6 / Mr. 2 2023 nieuws DE EERSTE SOCIAAL NOTARIS IS VAN START GEGAAN ge volgens de Wet op de rechtsbijstand in familierechtzaken, in 2023: 949 euro. “Een eigen bijdrage moet passen bij de draagkracht van de cliënt. Zolang dat niet zo is, blijft notariële rechtsbijstand niet voor iedereen bereikbaar.” Om de notaris financieel toegankelijker te maken pleit de KNB ervoor om notariële rechtsbijstand in familiezaken onder te brengen bij de Wet op de rechtsbijstand. Deze wet noemt notarissen al als rechtsbijstandsverleners met wie de Raad voor Rechtsbijstand een overeenkomst kan sluiten. Maar dat is dat nog niet gebeurd. Het notariaat zelf kan er meer aan doen om kwetsbare mensen te bereiken, vindt HillenMuns. Het kan in begrijpelijke taal of met beelden uitleggen wat een notaris voor iemand kan doen. Inhoud en vorm van de dienstverlening kunnen ook beter aansluiten op de behoeften van deze groepen. De KNB pakt die handschoen op, meldt Hillen-Muns. Zo wordt er gewerkt aan laagdrempelige informatievoorziening over het werk van de notaris. Daarin wordt, met begrijpelijke informatie, verteld over bijvoorbeeld nalaten en erven. KORTE LIJNTJES SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen zegt dat de gang naar de notaris veel conflicten kan voorkomen. “Als ik hoor welke geschillen bij rechters en advocaten terechtkomen, denk ik vaak. ‘Was nou naar de notaris gegaan”, zei hij in een artikel in het decembernummer van Mr., “dan waren we niet in een langslepend juridisch conflict terechtgekomen.” Dat sommige notarissen voor een lager tarief of gratis werken is volgens Van Nispen “hartstikke mooi, maar dat is geen structurele voorziening.” Annerie Ploumen, voorzitter van de KNB, zegt in hetzelfde artikel dat het niet alleen gaat om financiële drempels. “De aansluiting tussen de persoonlijke wereld en de juridische hulpverlening is steeds complexer geworden, onder meer door samengestelde gezinnen en de platformeconomie. Dat vraagt om maatregelen van het notariaat en korte lijntjes.” Ploumen vindt dat ook grote kantoren hun steentje moeten bijdragen. “Die doen meestal weinig familierecht, maar de notarissen die daar werken hebben allemaal de basiskennis.” (MK) Enkele maanden na de initiatiefnota van Tweeede Kamerlid Michiel van Nispen is het in ‘s-Hertogenbosch zover: notaris Yvonne Vleeshouwers is begonnen met Sociaal Notariaat Den Bosch. Het initiatief van Vleeshouwers past binnen het beleid van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) om de drempel naar het notariaat te verlagen. De organisatie van notarissen zet een campagne op om ook mensen te helpen die kampen met een te kleine beurs, schulden, taalachterstand of een ontoereikend netwerk. AANPAKKEN In zijn initiatiefnota riep SP-Kamerlid Michiel van Nispen minister Weerwind (voor Rechtsbescherming) op om te komen met plannen voor een betaalbaar en laagdrempelig notariaat. Yvonne Vleeshouwers brengt dit nu in de praktijk. “Er is iets wat me al jaren dwarszit”, zegt zij. “In Nederland heb je tientallen sociale regelingen – ook voor juridische bijstand – maar niet voor notariële zaken. Wel is er goede hoop dat dat gaat veranderen. Maar afwachten is niet m’n sterkste kant: ik houd van aanpakken.” Daarom is ze, samen met een team van vrijwilligers, met Sociaal Notariaat Den Bosch begonnen. Vleeshouwers is verder verbonden aan notariskantoor Hoffspoor in Rosmalen. Het sociaal notariaat doet ze ernaast. Iedereen die in de gemeente Den Bosch woont kan bij Sociaal Notariaat gratis adviezen krijgen over samenwonen, trouwen of scheiden, maar ook over voogdij, het maken van een testament of over een erfenis. Er is een stichting opgericht om mensen die het echt niet kunnen betalen en toch een akte nodig hebben, ook financieel te kunnen helpen. Sociaal Notariaat Den Bosch houdt elke dinsdag een gratis inloopspreekuur in een wijkcentrum. Een afspraak maken is niet nodig. Als een advies meer tijd kost, kan wel een afspraak worden gemaakt. Eén keer per maand is er, ook op dinsdagmiddag, een ‘Vertelmiddag’. Dan geeft Vleeshouwers op een makkelijke manier uitleg over een notarieel onderwerp. EIGEN BIJDRAGE De KNB zit ook niet stil. In het Tijdschrift voor Schuldsanering stelt Madeleine Hillen-Muns, juridisch adviseur bij de KNB dat een grote groep Nederlanders nooit bij de notaris komt. Mensen moeten enige kennis van het recht hebben om naar de notaris te kunnen gaan, of op z’n minst het besef dat het mogelijk is zaken juridisch vast te leggen. Daarnaast is ook een netwerk nodig, aldus Hillen-Muns. Bovendien moeten mensen over het geld beschikken om notarisdiensten te kunnen betalen. Nu biedt de Wet op het notarisambt (in artikel 56) wel een regeling die is bedoeld als voorziening voor dit probleem, maar die schiet tekort, stelt Hillen-Muns. “Niet alleen is de voorziening onbekend en de procedure klantonvriendelijk, de regeling dekt niet alle familierechtelijke diensten en de eigen bijdrage is nog steeds te hoog.” Die eigen bijdrage is gelijk aan de maximale eigen bijdra-
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=