Mr.

MR. 5 2020 / 23 interview “DE NOTARIS LEVERT NIET EEN STUK PAPIER MET DURE LETTERS, MAAR EEN DIENST” WIE IS NICK VAN BUITENEN? Nick van Buitenen (1966) studeerde rechten aan de Universiteit Utrecht en haalde in 1990 zijn bul. Sinds 1988 werkt hij bij Van Grafhorst Notaris- sen, eerst als medewerker, sinds 1996 als notaris – nu bijna 25 jaar. Op 1 oktober 2017 werd hij voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsor- ganisatie. Zijn termijn loopt af op 1 januari 2021. Nick van Buitenen is gelukkig ge- trouwd en heeft drie kinderen. of Van Buitenen belangstelling had voor een bijbaantje bij een notaris, een oom van die student. Dat was Mathieu van Grafhorst – een dandy en bon vivant, noemt Van Buitenen hem. “Ik werd ge- grepen door zijn ondernemerschap, dat hij zich wilde onderscheiden van de grij- ze muizen in het notariaat. Wat niet zo moeilijk was. Het kantoor had voor die tijd een moderne uitstraling, maar Van Grafhorst tekende zijn akten wel met een vulpen. Hij ‘verleidde’ zijn cliënten met aandacht, schoonheid en duidelijke taal. Dat sprak me enorm aan.” Hij is er nooit meer weggegaan, en is nu bijna 25 jaar notaris bij dat kantoor in Utrecht. Dat mag voor een buitenstaander lang klinken, Van Buitenen zelf heeft het span- nend weten te houden door zich steeds te vernieuwen. Vier jaar na zijn benoeming tot notaris ging Van Grafhorst met pensi- oen. “Ik was 34, moest een partner vin- den voor het kantoor, bedenken hoe we het zouden gaan runnen. Later kochten we een kantoorpand. Er kwamen nog twee notarissen bij. Volop veranderin- gen.” En omdat hij ringvoorzitter binnen de KNB was geweest én zijn mond had opengedaan in de ledenraad, was hij ook ‘vatbaar voor een uitdaging als voorzitter’. In die functie, hij zit er nu drie jaar, draagt hij graag uit wat de toegevoegde waarde van de notaris is. Neem nota- ris.nl van de KNB, zegt hij, hét platform waar de klant moet komen als ie googelt op begrippen als testament. Daar wordt informatie gegeven, daar worden lijntjes naar kantoren zichtbaar, daar lees je re- views. “We zijn steeds digitaler: het ma- ken van de akte, het onderteken op enig moment ook. Maar onze meerwaarde zit in het persoonlijke advies.” RECHTSZEKERHEID Het bieden van toegevoegde waarde loopt ook als een rode draad door het nieuwe strategiedocument van de KNB. Het notariaat wil en moet relevant zijn. “We leven in tijden van grote onzeker- heid – niet alleen door corona, maar ook op wie of wat je kunt vertrouwen, of iets klopt of niet. Er is nepnieuws, er zijn fakeaccounts. Wat is nog wel waar? Juist de notaris kan dan als baken van rechts- zekerheid dienen.” Dan moet de notaris zich wel future- proof gaan opstellen, vindt Van Buite- nen, en op dat punt is er nog wat te winnen. “Notarissen moeten uitblinken in empathisch vermogen. Ze moeten onder de huid van de cliënt kunnen kruipen. Ze moeten zich vooral niet af- zetten tegen digitalisering, maar die ge- bruiken als hulpmiddel. Je ziet dat computers tegenwoordig sneller en be- ter dan artsen weefsel kunnen analyse- ren. Wordt de arts daarmee overbodig? Juist niet, artsen kunnen niet wachten om met deze apparatuur aan het werk te gaan. Dat moet ook gelden voor de notaris: omarm de technologie, niet om je te laten vervangen maar om te gebruiken bij je dagelijkse rol. Zo kun- nen we nog beter gids zijn en de consu- ment helpen bij het nemen van beslis- singen in een oerwoud van ingewikkelde regels.” En tja, dat kost wat. Kijk, zegt hij, de Kruidvat-actie wijst mensen erop dat ze hun zaken goed moeten regelen. Prima zaak. Wat hem steekt is de focus op de lage, vaste prijs, wat afleidt van de in- houd. “De suggestie wordt gewekt dat notarissen leveranciers van dure letters zijn. Maar wij leveren geen stuk papier, we leveren een dienst. Het gaat om de check of datgene wat in een standaard Kruidvat-testament wordt neergezet ook voor jou standaard is. Je kunt een sys- teem wel een concept laten uitpoepen maar de vraag is: wie staat ervoor dat dat ook voor jou goed is? Voor die juistheid is de notaris wettelijk verantwoordelijk. En als later blijkt dat het toch niet goed was, komt de notaris dan weg dan met een computeruitdraai waarop staat wat de consument wel en niet heeft aange- vinkt? De stand van de huidige tucht- rechtspraak is: daar komt de notaris niet mee weg. De notaris had moeten door- vragen. Maar wanneer? Je bent niet be- trokken bij het invullen van het Kruid- vat-testament en aan tafel moet je het doen voor 200 euro. Snel snel klaar is een razend glibberig terrein voor de no- taris. En dat zijn er notarissen die de marge gunnen aan een drogisterijketen. Ik begrijp dat niet.” BEDREIGINGEN Maar er zijn zaken die belangrijker zijn dan Kruidvat. Zo is, benadrukt Van Buitenen, de KNB zéér druk met inno- vatie van het vak. Er wordt bijvoorbeeld gewerkt aan de ontwikkeling van een Digitale Notariële Akte (DNA), die op 1 augustus 2021 klaar moet zijn voor bij de oprichting van de BV. Om die akte te kunnen ondertekenen werkt de KNB aan een nieuwe digitale identiteit (NotarisID), die van ‘het hoogst moge- lijke’ beveiligingsniveau is. Van Buite- nen hoopt dat die innovatiekalender gaat zorgen voor een kanteling in het beeld dat het publiek heeft van het no- tariaat. Een ander dossier betreft de bedreiging van notarissen – bijna de helft van de (kandidaat-)notarissen zegt wel eens bedreigd te zijn. “Wij zijn poortwach- ter, op ons rusten verplichtingen uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. Constate-