Mr.

Mr. 8 2019 / 49 MINISTERS OP BEZOEK BIJ RECHTBANKEN NA MOORD OP DERK WIERSUM De politie en het OM hanteren bij agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak in heel Ne- derland dezelfde aanpak. In het programma Veilige Publieke Taak is speciale aandacht voor de aanpak van daders, de rol van lokaal bestuur en het voorko- men van geweld. Politie en OM geven onder meer voorrang aan de opsporing en vervolging van verdach- ten, en daders mogen eerder voorlopig worden vastge- zet. Officieren van justitie eisen tegen verdachten van geweld tegen werknemers met een publieke taak een drie keer zo hoge straf als in andere geweldzaken. Deze afspraken staan in de Eenduidige Landelijke Afspraken (ELA). Handreiking Ook werkgevers hebben een verantwoordelijkheid. Met verschillende maatregelen, die zijn beschreven in de handreiking Agressie en Geweld , kunnen zij werkne- mers beschermen tegen agressie en geweld, bijvoor- beeld door werknemers te trainen in de omgang met agressie en geweld. Met een online test kunnen werk- gevers zien of zij hun werknemers genoeg beschermen. Sinds de moord op de Amsterdamse advocaat Derk Wier- sum op 18 september hebben de ministers Grapperhaus (J&V) en Dekker (Rechtsbescherming) verschillende recht- banken bezocht om daar met rechters, griffiers en advo- caten te praten over hun zorgen over hun veiligheid. RECHTSPRAAK Van Rijssen realiseert zich dat het soms lastig is om tij- dens het gesprek met de verdachte ook de rest van de zaal in de gaten te houden. “Omdat je als behandelend rechter niet altijd meekrijgt wat er verder in de rechtszaal ge- beurt, hebben we de afspraak dat de bijzitters tijdens meervoudigekamer-behandelingen hierop letten. “Zo merkte ik als bijzitter een keer dat een man achter de ver- dachte hem steeds iets influisterde in een taal die we niet verstonden; later bleek dit zijn vader te zijn. Daar heb ik toen iets van gezegd.” Van Rijssen volgde de training ‘Heibel in de rechtszaal’ voor rechters en griffiers, die ze zelf mede organiseerde. “Vooral nuttig vond ik de samenwerking met de medewer- kers van de parketpolitie, met wie we uitgebreid spraken over elkaars verwachtingen. Sindsdien is er binnen onze rechtbank een protocol waarin de afspraken zijn vastge- legd en waarin onder meer staat wanneer je op de paniek- knop drukt en wanneer de griffier de bode belt of skypt. ” VILEIN Als klachtencoördinator bij de rechtbank Midden-Neder- land krijgt Jaap Madern regelmatig met agressie te ma- ken. Madern is psychosociaal en bedrijfskundig geschoold en werkte jaren in de zorg voor verstandelijk gehandicapten. Wekelijks heeft hij tien tot vijftien telefonische klachtgesprekken, waarover hij adviseert aan het gerechtsbestuur. “Zo’n klacht kan over van alles gaan, van de koffie die in de rechtbank over kleding is gemorst tot een klacht dat er onvoldoende toezicht is gehouden op de bewindvoerder van opa’s vermogen, waardoor iemand een ton zou mislopen.” Bij gemiddeld drie van die klachten is sprake van agres- sie. “Dan is sprake van instrumentele agressie. ‘Ik weet je te vinden’, zeggen ze bijvoorbeeld, of ‘Ik zet het op inter- net’. Een uitbarsting uit frustratie ben ik meestal snel vergeten, maar een vileine opmerking blijft me soms een hele dag bij. Met name de klagers in familierechtszaken zijn vaak emotioneel. Het belang in die zaken is natuur- lijk enorm.” Madern heeft de indruk dat “mensen steeds vaker hun houvast kwijt zijn”. “In toenemende mate is er sprake van psychiatrische problematiek en regelmatig wordt in complotten gedacht. Zo klaagt een als doctorandus afge- studeerde dame erover dat de rechter niet goed toezicht houdt op de waterkwaliteit, waardoor haar plantjes doodgaan. Passieve agressie komt soms ook voor. Dan dreigt iemand dat hij zichzelf iets aandoet. Soms staat zo iemand in de hal van de rechtbank en bellen ze mij om met hem te praten.” DUIZENDDINGENDOEKJE In een agressietraining leerde Madern vooral heel actief te luisteren. “Soms laat ik mensen even uitrazen, maar ik laat me niet uitschelden. Ook begrenzen leerde ik in die training.” Humor helpt volgens hem vaak om de angel eruit te halen. Maar wat vooral werkt is dat hij de tijd neemt voor mensen. “Zo heb ik eens een klager na een emotioneel klachtgesprek over een uit- spraak in een zedenzaak een rondleiding door het gebouw gegeven en gaandeweg met haar nagepraat. Zoiets doet iemand goed. Omdat ik van veel markten thuis ben, noemen ze me hier ook wel Duizend- dingendoekje.” “VOORAL IN VERKEERSZAKEN MET DODELIJKE SLACHTOFFERS ZIE JE VAAK HEFTIGE EMOTIES”