Mr.

24 / Mr. 7 2020 interview “VRESELIJK ALS DE VERDACHTE NIET OP HET JUISTE MOMENT VOOR DE CAMERA VERSCHIJNT” D e datum van 15 maart 2020 staat Robine de Lange in het geheugen gegrift. Op die dag drong tot Nederland de ernst van de coronacrisis pas goed door. De ministers Bruno Bruins en Arie Slob maakten tijdens een persconferen- tie bekend dat horeca, scholen en veel openbare gebouwen dichtgingen. In alle andere ruimten moest de anderhalve meter afstand worden gehandhaafd. “We waren in maart als Rechtspraak ab- soluut niet voorbereid op die crisis”, blikt De Lange terug. “Net zomin als an- dere organisaties trouwens.” Het in aller- ijl samengestelde landelijke crisisteam, waarvan De Lange als voorzitter van het Presidenten Raad Overleg (PRO) deel uitmaakte, ging direct koortsachtig aan de slag. “Ik heb die zondag met alle voorzitters van de overleggen voor vak- inhoud gebeld met de vraag: ‘Hoe gaan we zorgen dat het werk doorgaat zonder fysieke zittingen?’ Ze zijn meteen be- gonnen met het maken van regelingen die de dinsdag erop in werking zijn ge- treden.” Er was geen andere optie dan de ge- rechtsgebouwen te sluiten, zegt De Lan- ge. “De fysieke Rechtspraak laten door- gaan op anderhalve meter kon niet: daarvoor ontbraken de voorzieningen. Er was ook geen transport mogelijk van- uit de penitentiaire inrichtingen. We hebben gezorgd dat alle urgente zaken met kunst- en vliegwerk konden door- gaan, via telehoren of Skype. Het heeft even geduurd voordat dat echt goed luk- te, maar het was wel nodig om recht te kunnen doen.” BEELDBELLEN In die eerste twee maanden ( toen de rechters nog geen fysieke zittingen kon- den doen) heeft de Rechtspraak onge- veer zeventig procent van de zaken afge- handeld. “Best veel”, vindt De Lange. “Maar voor alle mensen en bedrijven van wie de zaken werden uitgesteld, was het natuurlijk verschrikkelijk. Overigens kwamen er in die tijd ook minder nieu- we zaken binnen.” Vrij snel bleek dat veel civiele en be- stuurszaken konden worden afgehan- deld met beeldbellen, maar dat gold lang niet voor alle straf-, jeugd- en familie- rechtzaken. Die kregen daarom voor- rang toen de deuren van de gerechtsge- bouwen half mei stapsgewijs weer opengingen. Er kwamen spatschermen, zalen werden anders ingericht, er werd extra ruimte gecreëerd: zo kon de Recht- spraak de draad weer oppakken. Sinds half augustus is publiek ook weer wel- kom, na aanmelding van tevoren. Is dit het nieuwe normaal? “Zolang we met corona zitten, is de wereld niet normaal. We doen naast fy- sieke zittingen Skype-zittingen en hybri- de zittingen (waarbij een aantal partijen fysiek aanwezig is en een aantal via Skype meedoet). En ook als corona ach- ter de rug is, zullen er mensen zijn die mee willen kijken met een zitting via Skype, bijvoorbeeld bij een handelsge- schil met belangstellenden en journalis- ten in het buitenland. Dat scheelt enorm veel reistijd en kosten. We moeten ons nog beraden op wat we behouden uit de coronatijd.” De Lange kijkt met tevredenheid terug op het besluit om de meeste prioriteit te geven aan beeldbellen. “Het kon dankzij de Covid-spoedwet, en ik denk dat dit een goede keus is geweest nu we weten hoe lang corona duurt. Als we in maart niet meteen alles hadden ingezet op zo- veel mogelijk zaken digitaal en telefo- nisch behandelen, waren we nu niet be- stand geweest tegen de tweede golf. We zagen vrij snel in dit zou wel eens langer kunnen duren.” Is het rechtspraakpersoneel tevreden over Skype? “Om te beginnen moet de techniek het doen. Gelukkig staan onze IT-afdelingen landelijk en lokaal dag en nacht paraat om alles weer op gang te krijgen als dat nodig is. Telehoren vanuit gevangenis- sen was in het begin ook problematisch wat betreft de logistiek. Het is echt vre- selijk als de verdachte niet op het juiste moment voor de camera verschijnt. Rechters en advocaten zijn daar soms wel wanhopig van geworden.” VOORGANGERS Wegens coronabeperkingen vindt het interview met De Lange plaats met Skype. De president zit in haar werkka- mer in de rechtbank op de Kop van Zuid in Rotterdam. Aan de muur hangen por- tretten van haar voorgangers. “Ik voel me in de rug gesteund door hen”, zegt ze met een knipoog. Robine (spreek uit: Robien) de Lange is 58 en woont in Wassenaar. Ze is geboren in Rijswijk en studeerde rechten in Lei- den. “Niet omdat ik als zeventienjarige het belang van een goed rechtsstelsel al inzag, hoor. Ik was goed in talen en tekst verklaren, ik wilde misschien de buiten- landse dienst in en ik dacht dat rechten dan een goede studie was.” Een goede keus, bleek tijdens haar eerste baan als jurist bij de Raad van State. “Ik ontdekte dat ik het recht echt heel leuk vind. Vooral de concrete zaaksbehande- ling. Uitzoeken hoe iets zit en dan tot een oordeel komen waardoor de mensen weer verder kunnen met hun leven. Omdat ik die beslissingen zelf wilde ne- men, heb ik gesolliciteerd naar de raio- opleiding. Ik ben begonnen bij de recht- bank Den Haag, waar ik me als een vis in het water voelde.” Wat vindt u er zo mooi aan? “Dat je snel resultaat ziet. Een geschil moet worden beslecht, of nog beter, op- gelost, op een juridisch juiste manier. En