Mr.

MR. 7 2020 / 27 interview “OP HET GEBIED VAN LEIDERSCHAP HEBBEN WE ONS VAN ONZE BESTE KANT LATEN ZIEN” Dat is een vergaande maatregel die we toen meervoudig hebben behandeld.” Op de vraag wat de taak van de rechter is, buigt De Lange zich naar de micro- foon en zegt met enige stemverheffing: “Recht doen!” En wat is een goede rechter? “Het gaat om de manier waarop: goed uitzoeken wat er aan de hand is, vervol- gens op de zitting goed luisteren en dan op basis van een analyse tot een beslissing komen en die in begrijpelijke taal uitleg- gen. Want verbinding met de samenle- ving is zeer belangrijk. Een goede rechter komt niet alleen op de juridisch juiste manier tot zijn oordeel, maar geeft men- sen ook het gevoel dat ze gehoord zijn.” VISITATIERAPPORT In maart 2019 oordeelde de Visitatie- commissie Gerechten keihard over de Rechtspraak: financiële krapte, het ont- breekt aan gezaghebbend leiderschap en een breed gedragen visie, onvoldoende reflectie en samenwerking tussen profes- sionals… en natuurlijk de gebrekkige di- gitalisering, de fax. Inmiddels ziet de wereld er door corona heel anders uit. Wat doet de Rechtspraak met dit rapport? “We zijn met de aanbevelingen aan de gang gegaan. Op het gebied van financi- ën zijn stappen gezet. We krijgen er 95 miljoen euro per jaar bij en we worden niet alleen nog betaald met outputfinan- ciering. En wat de digitalisering betreft: in coronatijd hebben we gemerkt hoe fijn het is dat vreemdelingenzaken, fail- lissementszaken, bewindszaken en straf- zaken al gedigitaliseerd zijn.” En de fax? “Dat we de fax nog gebruiken, komt om- dat het wettelijk zo geregeld is: de wet kende voor indiening van stukken alleen de post en de fax. Op basis van de spoedwet kunnen we nu ook mail ge- bruiken, en dat doen we ook; ik hoop dat dit zo blijft. Gelukkig hebben we nu groen licht gekregen voor ons project Digitale Toegankelijkheid. We hebben in coronatijd gezien hoe flexibel iedereen is, dus ik heb er vertrouwen in dat het goed komt met digitalisering.” VERSNELLEN Ook het leiderschap floreert in corona- tijd, zegt De Lange. “We hebben als lan- delijk crisisteam de leiding genomen, en daarvoor de volle steun gekregen van alle gerechtsbesturen en van de vakin- houdelijke overleggen. De Raad en het dagelijks bestuur van het Presidenten Raad Overleg hebben in het crisisteam dagelijks samengewerkt om de koers uit te zetten, en wij stonden in nauw contact met de mensen van de vakinhoud. Na- tuurlijk kun je achteraf zeggen dat som- mige dingen eerder, beter of sneller had- den gemoeten. Allemaal waar, maar de hoofdkoers hebben we samen gevaren en daarvoor heeft iedereen zich ingezet. Op het gebied van leiderschap hebben we ons van onze beste kant laten zien.” Wat is de grootste opdracht van de Recht- spraak? “De grootste uitdaging is om te versnel- len, zaken op tijd te behandelen. Bo- demzaken en grote strafzaken moeten als ze klaar zijn zo snel mogelijk op zit- ting. En we moeten zorgen dat er op tijd een uitspraak komt.” Hoe? “We hebben vóór corona al voorstellen gedaan voor ‘versnellers’ om de door- looptijden te verkorten: bijvoorbeeld va- ker mondeling uitspraak doen en anders omgaan met verhinderdata. Daarnaast komen er in 2021 landelijk ‘inloopka- mers’, die voorraden van rechtbanken gaan wegwerken. Belangrijk is ook dat rechtzoekenden weten waar ze aan toe zijn: hoe lang gaat de procedure duren en wat zijn de verschillende stappen? Als het onvermijdelijk is dat een zaak lang duurt, geef daar dan duidelijkheid over.” In coronatijd kwamen daar nog maatre- gelen bij, zegt De Lange. Er kunnen nu ook gepensioneerde rechters van zeven- tig-plus worden ingezet, sommige straf- zaken worden enkelvoudig in plaats van meervoudig behandeld en het Openbaar Ministerie doet meer zaken zelf af met strafbeschikkingen. NO-NONSENSE U bent president in Rotterdam. Wat is er Rotterdams aan de rechtbank? “Van oudsher hebben we de maritieme kamer. Verder hebben we competentie op het gebied van financieel toezicht en telecom. En we zijn een van de vier rechtbanken die strafzaken van het Lan- delijk Parket en het Functioneel Parket behandelen. Als het gaat om cultuur, merk ik dat er in Rotterdam veel ruimte is voor innovatie, en dat stimuleren we. Als iemand met een goed plan komt, zeggen we: ‘Ga het maar proberen.’ Er heerst hier een heel praktische no-non- sensementaliteit, en dat bevalt me goed. Iedereen zegt dat dit typisch Rotterdams is, maar voor mezelf geldt dat ik niet ben veranderd toen ik van rechtbank Den Haag naar Rotterdam overstapte.” Een Haagse mevrouw in de Rotterdamse rechtbank? “Nee, ik voel me enorm thuis in Rotter- dam en Dordrecht en ik heb er veel con- tacten. Ik zit in twee genootschappen, het Rotterdams Juridisch Genootschap en het Genootschap Gijsbert Karel van Hogendorp (een kennisnetwerk, red.). Daar leer ik heel veel van. En no-non- sense is overal van belang, hè. Afspraak is afspraak en doe niet gewichtig. We vinden het werk dat we doen belangrijk, maar we zijn geen gewichtigdoeners.” •