DAS slaat een nieuwe weg in, met honderd advocaten

Marktleider DAS heeft de koers verlegd: van rechtsbijstandsverzekeraar naar brede juridische dienstverlener. Mede omdat de jongere generatie minder de neiging heeft zich te verzekeren, richt de rechtsbijstandsverzekeraar zich met een on-demand service steeds meer op onverzekerde klanten. We praten met CEO Hanneke Jukema over de missie en de toekomst van het bedrijf, de positie van DAS in het veld van de juridische dienstverlening en de honderd advocaten die het bedrijf in dienst heeft.

Delen:

Hanneke Jukema DAS1 (Klein)-ddf69ad8
Hanneke Jukema (foto: DAS)

“Het recht toegankelijk maken voor iedereen,” is volgens Hanneke Jukema de primaire missie van DAS, dat een marktaandeel van ruim 30 procent heeft. Daarvoor moest Jukema, toen ze in 2018 aantrad als CEO, wel een paar belangrijke stappen zetten in de organisatie die – volgens haar – “een beetje log was, een beetje een ivoren toren”.

“Om mensen beter te kunnen helpen, moesten we laagdrempeliger worden,” verklaart Jukema. “We zijn nu voor onze verzekerden 24/7 bereikbaar. We werken preventief door gratis documenten beschikbaar te stellen, door mediation als mogelijkheid aan te dragen als dat kan, en liefst in één keer een oplossing te bieden, ook als dat gratis is.” Bij DAS werken ongeveer 800 juristen in meer dan veertig rechtsgebieden. “DAS heeft bijna honderd advocaten en zit daarmee getalsmatig in de top 20 van Nederlandse advocatenkantoren.

Jip-en-janneketaal

Ook het gebruik van begrijpelijke taal moet drempelverlagend werken. “We leiden onze mensen op om zoveel mogelijk jip-en-janneketaal te gebruiken. En we zijn nadrukkelijk aanwezig in de maatschappij, zodat mensen weten dat ze bij DAS moeten zijn als ze een juridische vraag hebben.” Daarom, zegt Jukema, doen landelijke media regelmatig een beroep op de expertise van DAS. “Ook belangenorganisaties maken gebruik van onze kennis en kunde. Met toezichthouder ACM hebben wij bijvoorbeeld regelmatig contact over consumentenproblemen die bij ons worden aangekaart. En in de landelijke buurtapp Nextdoor delen we kennis over het voorkómen van burengeschillen.”

Als ik een juridisch probleem heb en ik ben niet verzekerd, wat kan DAS dan voor me doen?
“Voor onverzekerden heeft DAS een on demand service. Je kunt op de site kijken, informatie inwinnen, documenten downloaden en anders bellen met het contactcenter. Dat is een soort juridische huisartsenpost. Kan je als onverzekerde niet direct verder met het advies, dan kunnen we doorverbinden met een van onze juristen die verder gaat met het adviseren. En als mensen toch een procedure nodig hebben waarvoor advocaten het procesmonopolie hebben, dan verwijzen we – nu nog – door naar een externe advocaat. Als het niet om een procedure gaat, kunnen we de zaak voor een vaste prijs behandelen. En als het straks mag, hopen we dat onze advocaten de niet-verzekerden ook kunnen bijstaan.”

De advocaten van DAS mogen nog niet optreden voor onverzekerden, omdat DAS niet voldoet aan de voorwaarden van het vijfjarige experiment dat de NOvA eind 2020 lanceerde. Binnen die proef mogen advocaten van rechtsbijstandsverzekeraars alleen voor onverzekerden werken als de meerderheid van het bestuur van het bedrijf advocaat is, net als de voorzitter. Tot nu toe is BrandMR het enige bedrijf dat aan die voorwaarde voldoet.

Hoe groot is de kans dat DAS aanhaakt bij het experiment van de NOvA?
“Ik vind het experiment een mooi initiatief, omdat het om innovatie gaat. Bovendien biedt het de klant meer keuzes en maakt het recht dus toegankelijker. Op dit moment kunnen we niet aan de eisen voldoen, want ik ben weliswaar jurist maar geen advocaat en mijn medebestuursleden ook niet. Als de eisen zo blijven, dan kunnen wij ook regelen dat we eraan voldoen. Dan moeten we ons bestuur anders gaan samenstellen of de organisatiestructuur wijzigen. Maar zover zijn we nog niet, het zou kunnen.”

