Mr.

MR. 1 2024 / 51 soevereinen “SOEVEREINE BURGERS NEMEN HET IDEE VAN HET SOCIAAL CONTRACT TE LETTERLIJK” vereniging onjuist en misleidend is en bepaalde dat hij moet stoppen met het verstrekken van advies over belastingteruggave. Daarnaast mag hij niet langer beweren dat de staat een ANBI-instelling is, dat de Nederlandse Grondwet niet geldig is en dat medewerkers van de Belastingdienst strafbare feiten plegen. Als dwangmaatregel moest Plate binnen twee weken een verklaring op zijn website plaatsen waarin staat dat de door hem verspreide informatie onjuist en misleidend is. Plate heeft aan die opdracht voldaan en is in hoger beroep gegaan bij het gerechtshof. ALLEEN JURIDISCH VERWEER Bart Augustin (Augustin Berends Advocaten), advocaat van Plate en diens vereniging, noemt het bijstaan van dergelijke cliënten ‘koorddansen’. “Ik volg hun denkbeelden totaal niet. Ik probeer ze bij te sturen, en de zin en de waanzin te scheiden. Dat lukt vaker niet dan wel.” Augustin voert louter en alleen juridisch verweer. “Ik kan moeilijk zeggen dat je geen belasting hoeft te betalen.” De advocaat heeft ervoor gekozen om het aandeel van medebestuurder Plate van de vereniging in hoger beroep niet te bestrijden. “De heer Plate roept allemaal dingen in filmpjes, daar kan ik in hoger beroep niks tegen doen.” Wat Augustin wel doet is bijvoorbeeld de bestuurdersaansprakelijkheid van medebestuurder Hilgers betwisten. “Volgens de rechtbank is hij verantwoordelijk op basis van bestuurdersaansprakelijkheid. Maar zijn naam komt in het hele dossier elf keer voor, waarvan zes keer in de rectificatie die de Staat heeft gevorderd. Verder niet. Hilgers heeft niet geadviseerd, en toch wordt hij erbij gesleept terwijl er voor bestuurdersaansprakelijkheid een verhoogde drempel is.” Verder voert de advocaat namens de vereniging aan dat de vermeende onrechtmatige daad niet kan worden toegerekend aan een rechtspersoon. Ook stelt Augustin dat de vorderingen ‘de drempel van de relativiteit niet kunnen passeren’. Daarmee wordt bedoeld dat de Staat, volgens de vereniging, probeert zijn eigen belangen veilig te stellen door een beroep te doen op wetgeving, die er louter op is gericht om de burger te beschermen. Augustin zal tegen zijn cliënten nooit zeggen dat hij hun verhaal flauwekul vindt. “Maar ik zeg wel dat ik er niet achter sta. Dat het op basis van de rechtspraak geen kans van slagen heeft.” Toch lopen cliënten dan niet weg. “Bij de heer Plate speelt ook mee dat ik een vertrouwensband met hem heb omdat hij al tien jaar mijn cliënt is.” Volgens Augustin is Plate geen soeverein: “Nee, want hij wil juist dat de wet, zoals hij die ziet, wordt nageleefd.” EX-MILITAIREN Ook het Openbaar Ministerie heeft te maken met mensen die zich soeverein noemen, zoals bij de rechtszaak tegen een man die in een periode van een paar weken acht automatische Glocks, een demper, een richter en 400 stuks munitie bestelde. De verdachte noemde zichzelf soeverein, verklaarde dat hij anti-overheid is en dat hij en zijn zelfvoorzienende community van ex-militairen zich aan het bewapenen zijn tegen de overheid. De officier van justitie eiste vijf jaar cel tegen de man. De rechtbank legde achttien maanden op, waarvan twaalf voorwaardelijk. SOLIDARITEIT Wouter Veraart (hoogleraar rechtsfilosofie aan de Vrije Universiteit) ziet dat soevereinen veelal mensen zijn die in de problemen zitten. “Ze denken een oplossing te vinden door zich af te sluiten van de samenleving. Ze redeneren dat het lidmaatschap van de samenleving een soort sociaal contract is dat je kunt opzeggen. De filosofie van het sociaal contract stelt inderdaad dat de samenleving berust op ‘voor wat hoort wat’: in ruil voor bescherming van je grondrechten lever je je recht om geweld te gebruiken in. Als het fundament van de Staat inderdaad een contract zou zijn, is de gedachte dat je het zou kunnen opzeggen niet eens zo vreemd, maar in werkelijkheid kan dat natuurlijk niet. Het sociaal contract is maar een idee, we zijn allemaal met elkaar verbonden.” Het contractsidee is een kil idee, meent Veraart, en de soevereinen nemen dat idee te letterlijk. “We moeten ook het andere verhaal vertellen, namelijk dat de samenleving berust op solidariteit. Bij solidariteit hebben we allemaal baat en daaraan kun je je niet onttrekken zonder schade toe te brengen aan het geheel.” Hij vindt het opmerkelijk dat er met de negenduizend brieven aan de Hoge Raad niets wordt gedaan: “De overheid moet toch een poging doen om iets terug te zeggen? Je moet je afvragen of het verhaal over burgerschap en samenleving wel begrepen wordt.” GEVAARLIJKE UTOPIE Wie aan zet is, weet Veraart niet. “Ik denk niet dat rechters het verhaal over de samenleving moeten vertellen, dat is meer de taak van politici. En er moet misschien meer aandacht voor zijn in het onderwijs. Waarom kun je je niet onttrekken aan de samenleving? Hoe komt het dat we rechtssubjecten zijn bij geboorte? Dat wordt nu vanzelfsprekend gevonden en nooit uitgelegd.” Veraart noemt het verdrietig dat mensen zich denken te kunnen loskoppelen van de samenleving. “Het kan leiden tot geweld, doordat mensen het recht in eigen hand nemen. Het is een gevaarlijke utopie, waar we in woord en daad stevig op moeten reageren.” • Wouter Veraart (Vrije Universiteit) FOTO: CHANTAL ARIENS

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=