Mr.

10 / Mr. 7 2019 NIEUWS Uit een onderzoek van het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen blijkt dat bedrijfsjuristen (te) laat worden betrokken bij advisering over innovatieve projecten. Ook voelen zij zich onvoldoende geëquipeerd om hierover te adviseren. H et onderzoek is mede uitgevoerd door advocaten van Pels Rijcken. Zij interviewden twintig bedrijfsjuristen en zetten samen met het Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen (NGB) een enquête uit onder een grote groep NGB-leden. Daar- uit bleek – ook in de woorden van de bedrijfsjuristen zelf – dat er fors werk aan de winkel is. Digitale innovaties leiden tot veranderingen in de businessmo- dellen van bedrijven, wat weer leidt tot verandering van het werk van de bedrijfsjurist, zegt Arnold Brakel, voorzitter van het NGB. “Dat vraagt een juridische visie en een andere kijk op risico’s die daaraan kleven. Vraagstukken over datagebruik, over algoritmen die automatische beslissingen nemen – als be- drijfsjurist moet je weten hoe dat werkt. Samen met legal tech ontstaat een nieuw vakgebied, dat van de bedrijfsjurist 2.0.” “Juristen krijgen steeds meer een key-functie in de digitale transformatie”, zegt Sandra van Heukelom, advocaat/partner bij Pels Rijcken en een van de onderzoekers. “De vraag – vooral ook van de boards van grote bedrijven – aan bedrijfsjuristen en advocaten is steeds: is de digitale innovatie juridisch compliant ?” Want alleen dan is het de investering waard. Wij waren nieuwsgierig of bedrijfsjuristen momenteel de skills en bagage in huis hebben om die vraag te beantwoorden.” Uit het onderzoek blijkt dat dat onvoldoende het geval is en dat bedrijfsjuristen vinden dat ze te laat worden betrokken bij in- novaties. “Sommige innovatieafdelingen zien juristen als showstoppers. De mindset van juristen moet daarom verande- ren: niet nee-zeggen, maar creatief meedenken. Van juridische risicoanalyse naar juridische compliance.” IT-angst Ivar Timmer, hoofddocent bij het lectoraat Legal Management van de Hogeschool van Amsterdam, stelt dat een proactieve houding noodzakelijk is. Hij vraagt zich af wat juristen zélf hebben gedaan om eerder in contact te komen met innovatie- afdelingen. “Je kunt wel de bal leggen bij IT’ers, maar zij zien doorgaans niet welke juridische aspecten er kleven aan hun in- novaties. “ Hij vindt dan ook dat bedrijfsjuristen als taak heb- ben om periodiek te kijken wat er in de organisatie gebeurt, om zo tijdig juridische problemen te ontdekken. Timmer zegt ook dat het zou helpen als juristen over hun IT- angst worden geholpen. Volgens NGB-voorzitter Brakel, tevens hoofd juridische zaken bij ING, is dat meer dan een kwestie van bijscholing. “Bedrijfsjuristen moeten meer kennis hebben van digitalisering en innovatieve technologie, en dat kan zeker via cursussen. Maar ze zullen steeds vaker andere stakeholders tegen- komen, zoals IT’ers, dataspecialisten en proces engineers. Dát worden onze gesprekspartners en met hen voer je andere ge- sprekken dan bijvoorbeeld met mensen van sales.” Als bedrijfs- juristen met de nieuwe stakeholders om tafel zitten moeten zij duidelijk maken: dit is het juridische speelveld, binnen deze lijntjes moet worden gekleurd, zegt Brakel. Omgekeerd moeten bedrijfsjuristen aanhoren welke toepassingen de technici voor ogen hebben. NGB-bestuurslid Jasper Langezaal, bedrijfsjurist bij Siemens, vindt dat bedrijfsjuristen ook veel meer in teams moeten gaan werken. “In multidisciplinaire teams, met mensen van IT, sales en andere afdelingen. Daar moet je op tijd bij zijn, want anders is het momentum alweer weg. Dan pas kun je nieuwe bedrijfs- modellen in een vroegtijdig stadium valideren.” Werkgroep De eerste stappen op weg naar de bedrijfsjurist 2.0 heeft het NGB inmiddels gezet, onder andere door de oprichting van de werkgroep digitalisering. Langezaal: “Daarin sparren we en de- len we kennis. Welke thema’s spelen bij andere bedrijven, hoe pak jij dat aan? We brengen in kaart wat er aan legal tech zoal is en welke ervaringen anderen hebben met legal tools. We gaan aan de slag met vooral heel concrete voorbeelden.” (MK) BEDRIJFSJURIST 2.0 DENKT MEE OVER INNOVATIE BEDRIJFSJURISTEN