De Algemene Raad van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) is door het plan voor een ‘ingangstoets’ hard in aanvaring gekomen met een groot aantal leden van het College van Afgevaardigden (CvA). De Algemene Raad wil dat nieuwe advocaten vanaf 2020 een ingangstoets doen nadat ze zijn beëdigd en zijn ingeschreven op het tableau.
Complexe oplossing
Maar het CvA zette op 13 december kritische kanttekeningen bij de ‘complexe’ oplossing die de Algemene Raad kiest in het plan BA2020. Volgens critici is de onduidelijke arbeidsrechtelijke positie van de stagiair een groot bezwaar van deze ingangstoets. Het probleem doet zich voor als de advocaat-stagiair wel is beëdigd, maar niet slaagt voor de ingangstoets.
Gelijk speelveld
Met een ingangstoets wil de Algemene Raad de niveauverschillen binnen de beroepsopleiding verkleinen en liefst uitbannen. “De trage leerlingen houden de rest op,” zei algemeen deken Bart van Tongeren. De NOvA wil ook voorkomen dat de stof dubbel wordt behandeld. Bernard de Leest (Algemene Raad/Zumpolle Advocaten): “We willen een gelijk speelveld voor iedereen.”
Bar Exam
De Algemene Raad hoopt zo twee geledingen binnen de advocatuur tevreden te houden. De grote kantoren zijn voorstander van een bar exam naar Amerikaans voorbeeld, terwijl veel kleinere kantoren er mordicus tegen zijn. In juni kwam de Algemene Raad nog met het voorstel voor zo’n toelatingsexamen, maar dat plan is nu ingetrokken. Het is juridisch niet haalbaar, omdat de vrije toegang tot de advocatuur erdoor wordt belemmerd. Bovendien bleek uit een consultatie dat veel advocaten tegen een bar exam zijn.
Oppositie
Veel leden van het CvA voerden oppositie tegen de ingangstoets. “De Algemene Raad komt met een complexe oplossing,“ oordeelde Brechje van der Velden (Allen & Overy en Law Firm School). “Als je een bar exam-achtige oplossing wilt, kies daar dan voor.”
Empirisch onderzoek
Daarop volgde een fel en soms emotioneel debat. “Waarom voeren wij deze discussie?” vroeg Dirk Giltay Veth (Giltay Veth Advocatenkantoor) zich af. “Er bestaat helemaal geen empirisch onderzoek waaruit blijkt dat het niveau van de advocaat-stagiairs onvoldoende is.” Andere CvA-leden vroegen zich af wat het nut van het civiel effect nog is als er een ingangstoets komt voor de leerlijnen civiel-, straf- en bestuursrecht. En Nardy Desloover (Wybenga Advocaten) liet weten dat het een misverstand is te denken dat de beroepsopleiding opleidt tot ‘advocaat bij kantoor Y of X’. “De beroepsopleiding leidt op tot de zelfstandige beroepspraktijk.”
Beroepsethiek
De Algemene Raad wil de advocatenopleiding op nog een aantal punten aanpassen. De grote lijn is volgens algemeen deken Van Tongeren dat er meer nadruk komt te liggen op het toepassen van kennis, het aanleren van vaardigheden en beroepsethiek.
Patroon
Dat houdt onder meer in dat de patroon belangrijker wordt binnen de opleiding. Het moet, in de woorden van NOvA-projectleider Lucas Korsten, helderder worden wat er van de patroon wordt verwacht. “Eén persoon moet verantwoordelijk zijn,” lichtte Korsten toe. “Maar de belasting moet aanvaardbaar blijven.”
Portfolio
Verder is de bedoeling dat advocaten in spe, net als rechters in opleiding, te maken krijgen een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) en een portfolio bijhouden. Of de nieuwe opleiding goedkoper wordt, kon Bart van Tongeren nog niet zeggen. Wel dat de opleiding minder tijd gaat kosten. Daar hechten de grote kantoren veel waarde aan.
De Algemene Raad praat volgend jaar met een afvaardiging uit het CvA verder over de BA2020.
