Mr.

Mr. 3 2019 / 55 LEZEN M arten Landman, hoofdpersoon van Mea culpa , is de zoon van een Maastrichtse officier van justitie. Als puber raakte hij betrokken bij een vechtpartij met de blijvende invaliditeit van een jongen uit het andere kamp tot gevolg. Hierop kijkt Marten terug als hij zich achttien jaar later zich geroepen voelt om − samen met zijn jeugdlief- de Sybil − diezelfde invalide te hulp te schieten als diens dochter van zeventien wordt vermist. Hij keert daartoe een aantal dagen terug naar het Maastricht van zijn jeugd. In de roman gaat het verder over de jeugdvriendschap tussen Marten en Erol, zoon uit een Turks arbeidersgezin, en over de verloren liefde van Marten voor de inmiddels met Erol getrouwde Sybil, die al die jaren later opnieuw lijkt op te bloeien. Waar zijn vader een bevlo- gen officier van justitie was en Erol een bekende − mediageile − strafrecht- advocaat is geworden, had Marten weinig op met het strafrecht; hij is journalist geworden. Als officier van justitie was ik uiteraard be- nieuwd naar de bespiege- lingen van de auteur over het strafrechtwereldje. Moszkowicz se- nior wordt als Maastrichtse advocaat op- gevoerd, een advocaat die het beeld in de rechtszaal soms kan laten kantelen door zijn sluwe wijze van pleiten. De va- der van Marten blijkt het spel in de rechtszaal met Moszkowicz sr. wel te waarderen en weet dit op zijn beurt ook handig te pareren. Landman senior oreert tegenover Erol, de vriend van zijn zoon, dat je als officier van justitie “eerst de mens moest door- gronden en dan pas be- slissen. Dat konden maar weinigen, de meesten hielden hun ogen geslo- ten en verschansten zich achter hun oordelen”. De auteur laat Martens vader verwijzen naar Dostojevki’s Misdaad en straf en het lijkt erop dat ook in deze roman het onbestraft blijven van een misdaad leidt tot on- verwerkte schuldgevoe- lens en de behoefte tot boete doen. We kennen dit thema ook uit Willem Els- schots meesterlijke dubbelroman Lijmen/ Het been , waarin Boorman na zijn op- lichtingspraktijken zijn geweten wil zuiveren en zichzelf daarbij bijna ten gronde richt. Ook Marten wordt verteerd door een al- lesoverheersend schuldgevoel, alleen in zijn geval ogenschijnlijk zonder grond, nu hij ongewild bij een vechtpartij tus- sen twee Turkse families werd betrok- ken. Daarbij moesten Marten, Erol en diens broer Mehmet zich verde- digen tegen een onver- hoedse aanval door andere Turkse jongens die gewa- pend waren met messen en kettingen. Na afloop bleef onopgehelderd, ook voor Marten, wie de fatale schop tegen het hoofd van een van de aanvallers had gegeven waar- door deze in coma raakte en blijvend ge- handicapt raakte. De strafzaak die dit destijds tot gevolg had, werd opvallend genoeg door zijn eigen vader ten aanzien van alle betrok- kenen geseponeerd, nadat de Turkse fa- miliehoofden het op instigatie van de officier van justitie met elkaar hadden bijgelegd. Dit stuitte overigens op weer- stand bij Erol die stelde dat dit misschien gebruikelijk is op het platteland van Tur- DE CULPA WAARONDER MARTEN GEBUKT GAAT IS MOEILIJK INVOELBAAR VOOR DE LEZER PLOT NERGENS ECHT OVERTUIGEND De tiende roman van oud-advocaat Edzard Mik speelt zich deels af in de wereld van het strafrecht. De vader van de hoofdpersoon is officier van justitie en een van zijn jeugdvrienden is een bekende strafpleiter geworden. Officier van justitie Karel de Valk las Mea culpa , en trof tal van rake observaties aan. DOOR KAREL DE VALK EDZARD MIK, MEA CULPA, QUERIDO + AANSTEKELIJK GESCHREVEN - EEN VEELHEID AAN THEMA’S * * * * * kije, maar dat in Nederland het Neder- landse recht dient te gelden. SCHETSMATIG Doordat de auteur een overvloed aan op zichzelf boeiende thema’s oproept die onvoldoende worden uitgediept, houdt de roman een schetsmatig karakter en wordt de plot nergens echt overtuigend. Hierdoor is ook het schuldgevoel (‘mea culpa’) waaronder Marten gebukt gaat moeilijk invoelbaar voor de lezer. Dat is jammer, want de relatief korte roman (199 pagina’s) is verder aansteke- lijk geschreven en bevat tal van rake ob- servaties. Karel J.L. de Valk is officier van justi- tie bij het team Ondermijning van het Parket Oost-Nederland.