Mr.

MR. 1 2020 / 63 subsidiair door Maria de Jong E en collega van mij leest met grote regelmaat een roman om – zo zei hij – het niveau van zijn proces- stukken op peil te houden. Ik vind dat een mooie gedachte. Proces- stukken zijn bedoeld om de rechter te over- tuigen van de juistheid van de juridische ar- gumenten die worden opgevoerd. Maar ze zijn zoveel meer dan dat. Idealiter herkent de cliënt zichzelf in het processtuk en wordt het menselijk drama achter de rechtsvraag zicht- baar in het juridische proza, zonder onnodi- ge overdrijving of sentimentaliteit. Romans zijn daarvoor een inspiratiebron. Niet in de laatste plaats omdat in een goede roman recht wordt gedaan aan de complexi- teit van de werkelijkheid. De schrijver Meir Shalev is er een meester in om de werkelijk- heid te verbinden aan een andere werkelijk- heid (magisch realisme) om zo toch woor- den te geven aan dat wat onzegbaar is in het leven van een mens. En van weersomstuit zijn zijn boeken daarom zo echt – en geen sprookje. Zijn boek Een duif en een jongen is zo’n boek. De overeenkomst tussen een mens (de hoofdpersoon Ja’ier) en een postduif is dat ze allebei het onbetwistbare verlangen naar huis kennen, waar ze ook zijn. Een ander boek dat net uit is en alweer aan een vriendin is uitgeleend (hoe heerlijk is het wanneer vrienden jouw ‘verliefdheid’ op een boek herkennen en even enthousiast zijn), is Clementine – Een leven met Winston Churchill van Sonia Purnell. In dit boek wordt de vrouw van Winston Churchill ge- portretteerd: de combinatie van haar com- plexe jeugd en een alles overweldigend huwelijk met Winston maken van Clementi- ne een moeilijk grijpbaar personage. Als lezer wil je begrijpen hoe dit huwelijk in elkaar stak, hoe zij zo ongelofelijk loyaal kon zijn aan haar man en waarom de carrière van Winston altijd boven haar kinderen leek te gaan. Maar steeds wanneer je denkt dat je ‘Clemmie’ in je vingers hebt, ontglipt ze je weer. Laatst las ik het boek De bekeerlinge van Ste- fan Hertmans. Een liefdesgeschiedenis wordt vermorzeld onder het geweld van de kruis- tochten. Als lezer reis je mee door een middeleeuws Europa waarnaar je heimwee krijgt terwijl je het nooit hebt gekend. Het leven overkomt de hoofdpersoon Hamoutal in zekere zin (verliefdheid, een dorp dat ge- brandschat wordt, kinderen die zoekraken) maar in plaats van dat het leven zelf haar lamlegt, gaat ze op reis, op zoek naar haar kinderen. Je wilt de personages in alle drie deze boeken onder de huid kruipen, net zoals je je cliën- ten verplicht bent bij het schrijven van een processtuk. Een dochter van een paar maanden oud in huis maakt dat het nachtkastje van familierechtadvocaat Maria de Jong vol ligt met half uitgelezen boeken. Snel een paar bladzijden lezen, daar kun je al dankbaar voor zijn. Op de voorleestraditie aan haar zoons wordt niet beknibbeld: heerlijk om je met je kinderen te verzadigen aan een goed boek. Hieronder een korte schets van drie boeken die het herlezen waard zijn. HET NACHTKASTJE VAN Maria de Jong MARIA DE JONG-DE KRUIJF is familierechtadvocaat bij BVD advocaten in Hardinxveld-Gies- sen-dam. Ze promoveerde in 2019 op een proefschrift over gesloten jeugdhulp en doceert regelmatig over jeugd(straf)recht.