MR. 2 2023 / 7 Ga voor actueel juridisch nieuws en uitgebreidere versies van deze berichten naar www.mr-online.nl nieuws De twee officieren van justitie die het verschoningsrecht van Stibbe-advocaten hebben geschonden, zouden in principe moeten worden vervolgd. Dat oordeelde het gerechtshof Den Haag in een artikel 12-procedure. Zo ver zal het echter niet komen: de OM-magistraten genieten immuniteit. Advocaat Daan Doorenbos (Stibbe) ontdekte in 2021 dat het Openbaar Ministerie beschikt over geheime correspondentie tussen hem en zijn cliënt Box Consultants. Die laatste werd vervolgd door het OM en Doorenbos stond het bedrijf bij. Na de ontdekking deed Doorenbos aangifte tegen de twee officieren van justitie. De correspondentie valt volgens hem onder zijn verschoningsrecht maar het OM vond dat dit recht werd misbruikt, reden om het terzijde te schuiven. Het OM weigerde de twee officieren te vervolgen, waarop Doorenbos een zogenoemde artikel 12-procedure begon. Zelf werd hij bijgestaan door Dian Brouwer (Jahae Raymakers Advocaten en bijzonder hoogleraar Verdediging in strafzaken). Het OM werd bijgestaan door Marianne Hirsch Ballin (Pels Rijcken en hoogleraar Straf- en strafprocesrecht). In zo’n procedure kan het OM worden gedwongen tot vervolging over te gaan. MISDRIJF In die procedure constateerde het gerechtshof Den Haag dat de officieren van justitie mogelijk een misdrijf pleegden. Zelfs als de officieren vermoedden dat het verschoningsrecht werd misbruikt, heeft het OM niet het recht om de geheime correspondentie te gebruiken, oordeelt het gerechtshof. Bovendien is aangetoond dat er geen misbruik in het spel was. Volgens het gerechtshof hebben de twee aanklagers “willens en wetens de kans aanvaard dat zij de op hen rustende en uit hun ambt voortvloeiende plicht tot geheimhouding zouden schenden”. Ze zouden kunnen worden vervolgd voor schending van geheimen (artikel 272 Wetboek van Strafrecht), waarop een gevangenisstraf staat van een jaar of een geldboete van minimaal 22.500 euro. Toch zal het niet zover komen: hun handelen “kan niet worden aangemerkt als persoonlijk handelen, maar als gedragingen van het OM”. OFFICIEREN VRIJUIT NA SCHENDEN VAN HET VERSCHONINGSRECHT CRYPTOCOMMUNICATIE INZIEN MAKKELIJKER VOOR ADVOCAAT Samen met het Openbaar Ministerie en de politie heeft het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) een manier gevonden om advocaten inzage te bieden in versleutelde communicatie van verdachten, zonder dat zij daarvoor hun kantoor hoeven te verlaten. Tot voor kort moesten Nederlandse advocaten afreizen naar het NFI in Den Haag om cryptocommunicatie – via programma’s als Ennetcom, PGP Safe en Encrochat – te kunnen inzien. De digitale zoekmachine ‘Hansken’, die inmiddels in duizenden strafzaken wordt gebruikt, zullen zij in de toekomst echter gewoon vanachter hun eigen bureau kunnen raadplegen. Daarmee loopt Nederland voor op andere landen, waar strafpleiters zich bijvoorbeeld moeten melden bij het politiebureau. “De nieuwe wijze van inzage in digitale bewijsmiddelen met een professionele zoekmachine vanaf de eigen werkplek van advocaten, is uniek in de wereld”, zegt landelijk officier van justitie digitale opsporing Martijn Egberts daarover. DUIDELIJKE MEERWAARDE Afgelopen drie maanden liep een pilot met drie advocatenkantoren. De resultaten zin positief: de nieuwe methode scheelt (reis)tijd en biedt de nodige flexibiliteit. Desiree de Jonge, advocaat te Rotterdam (Cleerdin & Hamer Advocaten) deed mee en ziet een duidelijke meerwaarde in het kunnen doorzoeken van de data vanaf haar eigen werkplek, met alle dossierstukken binnen handbereik en op een moment dat het uitkomt. Ook de gebruiksvriendelijkheid is een groot pluspunt: “De inzagefunctie werkt makkelijk, geeft een overzichtelijk beeld van de beschikbare data en biedt alle opties die er ook zijn bij een bezoek aan het NFI.” Het NFI heeft voor advocaten een e-learning-module ontworpen voor het werken met Hansken. Een verbeterpunt is volgens De Jonge dat nu wordt gewerkt met een periodieke inzagefunctie. Zij zou graag zien dat deze in het vervolg standaard beschikbaar wordt gesteld. Maar in het algemeen verwacht de raadsvrouw veel van de nieuwe technologie: “Een toekomstgericht strafproces kan niet zonder een dergelijke inzagemogelijkheid voor de verdediging.” TIJDELIJK SYSTEEM Inzage in cryptocommunicatie is dit jaar mogelijk in zo’n honderd strafzaken. De huidige methode is een tijdelijk systeem om ervaring op te doen, die zal worden meegenomen in de zoektocht naar een definitieve oplossing. (SM)
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=