Mr.

MR. 2 2021 / 9 nieuws De laatste tijd verscheen de ene na de andere vacature voor het presi - dentschap van een gerecht. Is het toeval, zoveel vertrekkers tegelijk? Dat het gerechtshof Arnhem-Leeu- warden een nieuwe president nodig heeft was geen verrassing: Fred van der Winkel vertrok per 1 december naar de rechtbank Noord-Neder- land. Hij volgde daar waarnemend president Herman van der Meer op, die deze functie bekleedde nadat Maria van de Schepop in oktober 2019 de handdoek in de ring gooide. Maar achter de andere gepubliceerde vacatures zit iets anders. In het kader van de herziening van de gerechtelijke kaart zijn op 1 januari 2013 alle bestuurders van rechtbanken, gerechtshoven, de Centrale Raad van beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven tegelijkertijd benoemd (sommigen nadat zij opnieuw naar hun eigen functie hadden moeten solliciteren). Hun benoeming was voor zes jaar en kon eenmalig met drie jaar worden verlengd. Een deel van deze bestuurders is inmiddels met pensioen gegaan, naar een ander gerecht doorgeschoven of naar el- ders vertrokken. Zo werd Henk Naves voorzitter van de Raad voor de rechtspraak en Reinier van Zutphen Nationaal ombudsman. De rest zit nog op zijn plek. Hun functies komen allemaal tegelijk vrij op 1 januari 2022, vandaar de stortvloed van vacatures. De invulling daarvan leidt wellicht weer tot nieuwe vacatures, omdat presidenten naar een presidentschap bij een ander gerecht mogen solliciteren. Na decennialang juridisch gesteggel is een eind geko - men aan waarschijnlijk de langstdurende rechtszaak in Nederland. Nu noch de gemeente Vijfheerenlanden, noch voormalig betonfabrikant Niemans in cassatie is gegaan van het arrest van het gerechtshof Den Haag, eindigt de rechts- zaak die halverwege de jaren zeventig begon. In 1971 sloten Niemans Beton en de toenmalige gemeen- te Vianen een overeenkomst over de ruil van een stuk grond. Het bedrijf wilde de grond gebruiken om zijn be - tonpalenfabriek uit te breiden voor grootschalige pro- ductie van heipalen volgens een innovatief procedé. Doordat de gemeente de grond niet zoals afgesproken in 1975 leverde, kon de uitbreiding niet doorgaan. Volgens Niemans liep hij daardoor inkomsten mis en maakten concurrenten winst met zijn innovatie. Sindsdien liggen het bedrijf en de gemeente met elkaar in de clinch over schadevergoeding. Vele jaren en (tussen)uitspraken later bepaalde het ge - rechtshof Den Haag afgelopen december dat Niemans een gederfde winst heeft van circa 28 miljoen euro. Met wettelijke rente en proces- en juridische kosten erbij komt het totaalbedrag dat de gemeente moet vergoeden uit op 92 miljoen euro. (Zie ook Niemans’ advocaat Anna Galama over deze zaak op pagina 11). GROTE STOELENDANS OP KOMST BIJ GERECHTSBESTUREN RECHTSZAAK KOMT NA 45 JAAR TOT EEN EIND ADVOCAAT STUIT OP ZAKELIJK RECHT VAN EENDENKOOI Vaak gaat het om ‘heerlijke’ rechten. Kingma − generalist op het gebied van het privaatrecht – heeft nog nooit over dit soort rechten geprocedeerd. Wel heeft hij veel lol in de “wat obscuurdere onderwerpen, waar weinig over te vinden is. Vaak komt de rechtsgeschiedenis daarbij van pas.” (PL) “Hé, een oud zakelijk recht”, twitterde advocaat Sikke Kingma (Pels Rijcken) toen hij tijdens zijn vakantie op Texel een bordje van de Korverskooi zag. “Eendenkooi van Staatsbosbeheer met het recht van afpaling op 1130 meter vanuit het midden van de kooi”, luidde de tekst op het bordje. Kingma deelde een foto op Twitter en gooide er aantal tweets uit over dit obscure zakelijk recht. “Het recht van eendenkooi is zo oud dat het in het Oud Burgerlijk Wetboek van 1838 al niet meer werd opgenomen”, licht Kingma toe. “Het is een exclusief recht om vogels te van- gen met vangpijpen bij een waterplas: een eendenkooi. Daar kun je als rechtgeaard civi - list met een twitteraccount dan natuurlijk niet niks over zeggen.” Het recht van afpaling waar het bordje naar verwijst is een historisch recht op rust rond de eendenkooi, waarmee het omliggende land is bezwaard. Kingma: “De kooiker kan het stiltegebied rond de eendenkooi afpalen met een afpalingskring. Nieuwe eendenkooi- en hebben dit recht niet meer.” Volgens King - ma zijn er nog ruim honderd eendenkooien in Nederland. De eenden worden meestal niet meer gevangen voor consumptie. De kooien zijn kleine natuurgebieden. “Haha, nee, ik heb geen diepgaande kennis van eendenkooien”, antwoordt de advocaat op de vraag of hij veel van eendenkooien weet. “Maar ik heb wel een zwak voor histori- sche juridische curiosa. Ik ben ooit afgestu - deerd op een rechtshistorische scriptie, over de stille cessie sinds de Romeinen, daar zal het mee begonnen zijn.” RECHT VAN BEKLEMMING Er zijn nog verschillende andere oude zakelij - ke rechten, zoals bijvoorbeeld het recht van beklemming in Groningen (een soort combi- natie van het recht van opstal en erfpacht). FOTO: SIKKE KINGMA

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=