Het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (NRGD, ingesteld met de Wet gerechtelijk deskundigen uit 2010) moet zorgen voor constante kwaliteit van de inbreng van deskundigen in rechtszaken. Dat doet het NRGD door het stellen van normen aan en het registreren van deskundigen met verschillende expertises.
Het College gerechtelijke deskundigen, dat het register bestuurt, is opgericht na enkele ernstige gerechtelijke dwalingen waarbij onvoldoende kwaliteit van forensische expertise een rol speelde. Dit College is een zelfstandig bestuursorgaan. Die moeten volgens de wet iedere vijf jaar worden geëvalueerd, de laatste keer was in 2014.
Vertrouwen in de rechtspraak
Op verzoek van het WODC heeft onderzoeksbureau DSP-groep in 2020 een evaluatieonderzoek uitgevoerd naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het functioneren van het NRGD. Daaruit blijkt dat het NRGD in belangrijke mate bijdraagt aan het doel van de Wet deskundige in strafzaken: het versterken van het vertrouwen in de rechtspraak door het realiseren van kwaliteitsverbeteringen in de forensische advisering.
Registratietermijn
Volgens het rapport is het College er deels in geslaagd haar doelen en ambities te realiseren. Het College heeft meer buitenlandse deskundigen aangetrokken voor het NRGD en er zijn verschillende maatregelen genomen om de toetsingslast te verlagen. Zo is de registratietermijn van deskundigen verlengd van vier naar vijf jaar. De deskundigheidsgebieden forensische pathologie, digitaal forensisch onderzoek en rechtspsychologie zijn toegevoegd, wat een vooruitgang is, maar één deskundigheidsgebied per jaar toevoegen is niet gelukt. Ook is het NRGD-stelsel niet uitgebreid naar het bestuurs- en civielrecht.
Aandachtspunten
Uit de evaluatie komen enkele nieuwe aandachtspunten naar voren. Zo is het onduidelijk waar signalen kunnen worden gemeld wanneer NRGD-geregistreerden ondermaats presteren. Ook ervaren aanvragers de doorlooptijd van het beoordelingsproces vaak als lang. Met betrekking tot kleine deskundigheidsgebieden roept het onderzoek de vraag op of het huidige stramien van normeren en registreren passend is.
Nieuwe deskundigheidsterreinen
In het register zijn 605 deskundigen ingeschreven (31 december 2019). Verreweg de meeste deskundigen houden zich bezig met forensische psychologie en forensische orthopedagogiek (508). Er zijn 27 deskundigen op het gebied van digitaal forensisch onderzoek (dat bestaat sinds 2016) en 25 op het gebied van DNA-analyse en interpretatie. Daarnaast zijn er enkelen die zijn gespecialiseerd in toxicologie, forensische pathologie, handschriftonderzoek en forensisch wapen- en munitieonderzoek. In de toekomst wordt gehoopt nieuwe gebieden toe te voegen of te normeren: schotresten en forensische accountancy, brand-expertise, verkeerongevallen-expertise en diverse terreinen binnen de forensische geneeskunde.
