Met een beroep op het eeuwenoude voorpootrecht heeft een inwoner van het Brabantse Haaren opnieuw een rechtszaak gewonnen tegen deze gemeente. Dit zakelijk recht, dat stamt uit 1491, geeft de bewoners het recht om bij hun perceel beplanting te plaatsen in de gemeenteberm.
De man uit Haaren had in de gemeentelijke wegberm naast zijn perceel 34 planten geplaatst. De gemeente had dit lange tijd prima gevonden of in ieder geval getolereerd, maar liet hem twee jaar geleden weten dat hij voor die bermbeplanting toestemming van de gemeente nodig had. Die had Haaren niet gegeven en zij was ook niet van plan dat alsnog te doen. De man werd dan ook gevraagd de planten weg te halen. Deed hij dat niet, dan zou de gemeente dit doen.
Grootschalige ontginning
De bewoner liet daarop weten dat hij de gemeente voor het verwijderen van de planten geen toestemming gaf. Hij erkende dat het om gemeentegrond ging, maar beriep zich op het voorpootrecht dat hij net als de vorige perceeleigenaren op die grond had. Dit voorpootrecht is in 1491 verleend bij Koninklijke Akte, door koning Maximiliaan van Oostenrijk en hertog Philips van Brabant, en geeft bewoners het recht in de gemeentelijke wegberm bij of nabij hun perceel ‘houtopstanden’ aan te brengen en te rooien. Dit zakelijk recht was er gekomen om ontbossing tegen te gaan die het gevolg was van de grootschalige ontginning van het middeleeuwse Brabantse land. Met het toekennen van een voorpootrecht wilde men de aanleg van houtopstanden stimuleren. Latere wetgeving heeft dit ‘regt van voorpootinghe’ nooit teniet gedaan.
Hoge beroep
De gemeente Haaren had hier geen boodschap aan. Ze weigerde het voorpootrecht te erkennen en liet de planten weghalen en vernietigen, wat ook bij andere omwonenden voor onbegrip zorgde. De perceeleigenaar begon daarop een rechtszaak en kreeg van de rechtbank op alle punten gelijk: zijn voorpootrecht werd bevestigd, de gemeente moest de nieuwe aanplant betalen en draaide op voor de gerechtskosten. Het door Haaren ingestelde hoger beroep mocht niet baten: ook het gerechtshof Den Bosch stelde de man in het gelijk.
