D66 wil dat rechters in begrijpelijker taal gaan spreken en schrijven, zodat meer mensen de vonnissen begrijpen. De minister moet hierover snel in gesprek gaan met de Raad voor de rechtspraak, vindt D66-Kamerlid Maarten Groothuizen
Hij pleit ervoor dat de uitspraken worden geschreven op taalniveau B1. Dat staat voor eenvoudig Nederlands met veel voorkomende woorden en actieve, korte zinnen.
Een blikje cola
“In plaats van te zeggen dat iemand zich schuldig heeft gemaakt aan het met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening wegnemen van een levensmiddel, kun je ook zeggen dat iemand een blikje cola heeft gestolen,” zei Groothuizen in het NOS Radio 1 Journaal. “Dat maakt juridisch gezien geen verschil.” Volgens Groothuizen begrijpen veel mensen de juridische taal van rechters niet. “Dat draagt niet bij aan het vertrouwen in de rechtspraak.”
Wantrouwig
Groothuizen heeft dinsdag 20 november bij de behandeling van de begroting van Justitie en Veiligheid een voorstel gedaan, dat de steun kreeg van de andere coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie.
De D66’er wijst erop dat vooral mensen met een lagere opleiding wantrouwig tegenover rechters staan. Hij vindt dat een verkeerde ontwikkeling. “We moeten zorgen dat onze rechtspraak zo toegankelijk mogelijk is voor iedereen.”
De Raad voor de rechtspraak zegt dat rechters steeds vaker eenvoudige taal gebruiken. “Rechters willen iets bereiken met hun uitspraken, ze willen dat hun beslissing of oordeel wordt begrepen,” aldus de Raad in een bericht. “Ze maken regelmatig voorleesvonnissen waarin kort en helder de uitspraak wordt samengevat. Op veel rechtbanken zijn initiatieven gestart om uitspraken begrijpelijker en de rechtspraak toegankelijker te maken.”
Wat ik eigenlijk bedoel
Een voorbeeld is rechtbank Amsterdam. Hier werd het project Wieb (Wat ik eigenlijk bedoel) gestart om de leesbaarheid en begrijpelijkheid van uitspraken te vergroten. “Verwachten dat de lezer zich wel redt met een juridische redenering: het kan gewoon niet meer,” zegt medewerker Hans Braam. “We vragen ons bij elke zaak af hoe we de motivering van de rechter overbrengen aan de lezer. Soms is dat puzzelen, maar vaak hebben een aantal eenvoudige ingrepen al zichtbaar resultaat. Niet alleen leken, maar ook doorgewinterde juristen hebben hier profijt van.
Klare Taal Bokaal
Voor de beste uitspraak in klare taal wordt jaarlijks de Klare Taal Bokaal uitgereikt. In 2017 won een uitspraak over gedumpt drugsafval. Juryvoorzitter (en president van de Hoge Raad) Maarten Feteris sprak vol lof over de ‘kraakheldere’ uitspraak. Dat dit vonnis makkelijk leesbaar is, betekent volgens de juryvoorzitter niet dat jargon taboe is. “Juridische en wettelijke termen worden in deze uitspraak niet geschuwd, maar wel uitgelegd.”
