Mr.

Mr. 5 2018 / 29 “WE ZIJN IN GESPREK GEGAAN MET BEKENDE VLOGGERS EN DAT LEVERT RESULTAAT OP” INTERVIEW digd – ERGA − hoorde bijvoorbeeld in 2017 dat de Poolse toezichthouder een boete van omgerekend zo’n 225.000 euro wilde uitde- len aan een omroep, vanwege een reportage over protesten tegen de Poolse regering. Het argument was dat de documentaire nep- nieuws zou bevatten. “De media in Europa staan of vallen bij onafhankelijke toezicht- houders”, zegt De Cock Buning stellig. “Daarom hebben we als ERGA om uitleg ge- vraagd en uiteindelijk is de boete ingetrokken. Een toe- zichthouder mag zich nooit op die manier met de inhoud van programma’s bemoeien of politiek onder druk wor- den gezet. Daar moeten we heel streng in zijn.” Het Commissariaat bemoeit zich niet met de inhoud van programma’s. Tegelijk heeft het Commissariaat de doelstelling om jongeren onder de zestien jaar te beschermen tegen ernstige schade die content kan ver- oorzaken. Onlangs bleek dat een publieke zender een programma heeft uitgezonden over zwangere tienermeisjes. Zij zijn daarbij niet goed be- geleid, wat hun schade heeft berokkend. Kunt u daar niets tegen doen? “Wij willen als Commissariaat niet treden in de inhoud van programma’s, want dat zou richting censuur gaan. We hebben de wettelijke bevoegdheid daartoe ook niet – en dat is maar goed ook. We zijn een keer gewaarschuwd door een psycholoog die vertelde dat een meisje dat leed aan anorexia door een programmamaker was afgewezen, omdat ze niet dun genoeg zou zijn. Vervolgens viel dat meisje nog verder af ommaar aan dat programma mee te mogen doen. Dat is natuurlijk heel schadelijk voor dat meisje, maar wij kunnen daar niks aan doen. Wij zijn verantwoordelijkheid voor schadelijkheid voor kijkers, maar niet voor de mensen die eraan meedoen. Als we klachten krijgen over hatespeech of discriminatie, verwij- zen we naar het Openbaar Ministerie. Maar die tiener- moeders, dat is echt iets voor de omroep zelf. We willen niet buiten onze bevoegdheid treden.” “De sector heeft een eigen verantwoordelijkheid. We hou- den bijvoorbeeld ook toezicht op Netflix. Daar was een se- rie over zelfmoord te zien. Wij zijn toen met Netflix in ge- sprek gegaan en ze laten nu aan het begin van die serie acteurs aan het woord die kijkers van tevoren waarschu- wen. Dat beïnvloedt het frame waarmee kinderen kijken. Helpt het? Dat weet ik niet. Maar het is wel een manier om verantwoordelijkheid nemen.” VLOGGERS Als advocaat trad De Cock Buning onder andere op voor bekende zoekmachines en video sharing platforms. Als voorzitter van het Commissariaat voor de Media volgt ze inmiddels zulke online platforms als Google en Facebook kritisch. Zij bepalen immers in toenemende mate onze nieuwsvoorziening en creëren door hun al- goritmes al snel een op de gebruiker toege- sneden (en daardoor eenzijdige) informa- tiebubbel. Een toezichthouder die de onafhankelijkheid, pluriformiteit en toe- gankelijkheid van het media-aanbod wil beschermen, is daarop alert. “Pluriformi- teit heeft twee kanten”, legt de voorzitter uit. “De ene kant van de pluriformiteit heeft betrekking op de vraagzijde. Daar be- staat het risico van door algoritmes veroorzaakte infor- matiebubbels. Het Commissariaat houdt de diversiteit van onze informatieconsumptie in de gaten om zo tijdig te kunnen signaleren wanneer te veel Nederlanders in een informatiebubbel leven. Aan de aanbodkant bete- kent pluriformiteit dat je voldoende verschillende aan- bieders moet hebben en dat je een eerlijk speelveld moet creëren, opdat ‘kleinere’ media niet onder de voet wor- den gelopen. Een voorbeeld zijn de vloggers op Youtube. Vloggers vallen nog niet onder de bestaande regelgeving en hoeven dus niet op grond van de Mediawet duidelijk te maken of iets reclame is of redactioneel. Dat leidt er- toe dat een deel van de advertentiemarkt zich verplaatst, waardoor traditionele media inkomsten mislopen. We zijn het gesprek aangegaan met bekende vloggers als Saske en dat levert resultaat op. Steeds meer vloggers houden zich aan de social code om transparant te zijn over reclame, omdat hun reputatie op het spel staat. Reputa- tie is een prachtig instrument voor zelfregulatie. Als de richtlijn audiovisuele media eenmaal is ingevoerd, val- len vloggers ook onder ons toezicht, maar tot die tijd kunnen zij zelf de temperatuur van het badwater bepa- len en bekijken welke norm werkbaar is. Dat is onze ma- nier van werken en dat is juridische innovatie; eerst kij- ken wat effectief is.” EVENWICHT Het gaat er uiteindelijk om een evenwicht te behouden tussen innovatie enerzijds en consumentenbescherming anderzijds, benadrukt De Cock Buning. “Artificiële intelli- gentie en autonome systemen zullen steeds belangrijker worden, geen rechtsregel die dat tegenhoudt. En daar is ook helemaal niets mis mee. Integendeel: artificiële in- telligentie biedt prachtige kansen voor ons allemaal. Bij het Centrum voor Intellectueel Eigendomsrecht onderzoe- ken we bijvoorbeeld wat er moet gebeuren met uitvindin- gen en creaties door robots, welke gevolgen AI heeft voor het auteursrecht, het arbeidsrecht, het aansprakelijk- heidsrecht… Innovatie en bescherming moeten in even- wicht zijn. Want als consumenten onvoldoende bescher- ming ervaren, zullen ze de innovatie veel minder enthousiast omarmen.”