suggesties over het omgaan met het fenomeen “vechtscheiding”. De Nederlandse Mediatorsvereniging (NMv) is blij met de aandacht die wordt besteed aan de desastreuze gevolgen voor een kind waarvan de ouders niet meer met elkaar kunnen of willen communiceren en die het gezamenlijk ouderschap onmogelijk maken.
Voor de NMv is het onbegrijpelijk dat er in het platform ‘Scheiden zonder Schade’ formeel geen mediators zijn betrokken. Geen beroepsgroep is zo gericht op verbetering van communicatie als de familiemediator. In tegenstelling tot de advocaat is de familiemediator opgeleid in en ervaren met het begeleiden van twee partijen samen, waarbij het meervoudig belang vooropgesteld wordt. De NMv heeft haar deelname aangeboden, maar is alleen uitgenodigd tijdens een brainstormsessie. Daar waren veel verschillende professionals, maar er was geen ruimte was voor nadere toelichting op mediation.
Dit is een groot gemis in het document dat Rouvoet heeft gepubliceerd. Vanuit het niet erkennen van de plek van de mediator wordt er in deze rapportage een nieuwe functie bedacht, namelijk die van de gezinsadvocaat. Deze zou moeten doen, wat nu al door mediators wordt gedaan. In het regeerakkoord is afgesproken dat het kabinet wil inzetten op Mediation. Eens te meer pleit het hiaat dat het platform Scheiden zonder Schade laat vallen, ervoor om het regeerakkoord te volgen en Mediation in te bedden bij scheidingen waarbij kinderen betrokken zijn.
Binnen gesprekken tijdens de brainstormsessie werd mediation neergezet als mogelijk nuttig als ouders nog “on speaking terms” zijn. Daarna zou mediation niet meer zinvol zijn en moeten er allerlei juridische interventies worden ingezet. Reeds in 2000 kwam ‘Mediation naast Rechtspraak’ uit de pioniersfase en werd mediation door rechters en een advocaten geaccepteerd als een interventie bij familieconflicten waar al een procedure is aangespannen. Gemiddeld slaagt meer dan de helft van deze mediations. Dit betekent dat in meer dan de helft van de doorverwezen zaken de schade voor de kinderen verkleint dan wel verdwijnt. Cijfers die door het Platform Scheiden zonder Schade niet genegeerd hadden mogen worden.
Het is toch logisch om, als je er als ouders samen niet uit komt, een professional te vragen je daarbij te helpen? Dit kan in alle fases van de scheiding en in alle fases van het conflict:
In de oriëntatiefase kan de mediator een rol spelen die soms leidt tot het herstel van het huwelijk en soms tot een scheiding. Als een scheiding volgt, hebben de echtelieden in ieder geval dankzij mediation zicht op de consequenties van deze stap.
In de fase van scheiding zelf is de familiemediator in een uitstekende positie om met echtelieden te spreken over de afspraken die gemaakt moeten worden bij een scheiding. In het licht van het ouderschapsplan, kan de familiemediator samen met ouders onderzoeken wat deze kinderen van deze ouders nodig hebben.
Als ouders toch besluiten naar de rechter te gaan, kan de scherpte van een procedure hen doen beseffen dat dit zeker niet ideaal is voor hun kinderen. In deze fase (terug) naar een mediator kan weliswaar spannend zijn, maar de urgentie om tot een oplossing te komen is zo groot dat meer dan de helft van deze mediations tot een goed einde wordt gebracht.
Na een uitspraak van een rechter blijven partijen achter met een beschikking in de hand, waar zij vervolgens uitvoering aan dienen te geven. Juist dan is een mediator degene die ouders kan helpen om de regie weer terug te nemen.
Ouderschap zorgt voor steeds terugkerende vraagstukken. Kinderen ontwikkelen zich en krijgen andere behoeften, waardoor het ouderschap steeds aanpassing ondergaat. Als dit niet gemakkelijk gaat, hoeven ouders niet te kiezen voor steeds weer strijd. Zij kunnen ook langs een mediator gaan om er samen in dialoog uit te komen.
Mediation wordt toegepast binnen, voor en na juridische procedures. Niet alleen bij familierecht, maar ook bij zakelijke conflicten en zelfs in het strafrecht is men zich bewust van de kracht van de gezamenlijk gevonden oplossing. Echter, er is ook weerstand. Weerstand die voortkomt uit zorg of partijen wel in staat zijn om zelf tot oplossingen te komen, en daarmee de kinderen mogelijk te kort doen. Het gevolg is dat het ‘toernooimodel’ in stand wordt gehouden, waar partijen tegenover elkaar komen te staan en de kinderen juist de dupe zijn van strijdende ouders. Scheidingen horen niet thuis in de arena van het “toernooimodel”.
Ook Rouvoet onderstreept het belang van het loslaten van het “toernooimodel”. Dat hij daarbij mediation over het hoofd heeft gezien, neemt niet weg dat er consensus is over de schade die juridische conflicten kunnen doen aan een ouderrelatie en daarmee aan de jeugd van de kinderen.
De NMv pleit ervoor dat het regeerakkoord wordt uitgevoerd dat de mogelijkheden voor mediation verder worden uitgebreid. Zorg voor een heldere informatievoorziening over mediation, ook voor professionals die met scheidende ouders te maken krijgen, zodat een goede doorverwijzing en ondersteuning kan plaatsvinden. En stimuleer toegang tot mediation.
Mediation kan het verschil maken in het leven van veel kinderen in scheidingssituaties.
