Mr.

Mr. 4 2018 / 31 “HET HOOGSTE NIVEAU VAN INTEGRITEIT DWING JE NIET AF MET EEN PRIJZENSLAG” INTERVIEW eruit ziet, ouder worden, doodgaan. En dus ontkennen ze het maar.” Het is een vreemde paradox. Aan de ene kant willen men- sen steeds ouder worden, aan de andere kant willen ze niet doodgaan. En de ‘lelijke’ laatste fase die daarvan het gevolg is, de fase van afnemende gezondheid, groeiende eenzaamheid en tastende onzekerheid, dekken we het liefst af. Van der Geld maakt in haar praktijk mee hoe hard mensen kunnen zijn. “Soms is zelfs een stoma van de ander al te veel. Die tolerantie ten opzichte van het verval, en uiteindelijk voor het einde, die is er veel te weinig.” En waaromwilt u het er dan toch zo graag over hebben? “Omdat ontkennen geen zin heeft. Ik weet wat het bete- kent om een testament te maken. Regel de dingen zolang je het kunt, leg dat lekker vast bij een notaris en weet je bevrijd van heel veel sores. Het is vreselijk voor nabe- staanden als ze niet bij je spullen kunnen komen. Kijk: op mijn telefoon staat alles verzameld wat ik digitaal heb in apps. Maar daartoe moet iemand wel toegang hebben tot mijn telefoon. Ik open mijn telefoon met een vingerafdruk en ik stel het op prijs om met die vinger te wor- den begraven. Dus daarom is er naast de vingerafdruk een code op de telefoon, maar die code zal ik iemand moeten vertellen. Zoiets simpels, daarmee begint het hele verhaal. Als je niet weet wat iemand heeft, of heeft vastgelegd, dan kom je daar ook nooit achter. Er zijn online geen instanties die je kunt raadplegen. In de cloud is er geen bank die je kunt bellen of een belastingdienst die inzage in gegevens heeft. De cloud is een blackbox. Zonder toegang daartoe weet eigenlijk niemand wat er digitaal van jou over- blijft.” CONCURREREN Nieuwe clausules als deze zullen het notariaat een nieuwe impuls geven, verwacht Van der Geld. Dat is ook nodig, zegt ze. “Voor een aantal van de notariële diensten worstelt het notariaat met het expliciteren van de toevoegde waar- de.” Nadat in 1999 de vaste tarieven werden losgelaten en notarissen onderling als ondernemers moesten gaan con- curreren, gingen verschillende kantoren financieel kopje onder. Daarnaast verschenen steeds vaker berichten over de wankele integriteit van sommige notarissen. Die situatie lijkt er nog niet beter op te worden. Uit de cijfers over 2017 van het Bureau Financieel Toezicht blijkt dat er meer nota- rissen uit het ambt zijn geschorst dan het jaar daarvoor, in totaal twaalf. Het aantal kantoren dat een hoog financieel risico vormt, namweliswaar iets af, maar in bijna alle 104 onderzoeken die het BFT vorig jaar uitvoerde, bleek er wel iets aan de hand. Bij één op de acht notariskantoren is er dus een zwakke plek geconstateerd op het gebied van finan- ciële stabiliteit, integriteit of andere normschendingen. “Het beroep van notaris is kwetsbaar”, reageert Van der Geld, “en wel op meerdere manieren. De notaris is tucht- rechtelijk kwetsbaar, omdat de drempel om naar de tucht- rechter te gaan best laag is. Ook al ben je zuiver op de graat, een cliënt die kwaad wil, stapt zo naar de tuchtrechter. Daarnaast zijn notarissen kwetsbaar, omdat ze als onderne- mer financieel afhankelijk zijn geworden van cliënten. Ik weet niet of dat zonder meer een verstandige keuze is ge- weest. Een notaris heeft ook een ambtelijke taak en is ge- bonden aan een hele set eisen. Ik ben wettelijk verplicht ommensen in sommige gevallen te helpen. En het is maar de vraag of iedereen daarvoor genoeg wil betalen. De ver- wachtingen zijn hoog: we moeten boeven opsporen, wit- wasconstructies blootleggen, we zijn verplicht bepaalde ak- tes op te stellen, maar moeten ondertussen ook onderling concurreren op de prijs van die producten. Ik denk dat we de notaris daarmee hebben overvraagd. Dat we van de notaris het allerhoogste niveau van integriteit verwachten, vind ik vanzelf- sprekend. Maar dat dwingen we niet af met een prijzenslag. Dat hebben de notarissen voor een deel zelf veroorzaakt, en dat is niet overal goed gegaan. De notaris zou beter moeten uitleggen wat zijn toegevoegde waarde is en daarvoor een reële prijs vragen. Of we moeten weer iets van wettelijk vastge- stelde tarieven invoeren voor de puur ambte- lijke werkzaamheden. Ik denk dat we daarover op zijn minst weer de discussie moeten aangaan. Wij zijn in een samenleving van toezichthouders terechtgekomen en wil- len het liefst ook weer toezichthouders van de toezichthou- ders. De notaris heeft zo’n toezichthoudende taak. Maar hij is daarin afhankelijk van derden. Het is de vraag hoe wenselijk dat is.” SCHEIDEN BIJ DE NOTARIS Misschien dat de notarissen zelfs nog meer kunnen doen dan nu het geval is. Van der Geld denkt graag hardop. “Ie- dereen kan zonder drempel in het huwelijk treden, maar als je wilt scheiden, kan dat alleen via een rechter. Ook als je het met elkaar eens bent. Waarom geen contractuele ontbinding van het huwelijk bij een notaris als er geen te- genspraak is en er alleen iets geregistreerd moet worden? En dat geldt ook voor andere procedures waarbij alleen iets geconstateerd en geregistreerd moet worden. De notaris zou in dat soort procedures – denk aan faillissementen, een aantal van de ondernemingsrechtelijke procedures, bij negatieve nalatenschappen − de rechterlijke macht aanzienlijk kunnen ontlasten.”