Het zijn nog steeds krappe tijden voor bedrijven en dat is te merken. De meeste bedrijfsjuristen merken dat dagelijks in de praktijk. Het woord “budget” lijkt één van de meest gebruikte termen te worden in bedrijfsjuridisch Nederland, meestal met het woordje “geen” of “minder” ervoor. Of het nu over personeel, boeken, extern advies, afdelingsuitjes of salaris gaat, er wordt streng op de kosten gelet op dit moment.
Op zich is dat wel te begrijpen. Het zou gek zijn wanneer alle afdelingen in een onderneming moeten snijden in hun kosten en de afdeling Juridische Zaken vrolijk door zou gaan met het aannemen van mensen of het ongebreideld uitbesteden van werk. Maar er zijn wel grenzen. Het werk moet wel gewoon gedaan worden. En graag op tijd. Claims verdwijnen niet zomaar als sneeuw voor de zon omdat het economisch minder gaat, integendeel. Als je die laat liggen krijg je toch problemen. De risico’s nemen ook niet ineens af omdat de economie tegen zit. Zo werkt dat niet. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Scherp op de kosten letten is zeker een goede zaak en kan zelfs leiden tot hele creatieve oplossingen. Onder druk wordt alles vloeibaar, zullen we maar zeggen.
Misschien toch eens kijken of het arbeidsrecht niet kan worden uitbesteed aan een kleiner en goedkoper kantoor waar enthousiaste partners zelf nog aan de zaak werken. Wel verfrissend en kan verbluffend goed zijn. Misschien toch eens meer in huis doen en kijken of de kosten van externen kunnen worden teruggedraaid. Daar leert het team van en die kennis blijft in huis.
Wat wel vervelend is als er al te krenterig wordt gedaan over de kosten voor permanente opleiding voor de bedrijfsjurist. Het is voor een groot deel een kennisvak en als je die kennis niet mag bijhouden dan gaat het een keertje fout. Het begint al met een goeie beroepsopleiding aan de basis. Tenzij iemand reeds de beroepsopleiding in de advocatuur heeft gedaan is er eigenlijk geen goed argument te verzinnen waarom een beginnend bedrijfsjurist niet de Beroepsopleiding Bedrijfsjuristen zou moeten doen. Daar moet tijd en geld voor worden vrijgemaakt.
Het klinkt onaannemelijk maar er zijn helaas genoeg bedrijven, en zelfs bedrijfsjuristen, die het nut daarvan niet voldoende inzien en de investering er niet voor over hebben. Dat kan eigenlijk niet. Het is een slechte start van een bedrijfsjuridische carrière die je niemand zou adviseren. Helaas wordt er vaak ook vaak te veel bezuinigd op meer specifieke post doctorale opleidingen voor bedrijfsjuristen. Het hoeft niet direct een volledige Grotius Opleiding te zijn waar de meeste deelnemers een groot deel van hun privétijd en een deel van hun werktijd in stoppen. Ook een korte eendaagse cursus kan enorm nuttig zijn. Wat te denken van een in Nederland afgestudeerde bedrijfsjurist die bij een internationale onderneming de hele dag met Engelstalige contracten werkt, vaak naar buitenlands recht, zonder ooit te zijn bijgeschoold in internationale contracten? Pakt die dan maar een juridisch woordenboek en gaat de verschillen zoeken? Of vraagt het aan zijn collega’s die net als hij in Nederland zijn opgeleid? Dat leidt onherroepelijk tot collectieve misverstanden bij de bedrijfsjuristen en de onderneming komt een keer met de schade te zitten.
Het is jammer dat er geen opleidingspunten verplicht zijn, zoals in de advocatuur het geval is. Misschien een goed idee dat het NGB daar eens over na gaat denken. Het is goed dat startende bedrijfsjuristen die lid willen worden van het NGB, verplicht worden de beroepsopleiding te volgen, maar daarna zijn er geen opleidingsverplichtingen meer. Het is toch wat vreemd dat een bedrijfsjurist die “advocaat in dienstbetrekking” is, vanwege de eisen die de Orde van Advocaten stelt, wel bepaalde opleidingen moet blijven doen en een bedrijfsjurist die niet als advocaat staat ingeschreven niet. Bedrijfsjuristen zouden in ieder geval wat harder binnen hun eigen bedrijf aan de bel moeten trekken om opleidingen te mogen blijven volgen want dat gebeurt nu te weinig. Dat komt ook omdat het volgen van opleidingen ook weer tijd kost, en tijd is een schaarse factor voor de meeste bedrijfsjuristen. Dus is de verleiding groot om die opleidingen maar even op de lange baan te schuiven.
Niet goed en korte termijn denken. Juist omdat de meeste bedrijfsjuristen minder met collega juristen kunnen sparren dan de meeste advocaten, omdat het er nu eenmaal vaak minder zijn, is het voor iedere bedrijfsjurist zeer belangrijk regelmatig op cursus te gaan. Dan zie je ook nog eens juristen uit andere omgevingen en alleen dat al kan zeer inspirerend werken.
Mr. Ruud Harinck is managing partner van Voxius. Voxius houdt zich bezig met werving en selectie en interim-opdrachten voor bedrijfsleven, advocatuur en notariaat.
