Digitaal procederen in handelsvorderingszaken wordt niet landelijk ingevoerd, zo maakte de Raad voor de rechtspraak bekend. Ook het systeem waarmee digitaal wordt geprocedeerd in het bestuursrecht wordt niet verder ontwikkeld.
Nadat begin april bleek dat de digitalisering van de rechtspraak was mislukt, werd deze door minister Dekker tot nader order stilgelegd. De minister schreef aan de Tweede Kamer “zeer geschrokken” te zijn over de “zeer ernstige” problemen die waren ontstaan bij het programma Kwaliteit en Innovatie (KEI). De kosten van het project waren opgelopen tot 220 miljoen euro.
KEI had onder meer tot doel digitaal procederen mogelijk te maken. Na een kritisch rapport van een externe ict-onderzoeker concludeerde de Raad dat de doelen van KEI te ambitieus waren en de uitvoering te ingewikkeld om het project te laten slagen. Bovendien was er te weinig steun binnen het gerechtelijk apparaat.
Niet verantwoord
Sindsdien heeft de Raad in overleg met betrokkenen bekeken hoe het verder moet. De Raad is, zo meldt hij in een brief aan de minister, tot de conclusie gekomen dat het niet verantwoord is om digitaal procederen in handelsvorderingszaken met verplichte procesvertegenwoordiging landelijk in te voeren. Deze manier van procederen, waarmee vorig jaar als pilot is gestart bij de rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland, wordt niet uitgebreid. Landelijke invoering zou resulteren in een complexe – en tijdrovende – manier van werken voor rechtbankmedewerkers. Bovendien stopt de leverancier van het platform waarop digitaal procederen is gebouwd, op termijn met de verdere ontwikkeling daarvan. Omdat het digitaal procederen in het bestuursrecht op hetzelfde platform is gebouwd zal ook dit systeem niet verder worden uitgebouwd.
De Rechtspraak zal dus in de toekomst met een nieuw systeem moeten gaan werken. Als digitaal procederen in civiele zaken nu landelijk zou worden ingevoerd, zou dat de overgang van rechtszaken naar het nieuwe systeem extra ingewikkeld maken.
Het besluit van de Raad heeft geen invloed op de al ingevoerde digitale procedures op de rechtsgebieden toezicht, straf en bestuur. Die blijven gewoon in gebruik. Bij de rechtbanken Gelderland en Midden-Nederland blijft digitaal procederen in handelsvorderingen voorlopig verplicht. Voor deze arrondissementen is voor de pilot wetgeving ingevoerd, waardoor het procesrecht bij deze twee rechtbanken afwijkt van dat van de rest van het land. Het streven is om deze ongelijkheid zo snel mogelijk op te heffen.
Teleurstelling
De Raad voor de rechtspraak zal over de ontstane situatie gaan overleggen met de betrokken rechtbanken, de minister van Justitie en Veiligheid en ketenpartners, zoals de Nederlandse Orde van Advocaten en de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders. Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, realiseert zich dat het afblazen van het digitaal procederen in handelsvorderingen een grote teleurstelling is voor al diegenen die in de Rechtspraak, advocatuur en elders hard gewerkt hebben aan het mogelijk maken ervan. “De investeringen die zij hebben gedaan, zullen zich pas op een later moment gaan terugbetalen. Ik begrijp dat dit ontzettend vervelend is. Van stoppen met digitalisering is echter geen sprake.”
