Mr.

MR. 6 2021 / 41 weerbaarheidstraining “ZE ZEIDEN DAT IK BIJ SOMMIGE BESPREKINGEN NIET IN DE SCHIETLIJN MOEST GAAN ZITTEN” S talking door een cliënt, opge- sloten worden tijdens een cliëntbezoek, stoelen die tijdens een bespreking door kantoor vliegen, met messen zwaaiende cliënten, intimiderende filmpjes die door een klant op internet zijn gezet: alle elf deelnemers aan de cursus hadden wel eens te maken met verbaal geweld of an- dere vormen van agressie. “Ik heb een hele hoop rottigheid meegemaakt”, ver- telt een oudere advocaat, die zegt zelfs meerdere keren te zijn mishandeld. DODENLIJST De training werd opgezet door straf- rechtadvocaat Sanne Schuurman (Guar- da Advocaten), die vooral grote strafza- ken behandelt, zoals de Rotterdamse douanierzaak en de martelcontainer- zaak. In de twintig jaar dat hij advocaat is heeft hij al heel wat incidenten meege- maakt. Bang is hij niet uitgevallen, glim- lacht hij, maar Schuurman weet hoe groot de impact kan zijn van agressie en bedreiging − al helemaal sinds hij een cliënt bijstond die op een dodenlijst stond en Schuurman voorafgaand aan de rechtszaak ontdekte dat hij mogelijk ook zelf hoog risico liep. “Dan loop je toch anders naar je auto.” In de beroepsopleiding voor advocaten was hier niet of nauwelijks aandacht voor. “We oefenden met een slecht- nieuwsgesprek en kregen onderhande- lingsvaardigheden bijgebracht, maar we leerden niet om te gaan met agressie, laat staan met een dreiging van liquida- tie.” Ook aan de adviezen van oud-colle- ga’s had hij niet veel. “Ze zeiden dat ik tijdens sommige cliëntbesprekingen be- ter niet in de schietlijn kon gaan zitten.” HIPPISCH RECHT Schuurman besloot met twee ervaren trainers, die hij kent uit de vechtsport- wereld (de Israëlische verdedigingssport krav maga en boksen), een cursus te ontwikkelen om de weerbaarheid van advocaten te vergroten. De ene trainer werkt bij de Brigade Speciale Beveili- gingsopdrachten van de marechaussee, de ander in het gevangeniswezen. Toen de Nederlandse Orde van Advocaten na de moord op Derk Wiersum meer aan- dacht wilde voor de weerbaarheid van advocaten bood Schuurman aan te hel- pen. In samenwerking met de Orde biedt hij met een van de trainers (die in dit artikel liever niet bij naam wordt ge- noemd) sinds augustus onder de naam ‘Triarii Group’ een praktische training. Hierin leren advocaten in hun dagelijkse praktijk beter om te gaan met agressie en bedreiging en krijgen ze inzicht in hun eigen gedrag. Inmiddels hebben zo’n vijftien trainingen plaatsgevonden, waaraan per keer maximaal twaalf deel- nemers kosteloos kunnen meedoen. Er staat nog een flink aantal trainingen ge- pland. In totaal zijn 250 plaatsen be- schikbaar. Schuurman had verwacht dat vooral strafrechtadvocaten zich zouden aan- melden, zegt hij voorafgaand aan de training, maar die zijn in de minderheid. “We zien advocaten uit allerlei discipli- nes, van straf-, arbeids- en insolventie- recht en familie- en erfrecht tot letsel- schadepraktijk en zelfs hippisch recht.” BEWUSTZIJN De advocaten die vandaag meedoen, van jong tot zeer ervaren, houden zich bezig met straf- en arbeidsrecht, vreemdelin- genrecht, familie- en erfrecht en de let- selschadepraktijk. In een vergaderruim- te van de Penitentiaire Inrichting Nieuwersluis – tegenwoordig een vrou- wengevangenis – volgen ze een intensie- ve training van een dag. Daarin is aan- dacht voor theorie, onder meer over de verschillende agressievormen, maar de deelnemers gaan ook aan de slag met concrete oefeningen aan de hand van si- tuaties uit de praktijk. Er komt geen sportkleding of judomat aan te pas, zeg- gen de trainers vooraf. Deze training is vooral bedoeld om de deelnemers te la- ten ervaren wat een dreigende situatie met ze doet, hoe ze in zo’n situatie reage- ren en wat ze misschien anders kunnen doen. Want, zo stellen de trainers, je leert je eigen gedrag herkennen in dit soort situaties. ”Het gaat erom dat je je bewust bent van hoe je op een ander overkomt en reageert op diens gedrag.” TOENAME Agressie en intimidatie zijn de laatste ja- ren duidelijk toegenomen, constateren verschillende deelnemende advocaten. Enkelen van hen zijn om die reden zelfs met hun strafrechtpraktijk gestopt en zijn zich gaan specialiseren in andere rechtsgebieden. “In de letselschadeprak- tijk kan ik zaken makkelijker zelf selec- teren”, zegt een advocaat. Maar ook in die praktijk heeft ze met agressie te ma- ken. “Agressie lijkt de norm geworden”, zegt ook de trainer, “maar normaal is het natuurlijk niet.” Aan het begin van de training wordt een fragment uit een uitzending van Een Vandaag van eind 2020 getoond. Daarin signaleerde ook NOvA-directeur Raffi van den Berg een toename van agressie en bedreiging. Minstens één keer per week wordt de noodtelefoon van de Orde gebeld. Inmiddels is dit twee keer per week, vult de trainer aan, en omdat lang niet alle incidenten worden gemeld zou dit nog maar het topje van de ijsberg kunnen zijn. Dan is het tijd voor een oefening. Hier- bij wordt een grote gespierde acteur in- gezet die de advocaten één voor één on- der vuur neemt. Daarbij krijgen zij de opdracht niet te praten. De deelnemers