Hoogconjunctuur en stijgende vastgoedprijzen leidt tot beweging in de grote steden. Er kan goedkoop worden geleend. Veel kopers en ontwikkelaars investeren in renovaties van panden. Het stadsherstel is zichtbaar, maar dat gaat niet zonder slag of stoot: geluidsoverlast, bouwverkeer, stof, bouwschade. Waar gehakt wordt, vallen spaanders. En waar gehakt wordt, kunnen mediators vaak iets betekenen.
Het praktijkpand van Peter en Helma stond in een negentiende eeuwse wijk, een wijk die de afgelopen jaren erg was veranderd. Sinds hun intrek eind jaren zeventig hadden deze fysiotherapeuten alles al meegemaakt: verval, krakersrellen, dealers, daarna kwamen de studenten. En nu ‘yuppificeerde’ de wijk. Panden en etages gingen als warme broodjes, steeds vaker aan kopers die niet eens een financieringsvoorbehoud hoefden te maken.
Het pand van Peter en Helma was ook in waarde gestegen. De hypotheek was inmiddels een schijntje van de waarde, al zat het hele vermogen in de stenen. Op zich leverde de veranderende wijk ook weer nieuwe klanten op. Maar Peter – die zichzelf altijd grappend een ouwe vrijdenker noemde – betrapte zich erop dat hij steeds chagrijniger werd van alle veranderingen. Uit alle macht probeerde Peter niet zo’n klagende buurman te worden die vroeger alles beter vond. Maar dat lukte hem slecht.
Zich onbewust van de bestaande gevoeligheden hadden Juan en Elsa de naastliggende benedenwoning gekocht. Het was eigenlijk aan de kleine kant voor hun gezin met drie kinderen. Maar omdat uit het bouwkundig onderzoek bleek dat de funderingspalen rot waren, zouden ze er een kelderbak onder laten bouwen. Zoals wel vaker bij verbouwingen waren de plannen makkelijker gemaakt dan uitgevoerd. Na veel soebatten waren de bovenburen akkoord met de plannen. En met veel moeite hadden ze een aannemer gevonden met tijd en een redelijke prijs. Toen de bank ook nog bereid was een bouwdepot mee te financieren was het rond. Ja, ze zouden ze zich fiks in de schulden storten, maar alleen de verbouwing stond aan hun geluk in de weg. Deze nieuwe buren hadden veel aan hun hoofd: een strakke bouwplanning, een (te) snelle verhuizing, twee banen en drie jonge kinderen. En zoals dat gaat: in alle hectiek hadden Elsa en Juan niet gedacht aan de buren op rechts. Elsa – een zelfbenoemd ‘verbinder’, zonder talent voor conflict – had wel aangebeld, maar ze was de fysiotherapeuten misgelopen.
Na de eerste week van verbouwing ontstond een fikse scheur in het oude stucwerk van de praktijk. Peter liet zijn patiënt alleen en stormde bezorgd het pand uit. Hij trof alleen de nukkige aannemer aan die hem toeblafte ‘dat die ouwe kolere zooi ook zonder zijn trillingarme palen op instorten stond’. Woest belde Peter zijn rechtsbijstandsverzekering. Snel kwam er bericht, de verzekeraar weigerde vriendelijk maar resoluut dekking: ze waren vergeten te melden dat het pand al twintig jaar als praktijk werd gebruikt. Helma en Peter voelden zich boos en ellendig. Het was tijd voor actie: boze telefoontjes naar de Bouw- en Woningtoezicht en een advocaat.
Het verkeerd geparkeerde busje van de aannemer was uiteindelijk de druppel. Peter stormde weer het pand uit en confronteerde de buren furieus. Na een nare woordenwisseling in het bijzijn van Elsa’s kinderen waren ook de nieuwe buren inmiddels razend op hun ‘egoïstische en aartsconservatieve’ buren. En zo kon het gebeuren dat vier mensen die geen talent voor ruzie dachten te hebben, zichzelf aan het verkeerde einde van de escalatieladder aantroffen: een toxische mix van een onhandig communicerende advocaat, bezorgde ambtenaren met een dreigende bouwstop en veel boze blikken en gesnauw maakte dat de kwestie muurvast zat. Het voelde uitzichtloos.
Toen Peter bij zijn boekhoudster zijn hart over deze ellende uitstortte, bleek zij niet alleen een luisterend oor te kunnen bieden maar ook een goed advies. Zij kende een mediator met ervaring in buurtbemiddeling en verstand van aannemerij. Na een belrondje door de mediator en een eerste stroeve gezamenlijke sessie kwam de doorbraak op een onverwacht moment. Een gezamenlijke liefde voor hardlopen en een ontstoken pees brak het ijs. Door dit toevallige zijspoor werd het gesprek constructiever. De mediator heeft geholpen over en weer meer begrip en erkenning tot stand te brengen. Maar hij hielp vooral bij het opstellen van een lijst van praktische werkafspraken voor de rest van de bouwperiode. Een verbouwing gaat nu eenmaal niet ongemerkt en nooit zonder verrassingen, maar door de afspraken wist iedereen precies wat te doen en wat te verwachten als er overlast zou ontstaan. En zo bleken betrokkenen uiteindelijk zowel talent voor ruzie, als talent voor verzoening te hebben.
