Mr.

Mr. 6 2018 / 39 bij de provincie in haar eentje: “Ik moest toen intern acquireren en presentaties ge- ven. Inmiddels kent iedereen binnen de or- ganisatie ons wel.” De gemeentelijke advocaten van Amsterdam procederen vooral in zaken met verplichte civiele procesvertegenwoordiging. “We doen veel aanbestedingsrecht, bouwrecht, huur- recht, incassozaken, overheidsaansprake- lijkheid, erfpacht en executiekwesties. Alle- maal civiel”, licht Derks toe. De bestuurszaken worden gedaan door de aparte afdeling publiekrecht. Zelf deed Derks onlangs de zaak rond de ja-ja-sticker die mensen op hun brievenbus kunnen plakken als ze huis-aan-huis- bladen en reclamedrukwerk willen ontvangen. De gemeente Amsterdam keerde de redene- ring om: geen sticker op de deur, dan geen huis-aan-huis- bladen en geen ongeadresseerde post. Dat was tegen het zere been van de grafische industrie en de verspreidingsbranche, die een rechtszaak aanspanden te- gen de gemeente. In eerste aan- leg trok de gemeente aan het langste eind, het hoger beroep dient nog. CAPACITEIT Ook de advocaten van Rijkswaterstaat houden zich bezig met de civiele praktijk. Daar gaat het vooral om de rechts- gebieden bouwrecht, aanbestedingsrecht, contracten- recht, aansprakelijkheidsrecht en insolventierecht. De bestuursrechtelijke geschillen worden meestal behandeld door andere juristen van Rijkswaterstaat. “Alle zaken ko- men bij ons team binnen”, legt Remmé uit. “Of we een zaak zelf doen, hangt af van de capaciteit en deskundig- heid. Als wij die onvoldoende hebben, vragen we de landsadvocaat Pels Rijcken om bij te springen.” Zelf deed Remmé de zaak van de berging van het auto- transportschip Baltic Ace, dat in 2012 was gezonken in de Noordzee. Tijdens de aanbestedingsprocedure van Rijks- waterstaat bleek dat een van de inschrijvers zich liet ad- viseren door hetzelfde ingenieursbureau dat in opdracht van Rijkwaterstaat een vooronderzoek had verricht. Voorkennis, oordeelde Rijkswaterstaat, en sloot de in- schrijver uit. Die kwam daar in kort geding tevergeefs tegen op. De rechter oordeelde dat het ingenieursbureau door de voorstudie beschikte over kennis die concurren- tievervalsend kan werken. Bij de provincie Noord-Holland gaan de meeste zaken over civiel bouwrecht, aanbestedingsrecht, con- tractenrecht, aansprakelijkheidsrecht en omgevingsrecht. “We doen zowel civiel als bestuursrecht”, legt Nielen uit. Een interes- sante zaak noemt ze de controverse rond de aanleg van een busbaan die werd belem- merd doordat bewoners zich stroken van een voormalige spoorlijn hadden toegeëigend. Alle bewoners gaven onder druk van de pro- vincie hun ‘bezit’ op, met uitzondering van één iemand die zich beriep op verjaring. Samen met een collega-advocaat stapte Nielen met succes naar de rech- ter. “Er moest een spoedappel bij het gerechtshof aan te pas komen om vertraging van de werkzaamheden te voor- komen. Maar het mooiste is het als je een zaak in overleg kunt oplossen.” STATUUT Bij het opzetten van een intern advocatenkantoor kunnen advocaten terugvallen op het zogeheten ‘professioneel sta- tuut voor de advocaat in dienstbetrekking’ (zie kader op pagina 37). En dat werkt goed, vinden de drie advocaten. “Het statuut wordt nageleefd”, oordeelt Derks. Om daar aan toe te voegen: “Trouwens, ook bij een commercieel advocatenkantoor werk je voor een cliënt die jou betaalt. Dus daar speelt de kwestie van de onafhankelijkheid net zo goed.” Nielen vult aan dat de Hoge Raad in een arrest in 2013 de onafhankelijkheid van de advocaat in dienstbe- trekking heeft bevestigd. En Remmé vindt: “We voeren onze praktijk uit in vrijheid en onafhankelijkheid.” Bij veel praktische zaken (organisatie, beloning) kwam het voor de overheidsadvocaten neer op pionieren. “Wij legden ons oor te luiste- ren bij advocaten van de gemeente Den Haag en schreven een business- plan”, zegt Derks. “In wezen hebben we het wiel opnieuw uitge- vonden.” En Nielen, die zelf nooit bij een commercieel advoca- tenkantoor werkte, zegt: “Het was voor ie- dereen nieuw: voor mij, maar ook voor de plaatselijke orde.” Maar inmiddels is de overheidsadvocaat niet meer weg te denken uit het juridisch land- schap. “BIJ EEN COMMERCIEEL KANTOOR SPEELT DE KWESTIE VAN DE ONAFHANKELIJKHEID NET ZO GOED” OVERHEIDSADVOCAAT Christianne Remmé (Rijkswa- terstaat): “Of we een zaak zelf doen, hangt af van de capaci- teit en deskundigheid.” TINEKE DIJKSTRA FOTOGRAFIE