MR. 6 2023 / 35 arresten 1000e MIJLPAALARREST ONLINE: JUWEELTJE VAN RECHTSVORMING Wat hebben de arresten Haviltex, Kelderluik en Quint/Te Poel met elkaar gemeen? Dat het standaardarresten zijn, inderdaad. Maar ook dat ze in de top 5 staan van de online meest geraadpleegde mijlpaalarresten van de Hoge Raad. Onlangs verscheen het duizendste mijlpaalarrest online. Het dateert uit 1919 en gaat over strafrecht en douanerechten. President Dineke de Groot van de Hoge Raad legt uit waarom de Hoge Raad de arresten op deze manier publiceert en waarom dat duizendste arrest ook nu nog actueel is. door Peter Louwerse foto Chris van Houts De Hoge Raad, zegt Dineke de Groot, vindt het belangrijk dat uitspraken van overheidsrechters in open access raadpleegbaar, vindbaar, begrijpelijk en doorzoekbaar zijn. Vanaf het jaar 2000 is dat voor een groot deel al het geval. Vrijwel alle arresten worden sinds dat jaar op rechtspraak.nl gepubliceerd. “Op enig moment vroegen we ons af hoe het met het verleden zit”, verklaart De Groot. Ze verwijst naar de website Staten-Generaal Digitaal waarop oude Kamerstukken online zichtbaar zijn gemaakt. “Zouden we ook zoiets kunnen doen voor de periode vanaf 2000 teruggerekend naar 1838, toen de Hoge Raad werd opgericht, was onze vraag.” Dan heb je het over duizenden arresten (niemand weet hoeveel precies) en die moeten allemaal handmatig geanonimiseerd worden. En vaak ook ingetikt, omdat de oude arresten handgeschreven zijn. “We vinden dat belangrijk. Daarom hebben we mensen intern en extern gevraagd van welke arresten ze denken dat die vaak geraadpleegd zullen worden. We zijn begonnen met de categorie Quint/Te Poel, Lindenbaum/Cohen en “VEEL OUDE ARRESTEN ZIJN HANDGESCHREVEN, DUS DIE MOETEN WORDEN INGETIKT” dergelijke. We hebben ze mijlpaalarresten genoemd, omdat ze een mijlpaal in de rechtsontwikkeling en rechtsvorming markeren. Op een gegeven moment kregen we zoveel reacties dat we een serie oude arresten konden publiceren.” Als de Hoge Raad in een nieuw arrest verwijst naar een oud arrest, komt dat oude arrest op dezelfde datum ook online. Waar dit project eindigt kan De Groot niet zeggen. “We willen vanaf 1838 alles op rechtspraak.nl zetten. Misschien kan dat als anonimiseren niet meer handmatig hoeft.” TOP 5 De redactie van Mr. vroeg De Groot naar haar eigen vijf favoriete arresten. “Maar in plaats van mijn persoonlijke top 5 vind ik het leuker om te weten wat er gebeurt met die arresten. Daarom heb ik onze applicatiebeheerder gevraagd een zoekslag te doen naar de meest geraadpleegde arresten in de periode van 1 september 2022 tot 1 september 2023.” Ze tekent daarbij aan dat er geen IPadressen zijn gecontroleerd: als iemand een arrest honderd keer heeft aangeklikt, telt dat dus honderd keer. Het leverde de volgende ranglijst op: 1. Haviltex (uitleg van overeenkomsten), 2. Kelderluik (onrechtmatige daad), 3. Groen/Schoevers (aan welke eisen moet een arbeidsovereenkomst voldoen?), 4. Quint/Te Poel (ongerechtvaardigde verrijking) en 5. Harmonisatie (toetsingsverbod van artikel 120 Grondwet). Wat opvalt is dat het allemaal arresten van de civiele kamer zijn. “Ik wil voorzichtig zijn met verklaringen”, zegt De Groot. “Maar ik weet dat ongeveer zeven van de tien rechtszaken in Nederland civiele zaken zijn. Op de lijst van meest geraadpleegde arresten staat op de negende plaats de eerste strafzaak.” Dat Groen/Schoevers zo hoog staat, kan wellicht worden verklaard doordat in dezelfde periode een arrest is gewezen dat naar Groen/Schoevers verwees. De hoge notering van Quint/Te Poel komt mogelijk doordat een advocaat-generaal het arrest recent noemde in een conclusie. LINDENBAUM/COHEN Een zoekslag over de periode 1 januari tot 1 december 2022 leverde overigens een heel andere top 5 op. Daar stond Lindenbaum/Cohen (onrechtmatige daad) op 1, gevolgd door Aletta Jacobs (kiesrecht voor ongehuwde vrouwen), Kelderluik, Harmonisatie en Smeerkuil (belastingrecht). Hier vier civiele arresten en een fiscaal arrest. Opmerkelijk is de hoge score van Aletta Jacobs. “Ik heb dat arrest opgediept en gebruikt in een
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=