MR. 3 2022 / 29 zijn, dus onbetrouwbaar en bieden dus niet die zekerheid die mensen eraan toekennen. “Daarnaast kan een maatschappij niet zonder het normatieve, dan verdwijnt de menselijke maat. Het recht is bij uitstek in staat die menselijke maat aan te brengen. Overigens faalt het recht daar ook in – zie de Toeslagenaffaire, die eveneens te maken had met dataficatie en algoritmisering.” Dat data ook in het recht – net als in Silicon Valley – zo belangrijk zijn geworden, komt onder meer door een empirische benadering van het recht. Dat is eveneens belangrijk, vindt Van Beers, er moet immers worden gekeken naar de effecten en de sociale werkelijkheid waarin het recht wordt toegepast. Maar die benadering is niet in staat de juiste vragen te stellen bij de huidige biotechnologische ontwikkelingen. “Het gaat om niet minder dan de mogelijkheid mensen genetisch te ontwerpen, het gaat om de toekomst van de menselijke voorplanting en de menselijke soort. Genetisering heeft impact op allerlei aspecten van het leven. Wil je die techniek een menselijk gezicht geven, dan kun je dat niet doen door er nog meer data bij te halen. Daar maak ik mij grote zorgen om.” VERSCHUIVING Dat het juridische op de terugtocht is, daarover schreef de Franse denker Michel Foucault al midden jaren zeventig. Dat de rechtsstaat onder druk is komen te staan, analyseert Van Beers, wordt ook gefaciliteerd door juristen zelf, door de opkomst van de feitgerichte benadering (zoals empirical legal studies), in een poging serieus te worden genomen door andere wetenschappen. “Door empirisch te werk te gaan willen juristen laten zien dat ze heuse wetenschappers zijn. Maar gebruik van datasets en statistiek gaat ten kosten van normeren, terwijl de rechtswetenschap in de kern een normatieve wetenschap is.” Daar komt bij dat in het biomedische veld juridische benaderingen het steeds meer afleggen tegen medisch-wetenschappelijke protocollen en zelfregulering. Genetische modificatie is sinds de jaren negentig verboden in het Verdrag voor de Rechten van de mens en de ‘JURISTEN MOETEN HET VOORTOUW NEMEN IN DEBAT OVER VOORTPLANTINGSTECHNOLOGIE’ Britta van Beers tijdens haar oratie op 1 april 2022 interview
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=