MR. 2 2023 / 45 klimaatrecht Bij klimaatrecht denken we al snel aan de processen van Urgenda tegen de Nederlandse staat en van Milieudefensie tegen Shell. Maar klimaatrecht behelst veel meer. Green- washing aanpakken bijvoorbeeld, of invloed uitoefenen via aandeelhouderschap. “Het is het rechtsgebied van de toekomst.” door Peter Louwerse beeld Depositphotos maatverandering is een van de meest bedreigende problemen van onze tijd, en er komt veel wetgeving aan.” De VU-master behandelt de juridische dimensie van klimaatverandering en de betekenis daarvan voor bedrijven. Studenten moeten een grondig beeld krijgen van klimaatverandering vanuit meerdere wetenschappelijke invalshoeken zoals klimaatwetenschap, gedragswetenschap, ethiek en economie. Het juridische deel van de opleiding omvat een breed pakket van business law: ondernemingsrecht, mededingingsrecht, aansprakelijkheidsrecht en financieel recht (green bonds), maar er is ook aandacht voor bestuursrecht (de energiebesparingsplicht krachtens de Omgevingswet) en Europees recht (emissiehandel). De basisvraag is: wat betekent klimaatverandering voor de bedrijven en welke verplichtingen en mogelijkheden ontstaan hierdoor? LEGPUZZEL Het Klimaatakkoord van Parijs (2015) is een belangrijk uitgangspunt in het klimaatrecht. In dit akkoord is afgesproken om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2°C, zo mogelijk tot 1,5°C. Die temperatuurdoelstelling betekent dat de CO₂-uitstoot in 2030 ongeveer gehalveerd moet zijn ten opzichte van 1990. In 2050 moet de mondiale broeikasgasuitstoot netto nul zijn. Om deze doelstellingen te halen is ingrijpende actie nodig, ook van bedrijven. Stichting Urgenda en Milieudefensie vonden dat het beleid van de Nederlandse staat respectievelijk Shell onvoldoende was om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken, en voerden daartegen succesvolle procedures. “De resterende hoeveelheid CO₂ die we nog kunnen uitstoten wordt serieus genomen door rechters”, legt Bleeker uit. “Ze toetsen of een businessmodel verenigbaar is met de doelstellingen van het Akkoord van Parijs, in samenhang met regels van de OESO, de VN en andere regelgeving. Die legpuzzel kan in een concreet geval tot een harde reductieplicht leiden.” Drie jaar geleden startte de Vrije Universiteit met een master klimaatrecht. Elk jaar trekt die opleiding dertig studenten aan, en die komen vervolgens makkelijk aan de bak bij bedrijven, de advocatuur, de overheid, ngo’s en banken. Logisch, vindt Tim Bleeker. Hij is opleidingscoördinator van de master, die voluit International Business Law: Climate Change and Corporations heet. “Kli-
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=