Rechters moeten in hun rechtsvormende taak beter de verbinding leggen met de politieke staatsmachten en tussen het nationale en het internationale recht. Dat stelt hoogleraar rechtspleging Marc de Werd (UvA) in zijn oratie op 7 juni.
“Op rechters wordt een steeds groter beroep gedaan om het recht te ontwikkelen,” betoogt De Werd. “Rechters moeten steeds vaker invulling geven aan verdragsnormen.”
Urgenda-zaak
De Urgenda-zaak over het terugbrengen van de broeikasgassen is daar een voorbeeld van. Dat leidt soms tot kritiek van de politieke machten: de regering en het parlement. “Rechters mengen zich, zo wordt wel gesteld, in politieke vraagstukken die vragen om politieke besluitvorming. Daarmee staat de plaats van de rechter in de scheiding der machten ter discussie.”
Nuttig instrument
Tegelijkertijd is rechtspraak een nuttig instrument om nieuwe vraagstukken in het recht te verkennen, meent De Werd. “Anders dan de wetgever kunnen rechters maatwerk leveren voor individuele gevallen waarmee de wetgever geen rekening kan houden. Maar het gebrek aan democratische legitimatie van rechters bij de rechtsontwikkeling knaagt aan het gezag en de autoriteit die rechters nodig hebben om effectief als staatsmacht te kunnen functioneren.”
Daarom, vindt De Werd, moeten rechters beter de verbinding leggen met de politieke staatsmachten en tussen het nationale en het internationale recht. De Werd is tevens senior raadsheer bij het gerechtshof Amsterdam.
