Mr.

Mr. 1 2019 / 57 “H oe beschermen we ons tegen een nucleaire oorlog, ecologische rampen en technologische bedrei- gingen?” is wellicht niet voor iedereen direct een aanleiding om een boek − dat dergelijke vragen be- spreekt − te gaan lezen. Het boek 21 lessen voor de 21ste eeuw van Yuval Noah Harari sprak mij wel direct aan. Waarschijnlijk omdat ik de andere twee boeken van Harari ( Sapiens. Een kleine geschie- denis van de mensheid en Homo Deus. Een kleine geschiedenis van de toekomst ) met veel plezier heb gelezen. De boeken van Harari zijn aanstekelijk en voor mij ideaal om gedu- rende mijn dagelijkse treinreis te lezen. De 21 lessen die Harari de lezer geeft gaan over de grootste uitdagingen van dit mo- ment. Dat het boek daadwerkelijk ant- woord geeft op vragen zoals ‘Wat moeten wij denken van het opkomende nationa- lisme?’ verwacht ik niet. Het zet de lezer in ieder geval aan het denken en geeft in- spiratie om het gesprek over de uitdagin- gen van dit moment aan te gaan. Vanuit de uitdagingen in de 21ste eeuw, beland je met het boek Wilde Zwanen van Jung Chang bij de uitdagingen tijdens het communistische China van de 20ste eeuw. In tegenstelling tot de boeken van Harari die ik tijdens het wachten op de trein zag liggen in de boekwinkel, is dit zo’n boek dat mij werd aangeraden en dat advies geef ik graag door; een schitterend en zeer indrukwekkend ver- haal. In Wilde Zwanen. Drie dochters van China beschrijft Chang het leven van drie generaties vrouwen op een zeer indringende manier. Het boek begint direct al met een bizarre beschrijving van het des- tijds geldende schoonheidsideaal: foot bin- ding . Een illustratieve beschrijving van een bizarre familiegeschiedenis en een goede kans om de ontwikkeling van het leven van deze generaties vrouwen te volgen on- der het communistisch regime. De bui- tengewone omstandigheden die deze drie generaties vrouwen hebben moeten door- staan, zal ik niet snel vergeten. Tot slot een boekje dat ik ook eerder tijdens mijn jaar rechtsfilosofie heb gelezen: Ik en HET NACHTKASTJE VAN… LIZZY AUGUSTINUS Advocaat Lizzy Augustinus schuift regelmatig aan bij een leesclub en volgt graag lezingen uit de reeks ‘Recht en Literatuur’ van de Universiteit Leiden. Maar helaas komt ze minder aan lezen toe dan ze zou willen; ze leest tegen- woordig vooral in de trein. De stapel nog te lezen boeken – van romans tot filosofische werken − in haar huiskamer is flink gegroeid sinds ze werkt… DOOR LIZZY AUGUSTINUS Jij ( Ich und Du ) van Martin Buber. In dit boek gaat Buber in op verschillende vormen van relaties. Buber gebruikt daarvoor twee grondwoorden Ik-Jij en Ik-Het . In de Ik-Jij relatie wordt de ander gezien als persoon, terwijl in de Ik-Het relatie voorkennis, wetmatigheden en algemeenheden zich voordoen. In dit boek staat de dialoog – de ontmoeting met de ander – centraal. Door de dialoog krijgt men oog voor de omstan- digheden. Daarmee beoogt Buber het den- ken in individualisme te doorbreken. Dit is niet bepaald een boek dat ik ‘even’ tij- dens mijn dagelijkse treinreis lees, maar gelet op de gevolgen van deze dialogische filosofie voor de methodologie van de rechtsvinding is het zeker de moeite waard. Lizzy Augustinus is advocaat bestuurs- recht bij Kneppelhout & Korthals in Rotterdam. SUBSIDIAIR