Mr.

Mr. 8 2018 / 37 Om in te spelen op een veranderende markt en veeleisender cliënten, wordt al langer gemorreld aan de traditionele businessmodellen van grote advocatenkantoren. Naast de groeiende inzet van legal tech liggen die veranderingen ook in het soort advocaten dat een kantoor nodig heeft: tech savvy, communicatief sterk en zeer bedreven in samenwerken. Hoe stuur je een kantoor die kant op, welk leiderschap past daarbij? Zes bestuurders van grote kantoren gingen erover in discussie, en trokken alvast een geruststellende conclusie: advocaten moeten nooit vergeten waar ze vandaan komen en waarvoor ze ingehuurd worden − een in de basis vooral juridisch advies… DOOR MICHIEL ROHLOF FOTO’S GEERT SNOEIJER RONDETAFELGESPREK H arm Cammel, partner bij Voxius, is gespreksleider bij het rondetafelge- sprek op het kantoor van De Brauw Blackstone Westbroek. Hij merkt op dat be- drijfsjuristen steeds diversere zaken van hun advocaten vragen, zoals projectma- nagement, legaltech-toepassingen en ad- viezen in grafische weergave. “Leidt dat bij jullie ook tot een groeiende diversiteit in rollen en profielen?”, vraagt Cammel. Joost Linnemann, CEO van Kennedy Van der Laan: “Het afge- lopen jaar zagen we een heel duidelijke verschuiving van de aandacht voor de inhoud naar hoe die inhoud bij de cliënt komt. Inhoudelijk moet een advies uiteraard nog steeds kloppen, maar het moet ook directer aansluiten bij het speelveld van de cliënt. Een belangrijke rol is weggelegd voor legal tech, maar de vraag van cliënten is specifieker dan dat. Er is geen pitch meer waarin niet wordt gevraagd hoe processen worden georganiseerd. Ik denk zelfs dat de organisatorische kant de gunning voor minstens de helft bepaalt.” Cammel: “En zaken als ethiek en het MVO-beleid dan? De advocaat als het geweten van een bedrijf?” Brechje van der Velden, senior partner bij Allen & Overy: “Die spelen nog steeds een rol, maar dat is niet nieuw. Ik denk dat er in de huidige tijd juist meer na- druk komt te liggen op de traditionele ad- vocatenrol in de zin van het externe gewe- ten. De verantwoordelijkheden die een bedrijf heeft richting de maatschappij, heb jij ook. Je bent dienstbaar, maar hebt ook je eigen normen en waarden. Ethiek en MVO zijn onderwerpen die je als advocaat na- drukkelijk meeweegt in je advisering.” Geert Potjewijd, managing partner van De Brauw Blackstone Westbroek: “Het vak van general counsel is breder geworden en ethische vragen komen nu ook bij hem terecht. Met thema’s als privacy zijn de dilemma’s waarvoor een organisatie staat ook veel expli- cieter geworden. Je dient vanuit je rol als advocaat bij- tijds als sparringpartner te fungeren voor dit soort vraagstukken, en waar nodig tegengas te geven.” LUISTEREN Volgens David Orobio de Castro, bestuurslid bij Stibbe, is er de afgelopen tijd een flinke professionaliseringsslag ge- weest bij Nederlandse bedrijven, hetgeen ook gevolgen heeft voor het werk van de advocaat. “Nederlandse onder- nemingen worden steeds professioneler bestuurd. Inter- nationale bedrijven waren daar al verder in, maar nu zie je die kwaliteitsslag in organisatiemanagement ook bij de Nederlandse bedrijven. Overigens is de relatie met iedere cliënt weer anders. Alleen al het niveau van jouw contact- persoon kan sterk verschillen: bij sommige bedrijven schakel je met de CEO of de general counsel, bij andere bedrijven met een jonge business manager. Je moet met alle soorten disciplines kunnen samenwerken en daar se- lecteren we ook onze mensen op.” Van der Velden: “Daar- bij moet je altijd oppassen dat je niet in een hokje wordt geduwd; dat het alleen juridisch advies is waarvoor je ge- vraagd wordt. Het is belangrijk om te laten zien dat je als advocaat niet alleen oog hebt voor het juridische, maar ook op strategisch niveau toegevoegde waarde hebt. De juridische invalshoek is immers maar één onderdeel van de afweging.” Erwin Rademakers, managing partner van “TEGENWOORDIG WORDT IN ALLE PITCHES NAAR DE ORGANISATIE VAN PROCESSEN GEVRAAGD” RONDETAFELGESPREKSPARTNERS: • Marieke Bakker , managing partner Loyens & Loeff (inmiddels opgevolgd door Bram Linnartz) • Harm Cammel , partner Voxius en discussieleider namens Mr. • Joost Linnemann , CEO Kennedy Van der Laan • David Orobio de Castro , bestuurslid Stibbe • Geert Potjewijd , managing partner De Brauw Blackstone Westbroek • Erwin Rademakers , managing partner AKD • Brechje van der Velden , senior partner Allen & Overy