The Hague Institute for Innovation of Law (Hill) presenteert dinsdag het rapport “Het ergste hanteerbaar: Ruimte voor menselijk strafrecht”. Daarin wordt de huidige strafrechtspleging ter discussie gesteld en gepleit voor een menselijkere maat.
‘Straffen lijken te laag. Slachtoffers voelen zich speelbal in procedures die jaren voortslepen. We zien politieagenten, badmeesters of artsen, die publiekelijk worden beschuldigd van dood door schuld als het mis gaat op hun werk.’ Het is een greep uit de voorbeelden in het huidige strafrecht die volgens de Hiil voor veel spanning zorgen.
Het instituut, dat sinds zijn oprichting als doel heeft het rechtssysteem te verbeteren en dat eerlijker te maken, heeft voor het rapport onderzocht waar de Nederlandse strafrechtspleging ‘beter zou kunnen’.
Voorbeelden daarvan zijn volgens de Hiil zaken over: rijgedrag leidend tot noodlottige ongevallen, familiedrama’s, zedendelicten gepleegd door daders met zware psychische problemen, buurtoverlast, jeugdcriminaliteit, radicalisering, tot en met de ernstigste oorlogsmisdaden die in Den Haag worden berecht.
In het rapport worden alternatieve benaderingswijzen voor bovengenoemde zaken geboden. Zo is een schets gemaakt van een innovatieve procedure voor verkeersongevallen met noodlottige afloop en is er gekeken hoe voor de meest voorkomende delicten effectieve behandelingen en oplossingen kunnen worden ontwikkeld, die aansluiten bij de behoeften van slachtoffers, verdachten en samenleving.
In het rapport staat ook een suggestie hoe een strafzitting informatiever kan worden zodat die voor ieder goed te volgen is, en is uitgelegd hoe “strenger straffen” de uitdrukking lijkt te zijn van een publiek verlangen naar betere bescherming en betere interventies, met een grotere rol voor de betrokken burger.
Een van de conclusies is dat het hedendaagse juridische keurslijf, van strafbaarstelling, aangifte, onderzoek, beschuldiging, berechting tot straf, niet meer passend is. “Alle vernieuwing moet nu in dat keurslijf: via wetgeving, financieel en organisatorisch. Dat begint al bij de politie, die een probleem tussen mensen om moet vormen tot aangifte van een strafbaar feit. Het belemmert de innovatie waar veel behoefte aan is; een behoefte die alle partners in de strafrechtsketen ervaren.”
Het rapport wordt dinsdag tijdens een congres in het gebouw van de The Hague Humanity Hub op de Fluwelen Burgwal in Den Haag gepresenteerd. Het congres begint om 16.00 uur en duurt tot 18.00 uur. de presentatie volgt een interactieve sessie, waarbij aanwezigen de ruimte wordt geboden hun visie te delen.
