Mr.

MR. 5 2020 / 29 slachtofferadvocatuur ‘EEN GEBROKEN NEUS IS NIET VOLDOENDE VOOR TOEVOEGING’ Strafrechtadvocaten houden zich tegenwoordig niet meer alleen met verdachten van misdrijven bezig; een groeiend aantal van hen bekommert zich om slachtoffers. Het aantal toevoegingen voor rechtsbijstand aan slachtoffers is de afgelopen vijf jaar verdubbeld. Drie slachtofferadvocaten vertellen over hun werk. door Michel Knapen S lachtofferadvocaten hebben het druk. Deze relatief jonge tak van sport binnen de strafrecht- advocatuur groeit hard. Op dit moment staat er 409 advocaten bij de Raad voor Rechtsbijstand inge- schreven als ‘slachtofferadvocaat’. Alleen advocaten die daarvoor een speciale, driedaagse cursus hebben doorlopen, mogen zich zo noemen. En alleen zij krijgen een toevoeging, als ze tenminste ook jaarlijks een voldoende aantal slachtofferzaken behandelen – ze moe- ten dus vlieguren maken. Dat er meer toevoegingen aan slachtof- feradvocaten worden verleend blijkt uit cijfers van de Raad voor Rechtsbijstand: van ruim 2500 in 2015 naar bijna 5200 in 2019. Opmerkelijk is dat de toevoe- gingen voor rechtsbijstand aan slachtof- fers van gewelds- en zedenmisdrijven die ernstig letsel hebben opgelopen (de zogenoemde zaakscode O013) fors is ge- stegen: van 745 in 2015 naar 4195 in 2019. De bijstand aan benadeelde partij- en (die een civiele vordering doen bij de strafrechter om schade vergoed te krij- gen; zaakscode Z110) is in die vijf jaar juist fors gedaald: van 1829 naar dui- zend. Dat is bijna een halvering. SLACHTOFFERS BIJSTAAN ‘Vroeger’ stond de strafrechtadvocaat een verdachte van een misdrijf bij. Maar zo is het al jaren niet meer. Steeds meer strafrechtadvocaten – ook die in de me- dia bekend staan als ‘topadvocaat’ – staan juist slachtoffers van misdrijven bij. De een verdedigt daarnaast ook nog verdachten, de ander ‘doet’ uitsluitend nog slachtoffers. “SLACHTOFFERS DENKEN VAAK DAT ZE SNEL ENORME BEDRAGEN KUNNEN KRIJGEN” “Het slachtoffer was lange tijd geen procespartij”, zegt advocaat Kate Lans (Kennemer Advocaten, IJmuiden). “De focus lag altijd op de verdachte. Het slachtoffer was vroeger niet op de hoogte van de zaak, wist niet wanneer de zitting was, niet wanneer uitspraak werd gedaan en wat die uitspraak dan wel was.” Daar is wel verandering in ge- komen. Het slachtoffer heeft een andere positie gekregen en kan zich al langer als benadeelde partij in het strafproces voegen. “Een advocaat is dan wel han- dig”, zegt Lans. ”Via deze procedure in het strafproces van de verdachte kan het slachtoffer soms kosteloos zijn schade vergoed krijgen. Het slachtoffer kan ook een civiele procedure begin- nen, met soms hoge kosten en het is maar de vraag of die worden vergoed.” Slachtoffers die een advocaat inschake- len om hen als benadeelde partij bij te staan in het strafproces, kunnen in aan- merking komen voor een toevoeging (gesubsidieerde rechtsbijstand) van de Raad voor Rechtsbijstand, maar of dat lukt is afhankelijk van het soort misdrijf en de aard en ernst van het letsel. De Raad verleent dus zeker niet een toevoe- ging voor iedere zaak waarin iemand slachtoffer is geworden. Wat Lans opvalt is dat slachtoffers nog steeds slecht geïnformeerd zijn over wat er allemaal mogelijk is en dat zij vaak ook hoge verwachtingen hebben. “Zij denken dat ze snel enorme bedragen kunnen krijgen. Dat kennen ze van de Amerikaanse claimcultuur op tv en uit films.” Dat noemt ze ‘onrealistisch’. AANGIFTE Een belangrijke taak voor de slachtof- feradvocaat is de hulp bij de aangifte. Lans is daar graag vroeg bij. “Dan kun je het politieonderzoek nog wat sturen. Dat is weer goed voor het bewijs dat te- gen de verdachte kan worden verzameld. Dat vergroot de kans op een veroorde- ling, en dan sta je weer sterk in de vor- BEELD: SHUTTERSTOCK-MARY LONG Kate Lans (Kennemer Advocaten): “Het slachtofferdeel in mijn werk is aan het groeien.”

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=