Hanneke Jukema studeerde rechten aan de Universiteit van Utrecht. Na haar studie werkte ze in de verzekeringswereld, onder meer bij Delta Lloyd, Ohra en ABN Amro Verzekeringen. Toen ze in 2018 begon als CEO bij DAS, had het bedrijf nog afdelingen deurwaarders en incasso. De deurwaarders zijn verkocht, de incasso wordt binnenkort afgestoten. Onder leiding van Jukema is een ingrijpende reorganisatie doorgevoerd, waarbij onder meer werd gekozen voor een landelijke indeling.

Wanneer is uw missie geslaagd?
“Mijn missie is deels al geslaagd omdat ik DAS moderner, efficiënter en klantvriendelijk wilde maken. In 2026 moet on demand een belangrijke tweede pijler zijn.”

Jukema praat over haar werk opvallend vaak in ideologische termen. Zoals: “We hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid. We willen mensen helpen.” En: “We richten ons ook op juridische duurzaamheid. Onze missie past heel mooi in de doelen van de Verenigde Naties als het gaat om vrede, justitie en sterke publieke diensten. Medewerkers vinden het ook steeds belangrijker dat je een maatschappelijke positie inneemt.”

Mooi allemaal, maar jullie moeten in de eerste plaats toch gewoon geld verdienen?
“We moeten uiteraard winst maken voor de continuïteit van de onderneming. Maar we maken minder winst dan advocatenkantoren. We zijn een verzekeraar, maar ons hart ligt bij de juridische dienstverlening.”

Wat is uw positie binnen het spectrum van de juridische dienstverlening?
“De overheid subsidieert de sociale advocatuur, de meer vermogenden verzekeren zich soms ook of gaan rechtstreeks naar een advocaat. Wij richten ons op de middengroep die juridische hulp nodig heeft.”

De sociale advocatuur heeft het moeilijk. Wat merkt DAS daarvan?
“Ik weet niet hoe de stelselherziening voor ons gaat uitpakken. We zijn daarover via het Verbond van Verzekeraars in gesprek met het ministerie en de Nederlandse Orde van Advocaten. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft ons gevraagd hoe wij de rechtsbijstand organiseren. Het ministerie wilde bijvoorbeeld weten hoe onze processen verlopen, zoals triage. We hebben laten zien hoe wij legal tech inzetten voor efficiency en hoe wij het contactcenter inrichten. Dat kan ideeën opleveren voor de inrichting van de sociale rechtshulp, al is dat natuurlijk een taak van de overheid.”

Afgelopen voorjaar werden de rechtsbijstandsverzekeraars opgeschrikt door een uitspraak van het klachteninstituut Kifid, dat oordeelde dat de verzekerde klant altijd op kosten van de verzekeraar (DAS in dit geval) een advocaat mag inschakelen. Het onderzoeksinstituut SEO onderzocht in opdracht van het Verbond van Verzekeraars wat dit zou betekenen. Volgens SEO zou twintig tot dertig procent van de verzekerden inderdaad een advocaat inhuren. Het Verbond van Verzekeraars luidde toen de noodklok: de premies zouden fors omhoog moeten. Tot opluchting van de branche haalde de Commissie van Beroep een streep door die uitspraak. Er moet een relatie zijn met een administratieve of gerechtelijke procedure, zo bepaalde de Commissie.

U was zeker blij?
“We hebben in spanning gezeten omdat de uitspraak van het Kifid nogal wat  betekende voor het toegankelijk houden van het recht. Als de Kifid-uitspraak overeind was gebleven, zouden we niet zozeer verzekeraar in natura zijn maar eerder een soort kostenschadeverzekeraar. Als iedereen die binnenkomt een externe advocaat inschakelt, is dat bij de huidige premie niet haalbaar, want een externe advocaat is duurder. We zijn tegen de uitspraak van het Kifid in beroep gegaan omdat we een andere juridisch interpretatie hadden dan het Kifid, maar we waren vooral bang dat de gevolgen financieel onhoudbaar zouden zijn, en dat geldt voor alle rechtsbijstandsverzekeraars. Maar er verandert nu dus niks, en daar zijn we blij om.”

