Mr.

Mr. 3 2019 / 51 SENIOR/JUNIOR “DOOR SOCIAL MEDIA KOMT NAMING AND SHAMING BIJ BELASTING- ONTWIJKING VAKER VOOR” in 2015 maar 19,1 procent”, zegt Van Herksen. “Als onder- nemingen meer zouden bijdragen, zouden die landen be- ter aan de SDG’s kunnen voldoen. Wie weet zou mede daardoor de immigratie naar Westerse landen verminde- ren. Belasting kan heel veel impact hebben.” MELDING Een hot item in de fiscale praktijk is de zogenoemde DAC 6, een Europese richtlijn die voorziet in een meldingsverplich- ting voor intermediairs van agressieve grensoverschrijden- de transacties. DAC staat voor Directive onAdmi- nistrative Cooperation . Van Herksen: “Die richtlijn geldt met ingang van juli 2020, maar transacties moeten met terugwerkende kracht gemeld worden vanaf juni 2018. Ieder- een is dus druk aan het inventariseren. De meldingsplicht rust in eerste instantie op de intermediairs, dus de advocaten en fiscalis- ten. Die hebben een poortwachtersfunctie. Maar ook een notaris die een klein onderdeel van de transactie voor zijn rekening neemt, ben je als advocaat meer dominus litis dan in de fiscale advisering. Een advies kan de cliënt opvolgen of naast zich neerleggen. Is de cliënt verdachte, dan draait alles om een eerlijk proces en de allerbeste verdediging.” OMSLAG De tijd dat fiscaliteit bij het grote publiek als saai onder- werp gold, is voorbij. De kranten schrijven er veelvuldig over. Van Herksen: “Belastingontwijking is een hot issue geworden. Mensen maken zich kwaad over berichten dat de effectieve belastingdruk bij multinationals niet meer dan twee of drie procent is. Er is een omslag in het den- ken. Die ontwikkeling begon eigenlijk al rond 2008, tij- dens de recessie. In 2015 kwam de OESO met een program- ma om base erosion and profit shifting (BEPS) tegen te gaan. Met BEPS wordt belastingplanning bedoeld die in feite belas- tingontwijking is door uitholling van de belastinggrond- slag en winstverschuiving. Een bedrijf verschuift de winst naar een land waar de belasting laag is door daar een kan- toortje te openen met de juridische eigendom van waarde- volle octrooien en knowhow, waar niet veel gebeurt: three men and a blender noemen wij dat. Zo’n constructie kon vol- komen legaal zijn, maar kan eigenlijk niet meer.” Helwegen: “Dat anders tegen fiscale constructies wordt aangekeken is prima, want sommige planningconstruc- ties voelden echt niet goed. Maar we moeten niet door- slaan. Dat kan gevaarlijk zijn. De perceptie in de maat- schappij speelt hierbij een belangrijke rol. Mede door social media gebeurt naming and shaming bij belastingont- wijking vaker. Ondernemingen worden snel als schuldig gezien, zonder dat een rechter over een fiscale constructie heeft geoordeeld. Ook de automatische uitwisseling van fiscale gegevens tussen landen vergt aandacht, waarbij de rechtsbescherming van de belastingplichtigen een onder- belichte rol krijgt. In Nederland hechten wij gelukkig nog waarde aan onze rechtstaat. Dit kan echter een probleem zijn bij overheden die het hier minder nauw mee nemen.” DUURZAME ONTWIKKELING Sinds 2000 stellen de Verenigde Naties zogenoemde duur- zame ontwikkelingsdoelen, sustainable development goals (SDG’s), vast. Die doelen hebben betrekking op zaken als bestrijding van armoede en honger, scholing voor kinderen, gezond- heidszorg, en gelijke rechten. Een van de doelen is dat landen zelf voldoende belas- ting binnenhalen om de overige zestien SDG’s te halen, vertelt Van Herksen. Daar- voor heeft een land minimaal twintig pro- cent van zijn bruto nationaal product aan belastingopbrengst nodig. Veel landen ha- len dat niet. “In Afrikaanse landen was het