Hoofdofficier van justitie Marc van Nimwegen is per direct geschorst en het buitengewoon verlof van hoofdofficier Marianne Bloos is verlengd. Dit als gevolg van het rapport van de commissie-Fokkens. De commissie concludeert dat het de top van het Openbaar Ministerie heeft ontbroken aan ethisch leiderschap, door niet in te grijpen na hardnekkige geruchten over een geheime liefdesrelatie tussen de twee topmagistraten.
De commissie, onder leiding van voormalig procureur-generaal bij de Hoge Raad Jan Watse Fokkens, werd vorig jaar juni ingesteld na publicaties in NRC Handelsblad. Medewerkers van het OM vertelden de krant over een verziekte sfeer bij het OM en spanningen in de top. Die zouden onder meer zijn ontstaan door de jarenlange verzwegen liefdesrelatie tussen Van Nimwegen en Bloos. Bloos werd in 2011 door Van Nimwegen, die toen als procureur-generaal personeelszaken onder zijn hoede had, benoemd tot hoofdofficier van justitie van het functioneel parket.
De commissie deed onderzoek naar hun relatie, en keek ook naar het inhuren door het OM van het softwarebedrijf van de zwager van Van Nimwegen. Het langdurig verzwijgen van de relatie is volgens de commissie in strijd met de integriteitsregels van het Openbaar Ministerie, evenals Van Nimwegens bemoeienis met de keuze voor het softwarebedrijf.
Harde verwijten
Maar niet alleen Van Nimwegen en Bloos hebben kwalijk gehandeld, ook de toenmalige leiding van het OM krijgt harde verwijten. Door niet op te treden heeft het de top van het Openbaar Ministerie volgens de commissie jarenlang ontbroken aan ‘ethisch leiderschap’. Daardoor kon een cultuur ontstaan waarin de integriteit is geschonden.
Niet acceptabel
In een reactie op het rapport van de commissie-Fokkens zegt de huidige collegevoorzitter Gerrit van der Burg dat het bijzonder pijnlijk is wat de commissie heeft vastgesteld. “Het imago van het Openbaar Ministerie, dat onkreukbaar moet zijn, is beschadigd door het verwijtbare gedrag van twee hoofdofficieren en hoe de top van het OM daarmee is omgegaan.”
Het college onderschrijft de conclusies en aanbevelingen van de onderzoekscommissie. “Het Openbaar Ministerie moet aan hoge standaarden van fatsoen en integriteit voldoen. Binnen de organisatie was het beeld ontstaan dat voor collega’s in hoge posities andere maatstaven golden. Dat is niet acceptabel”, aldus Van der Burg.
Integriteitsbeleid aangescherpt
Het college zegt de gevoelens van onvrede binnen het OM te herkennen en bezig te zijn met het scheppen van een beter en opener werkklimaat. Het integriteitsbeleid is aangescherpt; het Bureau Integriteit binnen het OM krijgt een onafhankelijker en sterkere positie met een eigen budget. Verder heeft het OM sinds 1 januari een nieuw benoemingenbeleid voor topfuncties. Eind mei komt het college met een uitgewerkt plan van aanpak om de aanbevelingen van de commissie om te zetten in actiepunten.