U heeft honderd advocaten in dienst. Hoe heeft u die geworven? Er is een enorme krapte op de arbeidsmarkt van juristen.
“Deels zijn het advocaten die eerder waren gestopt als advocaat, maar die zich weer konden inschrijven op het tableau. Er zitten ook mensen bij die de advocatenopleiding volgen met een interne patroon. En we hebben veertig advocaten van SRK Rechtsbijstand overgenomen. SRK heeft laten zien dat het goed werkt als de klant de procedure kan doen met dezelfde jurist die de zaak in eerste instantie heeft behandeld. Het is voor onze mensen ook bevredigender als ze de klant van begin tot eind kunnen helpen. We kunnen zo een mooie doorgroeimogelijkheid bieden voor juristen die advocaat willen worden.”

Jukema vertelt dat DAS een eigen academie heeft die is geaccrediteerd door de VU en de NOvA. “Je kunt je hier overal in specialiseren. Als er een zaak binnenkomt, is er altijd wel iemand die een dergelijke zaak al tien keer gedaan heeft. Dat is leuk voor de klant. Maar ook voor de juristen, want er is altijd iemand met wie je kunt sparren.”

Heeft corona het werk van DAS nog inhoudelijk beïnvloed?
“Je ziet een verschuiving. We hebben daarvoor een aparte taskforce ingericht, om de klant snel te helpen. In het begin van de pandemie waren er veel problemen met vliegtickets, toen hebben we bedragen voorgeschoten. Er is nu minder verkeer, dus minder letselschade. Aan de andere kant zie je meer burenruzies omdat mensen meer thuis zitten.“

Richtinggevende zaken

Volgens Hanneke Jukema doet DAS niet onder voor een advocatenkantoor. Ze illustreert dat met een aantal richtinggevende zaken die door de advocaten van DAS zijn aangezwengeld.

Arbeidsrecht: Uit een vrachtwagen lekt diesel. De gemeente stelt het transportbedrijf aansprakelijk voor de opruimkosten van bijna 4.000 euro. Het bedrijf houdt dit bedrag in op het loon van de vrachtwagenchauffeur die de auto heeft geparkeerd. Die spant een zaak aan en krijgt gelijk van de rechtbank, omdat de schade niet is veroorzaakt door opzet of bewuste roekeloosheid.

Zorgovereenkomst: Op een zorgboerderij woont een bewoner met een verstandelijke beperking, wiens curatoren (zijn broer en zijn moeder) op van alles en nog wat aanmerkingen hebben. Zij hadden bijvoorbeeld bezwaren tegen de experts die aan de zorgboerderij waren verbonden, zoals een huisarts, psychiater en arts voor verstandelijke gehandicapten. De sfeer verslechterde en op een gegeven moment was de maat vol voor de beheerders van de zorgboerderij. Ze zegden de zorgovereenkomst op. De curatoren spanden een kort geding aan. De voorzieningenrechter oordeelde dat voldoende aannemelijk is geworden dat de samenwerking tussen partijen niet (meer) constructief is en dat er sprake is van een vertrouwensbreuk die niet meer kan worden opgelost. Volgens de rechter heeft de zorgboerderij alle zorgvuldigheid in acht genomen.

Bestuursrecht: Een boerenbedrijf kwam (net) niet in aanmerking voor alle regelingen om de effecten van de invoering van fosfaatrechten te verzachten. Door ziekte van de zoon van het echtpaar en tegenvallers bij de bouw van hun nieuwe stal kon het bedrijf, op de datum van invoering minder vee huisvesten. Daardoor kreeg het bedrijf te weinig fosfaatrechten om te kunnen blijven draaien. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBB) paste de knelgevallenregeling toe. De staat moest een nieuw besluit nemen met inachtneming van de uitspraak van het CBB.

Lees meer over:

Meer weten over deze organisatie(s)?

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven