MR. 4 2023 / 59 van alles te vertellen over de zaak. Maar zodra de beroepsrechter dat in de gaten had kapte hij het af. ‘Wij spreken niet met anderen’, zei hij.” TRANSPARANTIE Kunnen Nederlandse rechters wat leren van hun collega’s in den vreemde? In vergelijking met andere landen verlopen zittingen bij ons redelijk efficiënt, volgens Peters. Dat een zitting in Nederland vooral op basis van het dossier gaat, scheelt een hoop tijd. Die efficiëntie is goed voor de toch al overbelaste Rechtspraak, vindt Peters, maar heeft wel een nadeel voor geïnteresseerde toeschouwers. “Soms is het echt lastig om een zaak te volgen. Dan worden er stukjes dossier voorgelezen, maar wat er nou precies is gebeurd… Vaak is een Duitse of Italiaanse zitting makkelijker te volgen, ondanks de taal. Daar wordt alles heel uitgebreid behandeld, met slachtoffers en getuigen erbij.” Ook de vonnissen zijn elders vaak duidelijker. “In Duitsland bijvoorbeeld wordt veel meer een verhaal voorgelezen, waarin in begrijpelijke taal wordt uitgelegd waarom iemand wordt veroordeeld en waarom een bepaalde straf is opgelegd. Dat heeft ook te maken met de aanwezigheid van lekenrechters.” Qua transparantie voor het publiek kunnen Nederlandse rechters zeker nog wel wat afkijken van collega’s, stelt Peters. “Rechtspraak is voor iederéén bedoeld, dus mensen moeten het snappen. Nu missen niet-juristen die hier een zitting bijwonen vaak een hoop. ” GOED GEKLEED Peters heeft nooit gehoord over anderen die buitenlandse zittingen bezoeken. “Het is een wat rare afwijking van mij vermoed ik.” Maar ze kan het iedere jurist aanraden. De laatste jaren is de beveiliging overal toegenomen, maar Peters’ ervaring is dat je eigenlijk altijd makkelijk toegang krijgt − in principe zijn zittingen openbaar, “al scheelt het natuurlijk ook dat ik zo nodig kan zeggen dat ik bij een universiteit werk en strafrechtelijk onderzoek doe”. Goed gekleed gaan helpt ook. “Je moet niet in je korte broek of gatenjeans naar een rechtbank gaan.” En iets over de lokale gebruiken weten is handig, of je wel of niet wordt geacht op te staan als de rechtbank binnenkomt bijvoorbeeld. MEERJARENPLAN Peters weet nog wel wat landen waar ze graag eens naar een rechtbank zou willen. Hoog op de verlanglijst staan Zweden en Zuid-Amerika. Alleen wil ze dan eerst haar Spaans ‘oppoetsen’ en Zweeds leren, dus dat is een meerjarenplan. Laatst vertelden studenten haar over zittingen in Nigeria en Ruanda, maar daar ziet ze zichzelf niet zo snel naar toegaan. “Op zich ook hartstikke interessant, maar als vakantiebestemming trekt me dat niet echt.” • rechtspraak BUITENLANDSE STUDENTEN KIJKEN HUN OGEN UIT TIJDENS NEDERLANDSE ZITTING Laura Peters doet het ook weleens andersom, dan neemt ze buitenlandse studenten mee naar een Nederlandse zitting. Die kijken hun ogen uit naar hoe het hier toegaat. “Ik heb eens met een groep buitenlandse studenten in de Groningse rechtbank in een publieksruimte met een glazen wand gezeten, zodat ik kon tolken. En onlangs ben ik met een groep studenten uit Palermo naar een zitting in Rotterdam geweest. Ze wilden van alles weten. Waarom zijn de slachtoffers en de getuigen er niet? Dat is toch belangrijk als het over een verkrachting gaat? Waarom worden de bewijsmiddelen niet meegenomen de zaal in, of foto’s getoond? Enzovoort. Dus dan leg je uit dat de rechter hier hoofdzakelijk het dossier bestudeert. Dáár gebeurt alles op zitting; zittingen duren in Italië dan ook veel langer. Hartstikke leerzaam voor studenten om de verschillen te zien.” Een groep Italiaanse studenten met rechter Jacco Janssen en Laura Peters in de Rotterdamse rechtbank “EEN DUITSE OF ITALIAANSE ZITTING IS VAAK BETER TE VOLGEN DAN EEN NEDERLANDSE”
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=