Mr.

Mr. 7 2018 / 31 Jouw collegaMarije Jeltes maakte deze zomer op social media bekend dat ze haar toga aan de wilgen hangt en stopt met het vak, moe van het vechten voor elke euro. Wat vond je van haar actie ? “Marije heeft veel aandacht van de media gekregen en ik kreeg de indruk dat veel mensen de urgentie nu wel in- zien. Jarenlang heb ik te horen gekregen dat het allemaal wel meeviel. Dat er geen uitstroom was en dat de vergrij- zing in de sociale advocatuur goed werd opgevangen. De actie van Marije liet zien dat het niet meevalt. Sinds 2014 zijn 350 advocaten uit de sociale advocatuur gestapt waar in totaal zo’n 7400 advocaten werken. Er gaan meer men- sen weg dan erbij komen. Commerciële kantoren nemen weer volop stagiaires aan, maar sociale kantoren niet. Helaas zie ik geen verandering bij de minister zelf. Hij blijft zeggen: er komt geen geld bij en advocaten en rech- ters moeten zelf maar naar manieren zoeken om het aan- tal zaken te laten afnemen.” KORTZICHTIG BELEID Nou komen er ook steeds minder zaken binnen. Heb jij daar een verkla- ring voor? “Ik denk echt dat dat komt door financiële drempels die zijn opgeworpen: het griffierecht, de eigen bijdrage… In de familiepraktijk is de laagste eigen bijdrage ongeveer zo hoog als een gemiddelde maand huur. Wie van een mini- maal inkomen leeft en veel schulden heeft, kan dat niet opbrengen. Ik heb cliënten gehad die om die reden beslo- ten niet te scheiden. Dat is het kortzichtige van dit be- leid, want wat is het gevolg van al die bezuinigingen? Het kan gaan om heel slechte relaties waarin huiselijk geweld een rol gaat spelen, kinderen die opgroeien onder grote spanning en later terechtkomen in de jeugdzorg... Ja, op korte termijn hebben de bezuinigingen op de rechtsbij- stand geleid tot minder zaken en de begroting is op orde. Maar wat is het maatschappelijk leed dat daardoor wordt veroorzaakt? En op welke begroting zien we dat terug? “Minister Sorgdrager heeft ooit gezegd dat alles wat op onderwijs wordt bezuinigd uiteindelijk op de begroting van Justitie terugkomt. Dat geldt nu ook. Neem de bezui- nigingen in de geestelijke gezondheidszorg. Daar zijn bedden ontmanteld, omdat patiënten vooral thuis opge- vangen moeten worden. Dat was ook een bezuinigings- maatregel. Het gevolg is een toename van het aantal dwangopnames. En bij al die opnames moet er een advo- caat bij, en een rechter, noemmaar op. De kosten zijn al- leen maar omhooggegaan, maar die staan nu op de begro- ting van Justitie en niet meer op die van VWS. Dat is kortzichtig beleid. “De commissie-Barkhuysen heeft destijds geadviseerd om niet alleen naar het rechtstelsel te kijken, maar breder. De problemen waarmee mensen worstelen komen name- lijk niet uit de lucht vallen. Vechtscheidingen kennen een lange geschiedenis. Maar als je gaat bezuinigingen op so- ciaal raadslieden, zoals verschillende gemeenten de laat- ste jaren hebben gedaan, dan kunnen mensen nergens heen als ze een moeilijke brief moeten schrijven of een formulier willen invullen of hulp zoeken. Dan escaleren problemen en ja, uiteindelijk komen ze dan terecht bij een advocaat. Er is een grote leemte in laagdrempelige hulp. Ook bij schulden bijvoorbeeld. Als daarvoor meer oog zou zijn, zou de schade beperkt kunnen worden.” Als je nu zou moeten kiezen, zou je dan weer advocaat worden? “Het vak geeft veel voldoening, maar ik vraag me af of ik op dit moment iemand zou adviseren om advocaat te wor- den. Ik ben best somber over de toekomst van het vak. En dan niet alleen over de toekomst van de sociale advoca- tuur, maar over de advocatuur in het algemeen. Het kli- maat is slecht in Nederland. Het ambt wordt gezien als een overbodige luxe. Zeker door de overheid. Sinds een jaar of tien, ongeveer vanaf het moment dat Albayrak staatssecretaris van justitie was, wordt het beeld neerge- zet dat advocaten conflicten verergeren in plaats van op- lossen. En dat beeld is niet te kantelen. Terwijl de cijfers iets anders laten zien: 85 procent van de echtscheidingen worden niet op tegenspraak gevoerd. Die zijn dus gere- geld voordat er een rechter aan te pas komt. Wie regelen dat? Dat doen advocaten. Toch is er een commissie opge- tuigd – het Platform Scheiden zonder Schade – die zich heeft uitgesproken over die 15 procent scheidingen die problematisch verlopen. En daarop wordt vervolgens het