Mr.

24 / Mr. 4 2023 “DE VASTIGHEID VAN REGELS EN STRUCTUUR COMBINEERT LASTIG MET VRIJ DENKEN” Aan het begin van het gesprek verontschuldigt hij zich dat hij een beetje duf is. Weinig geslapen de afgelopen nacht omdat zijn twee jongens (4 en 5 jaar oud) nogal druk waren. “Mijn vrouw is een paar dagen in het buitenland, dus ik sta er nu even alleen voor.” Van vermoeidheid is tijdens het interview evenwel niets te merken, integendeel. Tim de Greve toont zich welbespraakt en vuurt onophoudelijk antwoorden, meningen en anekdotes af. Om zijn woorden kracht bij te zetten slaat hij, als hij misstanden ter sprake brengt, soms met de vlakke hand op tafel: “Het zaakje stinkt.” Dat laatste slaat dan op de zaak waarmee hij – vooral binnen juridisch Nederland, maar ook bij het grote publiek – bekend is geworden: de controverse rond vermogensbeheerder Box Consultants. Ook wel de zaak-Castor genoemd. VRIJE DENKERS De Greve raakte bij die zaak betrokken door zijn kantoorgenoot Daan Doorenbos, die is gespecialiseerd in ondernemingsstrafrecht. “Je hebt binnen kantoor altijd je eigen vriendjes en vriendinnetjes”, vertelt hij. “Een daarvan is Daan. Als een van ons klem zit in een zaak, gaat hij bij de ander te rade. ‘Wat vind jij hier nou van, los van alle regels?’ Gewoon als je je intuïtie volgt?’” Wat advocaten doen, is meestal heel comfortabel, zegt hij. “Kijken wat de regels zijn. Maar we moeten goed beseffen dat het geschreven recht en de jurisprudentie altijd achterhaald zijn: die zijn ook maar geschreven door mensen in een bepaalde tijd in een bepaalde context. Die zijn nooit voor jouw zaak geschreven. Er zijn juristen die zeggen: ‘Waar staat dat het kan? Nergens? O, dan kan het niet.’ Je kunt ook zeggen: ‘Waar staat dat het niet kan? Nergens? O, dan moet het dus wel kunnen.” Deze denkwijze vergt echte vrije denkers en die zijn volgens De Greve dun gezaaid binnen de advocatuur. “Mensen die voor rechten kiezen houden van de vastigheid van regels en structuur, en dat combineert lastig met vrij denken.” Doorenbos kwam naar De Greve met een brief uit 2009 op papier van de Amerikaanse belastingdienst IRS, waarin zijn cliënt Box Consultants werd beschuldigd van grootschalige fraude die onderdeel zou zijn van de affaire rond de beruchte investeerder Bernie Madoff. Doorenbos had ambtenaren van de Belastingdienst daarover onder ede gehoord, en die zeiden dat ze geen twijfel hadden aan de echtheid van de brief. “Maar het voelt gewoon niet goed”, zei Doorenbos. “Is die brief wel echt?” Box Consultants heeft veel bekende klanten, onder wie leden van het Koninklijk Huis, en ligt als high profile bedrijf snel onder een vergrootglas. “Er zaten geen bewijsstukken bij de brief, maar het Openbaar Ministerie en de Belastingdienst zijn toch als een dolle losgegaan op Box”, vervolgt De Greve. Doorenbos en hij voelden aan hun water dat de zaak niet klopte. De Greve schakelde een native speaking Amerikaan in. Die zei: zo schrijft een Amerikaan niet. “Verdomme jongens, we hebben beet”, dacht hij toen. Vervolgens zetten hij en zijn kantoorgenoten hun tanden erin, en lieten niet los. “Eerst grillen we de cliënt: je kunt beter mij in de vertrouwelijkheid alles vertellen, anders word je door de rechter of de tegenpartij gegrild. Ik kan mijn cliënt horendol maken met mijn vragen. Ik kan als advocaat alleen de onafhankelijke en partijdige belangenbehartiger zijn als ik alle informatie krijg. Ik wil niet op zitting voor verrassingen komen te staan. Juist informatie die nadelig is voor de cliënt moet ik weten, zodat ik die in het juiste perspectief kan plaatsen.” ZONDERLINGE BOEKHOUDER Wie wil jou een hak zetten?, wilde De Greve weten. Box kon niemand anders bedenken dan een zonderlinge boekhouder die zomaar ontslag had genomen. “We hadden een vreemd gevoel bij deze man. Hij was in de vijftig, woonde nog bij zijn ouders. Daar zijn we verder op gaan onderzoeken en we vonden aanknopingspunten voor het vermoeden dat hij wel eens de schrijver van de IRSbrief kon zijn. We hebben civiel bewijsbeslag gevraagd en gekregen, en zijn toen met een deurwaarder binnen geweest. We vonden de brief op zijn computer, met nog veel meer rare dingen, zoals vervalst briefpapier van de Mossad, van de Nederlandse en Belgische belastingdienst, vliegbrevetten, uniformen, gaspistolen. Op dat moment beseften we: ‘dit is heel groot’. We vonden bewijs dat de brief vals was, en daarmee kwamen de verklaringen van de opsporingsambtenaren dat de IRS de echtheid van de brief heeft bevestigd in een vreemd daglicht te staan.” Die kán niet geverifieerd zijn, zegt De Greve. “We hebben zelf aan de IRS gevraagd of de brief echt was en kregen binnen 24 uur antwoord: hartstikke vals. Als wij dat met één briefje konden achterhalen, moeten de FIOD en het OM allang geweten hebben dat die brief vals was. Maar zelfs nadat wij onze zorgen daarover hadden geuit, bleven de FIOD en het OM zeggen dat de echtheid was geverifieerd.” 3.115 E-MAILS Voordat de Stibbe-advocaten deze brief in 2017 onder ogen kregen, was er al veel gepasseerd in de zaak. Het begon met een fiscaal onderzoek, waarbij medewerking verplicht is. De mensen van Box, zich niet bewust van de ‘IRS-brief’, beantwoordden vragen van de fiscus. Ambtenaren deden eindeloos boekenonderzoek, maar een relatie met de Madoff-affaire was er niet. “Het OM dacht dat onze cliënt de fraudebewijzen goed had verstopt”, vermoedt De Greve. Dat kan verklaren dat de FIOD op 17 maart 2015 een inval deed bij de vermogensbeheerder: een bestuurder ging in voorlopige hechtenis, de administratie werd in beslag genomen en Box schakelde Stibbe in, omdat het nu een strafzaak bleek te zijn in plaats van een fiscaal onderzoek. De Stibbe-advocaten deden met het oog op de strafzaak onderzoek bij Box, en meldden dat aan de toezichthouders AFM en DNB. Maar hun verschoningsrecht beschermde hen niet tegen een inbreuk door het OM in september 2015. Want toen vroeg het OM in het geheim de hele mailbox van Box Consultants op interview

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=